Celem badania było określenie, w jakim stopniu geny wpływają na zachowanie psa. Aby zebrać dane, naukowcy stworzyli platformę internetową Arka Darwina - (https://darwinsark.org), za pośrednictwem której zwrócili się bezpośrednio do właścicieli psów z prośbą o wypełnienie ankiety i pobranie próbki DNA psa.

Ankieta zawierała 117 pytań. Autorzy badania przygotowali je we współpracy z ekspertami od zachowania psów - zoopsychologami i trenerami.

"Interesowały nas cechy, które występują u różnych ras psów w różnym natężaniu i które są dla opiekunów łatwe do zidentyfikowania" - wyjaśniła nadzorująca badanie Elinor Karlsson. "Muszą to też być takie cechy, których nie można psa nauczyć lub oduczyć, bo chodzi nam o to, co jest uwarunkowane genetycznie" - podkreśliła badaczka.

Wśród pytań pojawiły się takie jak: czy twój pies bawi się zabawkami, czy jest przyjazny wobec obcych albo czy kręci się w miejscu, zanim się wypróżni?

Badacze wybrali osiem parametrów, które chcieli zmierzyć: przyjazne nastawienie do człowieka, wykonywanie poleceń, dążenie do kontaktu z człowiekiem, zaangażowanie w interakcje z otoczeniem, umiejętność radzenia sobie w nieznanych sytuacjach, kontakty społeczne z innymi psami, poziom pobudzenia i zainteresowanie zabawkami. Każdą z tych cech badało wiele pytań.

Dzięki Arce Darwina i zaangażowaniu opiekunów, którzy nie tylko byli gotowi poświęcić dwie godziny na wypełnienie ankiety, lecz także pobrać i przesłać próbkę DNA swojego psa, udało się stworzyć ogromną bazę danych - szczegółowe opisy zachowania 18 385 psów należących do 28 ras (w tym kundelków) oraz 2 155 próbek DNA.

Analizując zebrane dane naukowcy zauważyli, że wśród ośmiu badanych cech są takie jak zainteresowanie zabawkami czy łatwość uczenia się/treningu, których występowanie wydaje się w dużym stopniu związane z rasą, podczas gdy inne wydają się nie mieć takiego związku.

"Najmniejsze różnice były w reakcjach psów na zaskakujące czy niespodziewane sytuacje oraz to, czy jest agresywny czy nie. Nie zauważyliśmy tu większych różnic" - zauważyła Elinor Karlsson. "Wydaje się, że wpływ na to mają przede wszystkim czynniki środowiskowe. Doszliśmy zatem do wniosku, że nie można na podstawie rasy, czyli rodowodu psa, przewidzieć jego zachowania. Jest to znacznie bardziej skomplikowane" - zaznaczyła badaczka.

Historię większości dzisiejszych ras psów, takich jak owczarek niemiecki, labrador czy border collie możemy prześledzić jakieś 160 lat wstecz, do ery wiktoriańskiej, bo wtedy stały się popularne wystawy psów. Wtedy też pojawiły się hodowle w dzisiejszym rozumieniu, czyli zaczęto kierować się głównie tym, jak pies wygląda.

A o cechach fizycznych, takich jak wielkość psa czy kształt uszu, decydują geny. Wiadomo już, że co najmniej 80 proc. wyglądu psa można powiązać z jego DNA. Jednak zachowanie to całkiem inna sprawa.

Badanie wykazało, że różnice charakterów pomiędzy psami w zaledwie 9 proc. można wytłumaczyć genetyką. Okazało się bowiem, że charaktery psów w obrębie jednej rasy są bardzo zróżnicowane. Labradory mogą być towarzyskie lub zdystansowane. Owczarki niemieckie są łatwe do wyszkolenia albo nieprawdopodobnie uparte. Psy niektórych ras nawet zdecydowanie zaprzeczały stereotypom. Na przykład pitbulle, wbrew nienajlepszej reputacji, nie wykazywały więcej zachowań agresywnych niż inne psy.

Wyniki badania, jak podsumowuje Elinor Karlsson, potwierdzają, że zachowanie psów jest kształtowane przez ich środowisko, a nie ich rasę.