Dereń jadalny kwitnie bardzo wcześnie. Pierwsze owoce derenia pojawiają się już w lipcu, ale zbierać można je aż do października. Z zebranych plonów wyrabia się soki, dżemy, marmolady i sławną nalewkę - dereniówkę. Dereniówkę przygotowywano przed laty we szlacheckich dworkach i w pałacach. Charakteryzuje ją piękny kolor i właściwości. Najczęściej serwowano ją jako lekarstwo.

Owoce derenia zalecane są dla osób zmagających się z anemią, gdyż zawierają sporo żelaza i niezbędnej do jego przyswajania witaminy C. Ponadto zawierają też witaminy PP i A, a także składniki mineralne: oprócz żelaza potas, wapń, fosfor, magnez, miedź, cynk i mangan.

Dereń można przetwarzać przede wszystkim na słodko, w formie dżemów czy marmolad. Możliwe jest jednak także przygotowanie owoców derenia w słonej zalewie — tak jak oliwki. Stanowi wtedy oryginalną przekąskę, składnik sałatek albo dodatek do kanapek czy mięs. Do mięsa można zrobić również wytrawną konfiturę z derenia.

Dżem z derenia na słodko można doprawić pomarańczą i prawdziwą wanilią. Do przygotowania dżemu potrzebujemy: 1 kg owoców derenia, pomarańczę, 20 dag cukru, pół laski wanilii.

Wybieramy dojrzałe owoce, które mają ciemnoczerwoną barwę. Umyte w ciepłej wodzie, osączamy na sicie. Nie trzeba owoców drylować. Owoce przekładamy do emaliowanego garnka, rozgniatamy drewnianym tłuczkiem. Wsypujemy cukier i odstawiamy, aż owoce puszczą sok, najlepiej na noc. Następnego dnia doprowadzamy sok i owoce do wrzenia. Dodajemy sok wyciśnięty z pomarańczy, ziarenka wanilii. Gotujemy na ogniu ok. pół godziny, ciągle mieszając. Bardzo gorący dżem wkładamy do słoików, zakręcamy. Postawione do góry dnem słoiki same się zamkną, nie trzeba już pasteryzować. Tak przygotowany dżem najlepiej przechowywać w ciemnym i chłodnym miejscu.