To, co ląduje na co dzień na naszym talerzu, wpływa na pracę każdego układu i narządu – w tym dziąseł. Jak podkreślają specjaliści, stanowią one swoisty miernik zdrowia całego organizmu. Krwawienie dziąseł może zwiastować nie tylko choroby przyzębia, ale nawet zawał serca czy udar mózgu.

Na powierzchni naszych zębów codziennie gromadzi się płytka bakteryjna, która jest główną przyczyną chorób dziąseł. Nieusunięte podczas szczotkowania bakterie zaczynają bowiem atakować dziąsła, wywołując stan zapalny, a w konsekwencji niszcząc coraz głębsze tkanki przyzębia. Choć skrupulatne szczotkowanie to podstawa zapobiegania chorób dziąseł, może ono okazać się niewystarczające. "Jeśli nie dostarczymy paliwa pod postacią konkretnych składników odżywczych, nie pomoże nawet wzorowa higiena jamy ustnej oraz opieka stomatologiczna. Właściwa dieta jest niezbędna, jeśli chcemy usprawnić układ odpornościowy i obronić się przed bakteriami powodującymi stan zapalny dziąseł, który może przeobrazić się w paradontozę" – podkreśla lek. stom. Monika Stachowicz z Centrum Leczenia i Profilaktyki Paradontozy Periodent w Warszawie.

Jednym z kluczowych składników jadłospisu dla zdrowych zębów i dziąseł jest kolagen. Gdy dochodzi do rozwoju stanu zapalnego, równolegle toczy się proces degradacji włókien kolagenowych, które są niczym rusztowanie dla dziąseł. "To efekt uwalniania kolagenaz, grupy enzymów, które rozkładają naturalny kolagen w dziąśle. Utrata kolagenu jest charakterystyczna dla wczesnego etapu stanu zapalnego, dziąsła stają się mniej odporne w walce z infekcją, a uszkodzone tkanki słabiej się regenerują. Dlatego pokarmy zawierające kolagen są tak istotne" – tłumaczy dr Stachowicz. Aby zwiększyć podaż kolagenu, regularnie spożywajmy bulion kostny ugotowany na bazie kości z kurczaka, wołowiny lub wieprzowiny. Warto również wzbogacić dietę o galarety rybne lub wieprzowe oraz podroby.

Kolejną substancją, której nie powinno zabraknąć w naszej diecie, jest koenzym Q10. To niezwykle silny przeciwutleniacz, który wspiera pracę całego organizmu – nie tylko wzmacnia dziąsła, ale także zapobiega chorobom serca i nowotworom, poprawia odporność, wspiera odchudzanie oraz spowalnia proces starzenia skóry. "Jak wynika z badań, osoby z odpowiednim poziomem CoQ10 są mniej narażone na stany zapalne dziąseł i paradontozę. Z kolei jego niedobory stwierdza się u 60-90 proc. pacjentów z chorobami przyzębia. Związek ten redukuje stan zapalny dziąseł, hamuje jego postęp i stymuluje procesy naprawcze. Dlatego warto go suplementować lub spożywać pokarmy go zawierające" – wskazuje dr Stachowicz. Bogatym źródłem koenzymu Q10 jest mięso kurczaka oraz świeży szpinak.

Dobrym sposobem na poprawę kondycji przyzębia jest również wzbogacenie codziennego menu o katechiny – związki chemiczne z grupy polifenoli zaliczane do najsilniejszych przeciwutleniaczy o właściwościach przeciwpróchnicowych, przeciwzapalnych i przeciwbakteryjnych. Znajdziemy je m.in. w warzywach strączkowych, takich jak bób, fasola i soczewica. W naszej diecie powinno się znaleźć miejsce także na pokarmy zawierające beta karoten. Jak wskazują rezultaty wielu badań naukowych, składnik ten pomaga zredukować stany zapalne i wspomaga leczenie chorób dziąseł. Co ciekawe, najwięcej beta karotenu kryje się nie w marchwi, ale w batatach. Dobrym źródłem tej substancji są również suszone śliwki i morele, melon i natka pietruszki.

Komponując posiłki nie zapominajmy o równie cennej witaminie C, która usprawnia regenerację dziąseł oraz wspomaga układ odpornościowy w walce z bakteriami odpowiedzialnymi za rozwój paradontozy. "Najnowsze badania przeprowadzone na University of Washington potwierdzają, że skłonność do krwawienia dziąseł jest powiązana z niskim poziomem witaminy C w osoczu. Co więcej, naukowcy odkryli, że zwiększenie jej dziennego spożycia pomaga zredukować te objawy" – tłumaczy dr Stachowicz. Największe ilości tej witaminy znajdziemy w owocach i warzywach, do których zaliczamy jarmuż, brokuły, czerwoną i zieloną paprykę, kiwi, pomarańcze, cytryny, grejpfruty, truskawki i porzeczki.

Składnikiem, który powinniśmy natomiast usunąć z jadłospisu, jest cukier. "Aby zmniejszyć wzrost chorobotwórczych bakterii, warto wyeliminować ze swojej diety cukier, który stanowi dla nich pożywkę oraz rafinowane węglowodany, czyli np. białe pieczywo, ryż czy makaron" – radzi dr Stachowicz. O prawidłowy mikrobiom jamy ustnej zadbamy również wprowadzając do diety probiotyki. "Wspierają równowagę naturalnej flory bakteryjnej, hamują rozwój zapalenia dziąseł oraz gromadzenie się płytki nazębnej. Naturalnym źródłem bakterii probiotycznych jest np. kefir, kimchi, a także nasze polskie kiszonki np. ogórki czy kapusta, nazywane zimowymi superfoods" – dodaje ekspertka.