Czy masa ciała wpływa na osobowość, czy raczej cechy osobowości wpływają na to, jaką mamy masę ciała? A może jest jakiś inny czynnik, który ma wpływ na jedno i drugie?

Takie pytania zadali sobie badacze z Uniwersytetu w Tartu w Estonii i przeprowadzili zakrojone na szeroką skalę badanie podłużne, czyli takie, w którym te same osoby badano przez dłuższy okres, by przekonać się, jak w tym czasie zmienia się ich osobowość i masa ciała. Wyniki opublikował magazyn "Journal of Personality".

Estońscy badacze ustalili, że o ile na podstawie cech osobowości nie można przewidzieć przyszłego wskaźnika masy ciała (BMI), to da się na podstawie wartości BMI prognozować przyszłe zmiany cech osobowości, takich jak sumienność czy ugodowość. To ważne odkrycie, bo dotychczasowe badania dowodziły, że cechy osobowości są słabo powiązane z różnymi wskaźnikami zdrowia fizycznego.

Estońscy badacze oparli swoje badania na założeniu, że relacje przyczynowo-skutkowe nie mogą działać wstecz w czasie. Jeśli jeden czynnik powoduje inny, to na podstawie przyczyny powinniśmy móc trafniej przewidzieć skutek niż odwrotnie.

W ten sposób przeanalizowali powiązania między zmianami w czasie wartości BMI a wynikami testu cech osobowości, tzw. Wielkiej Piątki, czyli otwartości na doświadczenia, sumienności, ekstrawersji, ugodowości i neurotyczności, aby na tej podstawie wywnioskować, co jest przyczyną, a co skutkiem.

Na potrzeby badania przeanalizowali dane z Wisconsin Longitudinal Study, które objęło próbę 10 317 osób, które ukończyły szkoły średnie w Wisconsin w 1957 roku. W większości były to osoby urodzone w 1939 roku. Estońscy badacze wykorzystali dane o wartościach BMI i cechach osobowości uczestników zebrane w trzech punktach czasowych: 1993–1994, 2004–2005 i 2011 roku.

Rozpatrując wyniki uzyskane w tym samym momencie, badacze wykazali bardzo słaby związek pomiędzy BMI a cechami osobowości. Okazało się jednak, że wskaźnik masy ciała może być traktowany jako predyktor przyszłej zmiany cech osobowości takich jak sumienność i ugodowość.

Osoby z niższymi wartościami BMI (tj. mniejszą masą ciała w stosunku do swojego wzrostu) były średnio nieco bardziej sumienne i ugodowe w porównaniu do osób z wyższymi wartościami wskaźnika masy ciała.

"Odkryliśmy, że wskaźnik masy ciała ma osobniczą korelację z ugodowością, sumiennością i kilkoma innymi cechami osobowości, a także pozwala przewidywać zmiany tych cech w dużej próbie osób dorosłych w odstępach czasu od około 7 do 11 lat. Powiązania były charakterystyczne dla przyczynowego wpływu wskaźnika masy ciała na te cechy osobowości" – podsumowują autorzy badania.

Wskaźnik masy ciała może zatem należeć do słabo obecnie poznanych czynników rozwoju osobowości, choć oczywiście badanie nie wykazało wprost, że jest przyczyną rozwoju takich lub innych cech. Traktować je należy raczej jako wskazanie prawdopodobieństwa takiej zależności.