Zabójcza działalność owadów polega na tym, że jeśli zjedzą zbyt dużo liści, roślina traci zdolność do przeprowadzania fotosyntezy i obumiera. Według badań przeprowadzonych przez naukowców z Uniwersytetu Wyoming, dzisiejsze owady roślinożerne powodują znacznie więcej szkód w lasach niż ich prehistoryczni przodkowie.

Badacze doszli do takich wniosków, porównując uszkodzenia roślin, jakie dziś powodują owady, z tymi widocznymi na skamieniałych liściach z okresu późnej kredy, czyli sprzed prawie 67 milionów lat. Wyniki analizy opublikowano w magazynie "Proceedings of the National Academy of Sciences".

"Nasza praca wypełnia lukę między tymi, którzy wykorzystują skamieliny do badania interakcji roślin i owadów w odległej przeszłości, a tymi, którzy badają takie interakcje we współczesnym kontekście, na świeżym materiale. Różnica w uszkodzeniach spowodowanych przez owady między epoką współczesną a tym, co utrwaliło się w skamielinach, jest uderzająca" - stwierdziła główna badaczka Lauren Azevedo-Schmidt.

Kierowany przez nią zespół zbadał skamieniałe liście ze śladami uszkodzeń spowodowanych żerowaniem przez owady z różnych okresów - od późnej kredy po plejstocen, czyli nieco ponad 2 miliony lat wstecz. Wyniki porównano z liśćmi zebranymi przez Lauren Azevedo-Schmidt w trzech współczesnych lasach.

W analizie uwzględniono trzy różne rodzaje uszkodzeń powodowanych przez owady. We wszystkich trzech kategoriach dzisiejsze liście były bardziej zniszczone niż te ze skamielin. "Nasze wyniki pokazują, że obecnie rośliny doświadczają bezprecedensowego poziomu uszkodzeń powodowanych przez owady, pomimo powszechnego spadku ich liczby" – napisali autorzy badania.

Ich zdaniem tę różnicę można wyjaśnić działalnością człowieka. Ludzie, zaburzając bioróżnorodność lasów, wpłynęli na zwiększoną liczbę i rozmiary uszkodzeń roślin, przy czym największy wpływ ludzi miał miejsce po rewolucji przemysłowej. Zgodnie z tą hipotezą, okazy zielnikowe z początku XXI wieku były o 23 proc. bardziej narażone na uszkodzenia przez owady niż te zebrane na początku XX wieku.

Na rozmiary uszkodzeń roślin wpływ ma też ocieplenie klimatu. Autorzy twierdzą jednak, że nie wyjaśnia ono w pełni wzrostu szkód. Aby to wyjaśnić, potrzeba dalszych badań, ale naukowcy twierdzą, że prawdopodobnie duży wpływ miała też urbanizacja i introdukcja gatunków inwazyjnych.

"Badania sugerują, że siła wpływu człowieka na interakcje między roślinami a owadami nie jest kontrolowana wyłącznie przez zmianę klimatu, lecz raczej przez sposób, w jaki ludzie wchodzą w interakcje z krajobrazem lądowym" - podsumowują naukowcy.