Sąd Najwyższy: Wielka Brytania naruszyła prawa setek tysięcy obywateli UE

Obywatele nowych państw, które dołączają do UE, otrzymują natychmiastowy dostęp do unijnego rynku pracy. Prawo UE pozwala jednak krajom na nakładanie ograniczeń, określanych jako "ustalenia przejściowe".

Kiedy osiem państw (tzw. A8), w tym Polska, przystąpiło do UE w 2004 r., Wielka Brytania postanowiła "nie przeszkadzać" nowym pracownikom w pracy na Wyspach, ale w ostatniej chwili nałożyła system rejestracji Worker Registration Scheme. 

Ograniczenia te najpierw zostały wprowadzone na okres od 1 maja 2004 r. do 30 kwietnia 2009 r., ale w 2009 r. Zjednoczone Królestwo notyfikowało Komisji Europejskiej zamiar przedłużenia obowiązywania tych środków o kolejne dwa lata, czyli do 30 kwietnia 2011 r.

Problem nie polegał w tym przypadku na tym, czy wprowadzenie przepisów przejściowych było zgodne z prawem, ale czy przepisy dotyczące WRS nie naruszały prawa obywateli z UE.

W listopadzie 2017 r. Sąd Apelacyjny w Wielkiej Brytanii (Court of Appeal) orzekł, iż rozszerzenie przez Zjednoczone Królestwo systemu rejestracji pracowników jest nieproporcjonalne i w związku z tym niezgodne z prawem Unii. Brytyjskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych zaskarżyło ten wyrok do Sądu Najwyższego (Supreme Court ).

Sąd Najwyższy podtrzymał w zeszłym tygodniu ustalenia Sądu Apelacyjnego, argumentując, że korzyści z WRS były "bardzo ograniczone i raczej spekulacyjne", ale istniały "znaczne szkody dla pracodawców i pracowników z państw A8".

Wyrok oznacza, że ​​rozszerzenie programu rejestracji WRS na lata 2009–2011 było niezgodne z prawem, więc:

• Wszyscy obywatele UE A8, którzy zapłacili 90 funtów za rejestrację w latach 2009–2011, powinni teoretycznie otrzymać zwrot płatności. 
• Obywatelom UE, którzy nie otrzymali pozwolenia na pobyt stały na podstawie zgodnego z prawem pięcioletniego pobytu z powodu nieprzestrzegania WRS w latach 2009–2011, odmówiono tego niesłusznie.
• Obywatele UE, którym odmówiono obywatelstwa brytyjskiego z powodu nieprzestrzegania zasad WRS w latach 2009–2011, powinni poprosić o ponowne rozpatrzenie ich decyzji.
• Wszyscy emeryci, którym odmówiono zasiłków i stałego pobytu z powodu nieprzestrzegania WRS w latach 2009–2011, powinni poprosić o ponowne rozpatrzenie tych decyzji i zasięgnąć porady prawnej, czy kwalifikują się do otrzymania zaległych płatności.
• Każdy skazany za przestępstwa związane z WRS w latach 2009–2011 powinien rozważyć uzyskanie porady prawnej, aby sprawdzić, czy ich wyrok skazujący może zostać uchylony.

Ponad 100 000 osób zgłosiło się do WRS w 2009 r. - wynika z rządowych danych.