Dieta śródziemnomorska już czwarty rok z rzędu gości na liście najzdrowszych diet świata. Nieprzypadkowo polecana jest tym, którzy cierpią z powodu cukrzycy, mają problemy z sercem, chcą zadbać o swoje zdrowie oraz szukają łatwego modelu odżywiania. Jak się bowiem okazuje, i w tej kategorii dieta śródziemnomorska zajęła pierwsze miejsce.

"COVID był naszym nadrzędnym problemem zdrowotnym w zeszłym roku i odciągał nas od innych. Prawda jest jednak taka, że właśnie w takich okolicznościach, dieta jest ważniejsza niż kiedykolwiek" – skomentował ranking dr David Katz, specjalista medycyny prewencyjnej i były dyrektor Yale Prevention Research Center. "Dieta nie tylko wpływa na wszystko, co dotyczy naszego zdrowia w ciągu całego życia, ale także wywiera ogromny wpływ na funkcjonowanie układu odpornościowego. A to czyni nas bezpiecznymi przed niekorzystnym oddziaływaniem czynników ryzyka związanych z COVID. Dieta jest stale, uniwersalnie ważna" - dodał. Która jednak jest najzdrowsza?

W rankingu na podium, obok diety śródziemnomorskiej, znalazła się dieta DASH, która została opracowana jako model żywienia mający na celu przeciwdziałanie nadciśnieniu. Promowana przez National Heart, Lung and Blood Institute, stanowi swego rodzaju dietetyczną hybrydę, wiele czerpiąc ze wspomnianej diety śródziemnomorskiej. Zakłada spożywanie takich pokarmów, jak owoce, warzywa, produkty pełnoziarniste, chude białko i niskotłuszczowy nabiał - produktów, które są bogate w składniki odżywcze obniżające ciśnienie krwi, takie jak potas, wapń, białko i błonnik.

DASH wyklucza natomiast spożywanie produktów bogatych w tłuszcze nasycone, takie jak tłuste mięsa, pełnotłuste produkty mleczne, a także produkty przetworzone i bogate w cukier. Dieta DASH jest zbilansowana i może być stosowana przez długi czas, co jest głównym powodem, dla którego eksperci żywieniowi oceniają ją jako jeden z najzdrowszych modeli żywienia.

Na trzecim miejscu znalazła się dieta fleksitariańska. Połączenie dwóch słów – elastyczność i wegetarianizm, już wiele mówi o tej diecie. Termin ten został ukuty ponad dziesięć lat temu, przez uznawaną za jedną z najlepszych dietetyczek na świecie Dawn Jackson Blatner. W swojej książce poświęconej temu elastycznemu wegetarianizmowi, dietetyk przekonywała, że nie trzeba całkowicie eliminować mięsa, aby czerpać korzyści zdrowotne związane z wegetarianizmem.

"Możesz być wegetarianinem przez większość czasu, ale nadal zajadać się burgerem lub stekiem, gdy pojawi się taka potrzeba" - mówi i sugeruje, że jedząc więcej roślin i mniej mięsa, osoby przestrzegające tej diety nie tylko stracą na wadze, ale mogą poprawić ogólny stan zdrowia, obniżając częstotliwość występowania chorób serca i cukrzycy.

Na samym dole opracowanego zestawienia znalazły się kolejno: zajmująca 37. miejsce dieta GAPS, następnie dieta keto i zamykająca ranking dieta Dukana. Jakie zdanie na temat każdej z nich mają eksperci i co spowodowało, że zyskały najniższe noty?

Dieta GAPS to skrót od diety Gut and Psychology Syndrome. Jest to dieta eliminacyjna stworzona przez dr Natashę Campbell-McBride w celu leczenia tzw. "zespołu psychiczno-jelitowego". Zaburzenia, którego nazwę wymyśliła dietetyczka i badaczka w 2004 roku, w wyniku badań, które miały na celu wskazanie związku między układem pokarmowym a mózgiem, mmiędzy co pojawia się na talerzu, a tym, w jaki sposób myślimy.

Ten model żywienia skierowany jest do osób, które odczuwają poważne dolegliwości związane z układem pokarmowym, ale towarzyszą im również schorzenia neurologiczne, stany depresyjne, częste obniżenie nastroju, problemy z koncentracją, uczeniem się.

Dieta rozpoczyna się sześciofazowym ścisłym wstępnym procesem detoksykacji. Po zakończeniu sześciu faz przechodzi się do pełnego reżimu żywieniowego GAPS, który obejmuje ryby i niektóre mięsa, tłuszcze zwierzęce, jajka, sfermentowaną żywność i warzywa. Cała żywność powinna być ekologiczna i świeża. Należy bezwzględnie unikać żywności przetworzonej oraz długiej listy produktów, które znalazły się na czarnej liście GASP, są to m.in.: zboża, kasze, ryż, wyroby mączne (makarony, pieczywo, ciasta), wędliny, nasiona roślin strączkowych, warzywa skrobiowe.

Właśnie fakt eliminacji tak wielu produktów podaje w wątpliwość walory zdrowotne tej diety. Eksperci wskazali po pierwsze, że jest ona dość skomplikowana pod względem doboru produktów, ale przede wszystkim podkreślają wykluczenie z jadłospisu wielu grup produktów, istotnych z perspektywy naszego zdrowia.

Na przedostatnim miejscu znalazła się dieta keto, która, choć skuteczna pod względem utraty masy ciała, od początku budzi wśród dietetyków wiele wątpliwości. Dieta ketonowa kładzie nacisk na utratę wagi poprzez spalanie tłuszczu. Według zwolenników diety keto, odcinając węglowodany, które spożywamy, przy jednoczesnym zwiększeniu tłuszczów, powoduje wejście w stan ketozy, który pozwala spalić nie tylko tłuszcz dostarczany w posiłkach, ale i ten zmagazynowany w organizmie. Dietetycy tymczasm przestrzegają przed tak drastycznym ograniczeniem węglowodanów. Uznają ją za niezwykle restrykcyjną, co oznacza, że może być ona stosowana wyłącznie przez ograniczony czas.

Na samym dole zestawienia znalazła się dieta Dukana. Gdy tylko się pojawiła cieszyła się ogromną popularnością, ponieważ gwarantowała szybką utratę masy ciała. Z czasem stało się jasne, że wiąże się to z bardzo niekorzystnymi konsekwencjami. Nadmierne spożycie białka, które zakłada dieta, bardzo negatywnie wpływa m.in. na działanie nerek. Ten plan odżywiania nie może być zatem stosowany przez długi czas. Jest dopuszczalny tylko przez krótki czas i służący szybkiej utracie wagi.