Według prognoz dotyczących zmian klimatu, światowa produkcja kawy znacznie spadnie w ciągu najbliższych 30 lat. Być może jednak nie będziemy musieli rezygnować z małej czarnej - rozwiązaniem może być rolnictwo komórkowe. To innowacyjny sposób produkcji żywności przy wykorzystaniu hodowli komórek w bioreaktorach.

Metoda ta wydaje się rozwiązywać najbardziej palące dziś problemy, czyli uzależnienie od pogody i wysoką emisję dwutlenku węgla.

Proces, który przeprowadzili naukowcy z VTT Technical Research Center of Finland, zaczął się tradycyjnie - od wyboru sadzonek kawy z gatunku arabica. Na tym etapie jednak podobieństwa do tradycyjnej uprawy się skończyły.

Z sadzonek badacze starannie wyselekcjonowali młode, w pełni wykształcone liście, które następnie poddali sterylizacji i pocięli na małe kawałki, aby zainicjować tworzenie się kalusa - złożonej z niezróżnicowanych komórek tkanki, którą roślina wytwarza w miejscu zranienia. Aby pobudzić ten proces, hodowlę umieszczono na specjalistycznym podłożu.

Kolejnym etapem było przeniesienie kalusa do kolb z płynnymi pożywkami, gdzie stworzył zawiesiny komórkowe. To etap o kluczowym znaczeniu dla zwiększenia skali produkcji, bo komórki rozwijają się wtedy w kontrolowanym i jednolitym środowisku.

W celu sprawdzenia możliwości produkcji masowej, zawiesiny komórkowe przeniesiono do bioreaktorów falowych, które umożliwiają prowadzenie hodowli o większej objętości i lepszą kontrolę warunków wzrostu. A to jest niezbędne w przypadku produkcji na skalę przemysłową.

Wyhodowane w ten sposób komórki zostały zebrane, przepłukane i liofilizowane, a następnie zamknięte w hermetycznych pojemnikach w celu zachowania ich jakości do czasu palenia.

Na tym ostatnim etapie naukowcy eksperymentowali z różnymi czasami i temperaturami, aby uzyskać produkt możliwie najbardziej zbliżony pod względem smaku i aromatu do tradycyjnej kawy.

Rygorystyczne analizy sensoryczne i chemiczne wypadły obiecująco - kawa z hodowli komórkowej okazała się porównywalna z tradycyjną pod względem zawartości kofeiny i innych związków chemicznych. Również jej smak i aromat były zbliżone.

Zdaniem naukowców, laboratoryjna produkcja kawy przyniosłaby znaczne korzyści dla środowiska i gospodarki. Zmniejsza bowiem zapotrzebowanie na ziemię, wodę i pestycydy, a co najważniejsze, ogranicza emisję dwutlenku węgla. Mogłaby też ustabilizować ceny kawy, dzięki uniezależnieniu jej produkcji od wpływu zmian klimatycznych i kwestii geopolitycznych.