Alex De Vries to doktorant ekonomii na Wolnym Uniwersytecie w Amsterdamie i założyciel serwisu internetowego Digiconomist, który jest poświęcony konsekwencjom rozwoju nowych technologii. Jednym z aspektów, który go zainteresował, jest wpływ ekspansji sztucznej inteligencji na zużycie energii. De Vries zaczął analizować dane i oszacował, że w 2027 roku zapotrzebowanie AI na energię może być porównywalne z zapotrzebowaniem niewielkiego państwa.

"Mowa o kraju wielkości Holandii. To około pół procent całkowitego światowego zużycia energii elektrycznej" – przekazał w rozmowie z BBC Alex De Vries. Jego opracowanie na ten temat opublikował magazyn "Joule".

Autor przyznaje, że jego praca ma charakter spekulacyjny, bo firmy technologiczne nie udostępniają danych, które pozwoliłyby dokonać precyzyjnych obliczeń. W swojej analizie Alex De Vries musiał więc poczynić wiele założeń. Przyjął np. że tempo rozwoju sztucznej inteligencji i dostępność procesorów AI pozostają niezmienne, a serwery cały czas pracują pełną mocą. Jednak już w komentarzu do swojej publikacji zauważył, że "biorąc pod uwagę rosnące zapotrzebowanie na usługi AI, jest bardzo prawdopodobne, że zużycie energii związane z AI znacząco wzrośnie w nadchodzących latach".

Jednym z punktów wyjścia do obliczeń De Viriesa było założenie, że produkująca układy scalone firma Nvidia dostarcza około 95 proc. procesorów dla sztucznej inteligencji. Na podstawie danych dotyczących planowanej do 2027 produkcji zużycie energii elektrycznej przez branżę oszacował na 85–134 terawatogodzin (TWh) rocznie. Górny próg tego zakresu to mniej więcej tyle, ile zużywa niewielkie państwo.

Z kolei na podstawie dostępnych danych dotyczących zużycia energii przez sztuczną inteligencję De Vries szacuje, że gdyby Google miał używać AI do około 9 miliardów wyszukiwań dziennie, potrzebowałby 29,2 terawatogodzin (TWh) energii rocznie – tyle, ile w ciągu roku zużywa Irlandia.

Do obliczeń De Vriesa należy poczynić jeszcze jedno zastrzeżenie. Nie uwzględnił w nich energii potrzebnej do chłodzenia serwerów. Wiele dużych firm technologicznych nie udostępnia też informacji o zużyciu energii lub wody na potrzeby chłodzenia.

Jednak w najnowszym raporcie dotyczącym zrównoważonego rozwoju firma Microsoft, która intensywnie inwestuje w rozwój sztucznej inteligencji, ujawniła, że jej zużycie wody w latach 2021-2022 wzrosło o 34 proc., do 6,4 mln metrów sześciennych. To mniej więcej tyle, co w 2 500 basenach olimpijskich.

Warto podkreślić, że branża informatyczna pracuje nad zwiększeniem wydajności narzędzi obliczeniowych, ale De Vries przestrzega, że może to skutkować zjawiskiem znanym jako paradoks Jevonsa - im bardziej wydajne i dostępne będą narzędzia bazujące na sztucznej inteligencji, tym więcej będziemy z nich korzystali. A co za tym idzie, zużycie prądu i tak się nie zmniejszy.

Można jednak mieć nadzieję, że sztuczna inteligencja może pomóc w rozwiązaniu niektórych problemów środowiskowych. Na przykład Google i American Airlines odkryły niedawno, że piloci mogą zmniejszyć o połowę ilość tworzonych przez samoloty smug kondensacyjnych dzięki eksperymentalnemu narzędziu AI do wybierania optymalnej wysokości.

Miliony dolarów pochłaniają też próby odtworzenia syntezy jądrowej – sposobu, w jaki energia powstaje we wnętrzu Słońca. Jeśli sztuczna inteligencja znacząco przyspieszy te prace, być może "zarobi na swoje utrzymanie".