UE spiera się o etykietowanie żywności

Komisja Europejska chce wprowadzenia w Unii Europejskiej obowiązkowego, wspólnego systemu oznaczania wartości odżywczej na etykiecie produktu do 2022 r. Niemcy, które sprawują obecnie przewodnictwo w UE i kierują pracami legislacyjnymi w Brukseli, mają nadzieję na osiągnięcie porozumienia między krajami "27" w najbliższych tygodniach.

W niektórych unijnych krajach takie systemy już działają. W 2017 r. Francja wprowadziła Nutri-Score, który promują władze w Paryżu. To uproszczony system, oparty na pięciu kolorach, który ma informować konsumentów, czy żywność jest zdrowa, czy nie. W 2019 r. został przyjęty on w Belgii. Niemcy wyraziły zamiar wprowadzenia Nutri-Score na początku listopada, a Hiszpania zamierza to zrobić na początku 2021 r.

Nie wszystkie kraje UE są jednak zainteresowane francuskim rozwiązaniem. Z nieoficjalnych informacji mediów wynika, że we wrześniu na spotkaniu europejskich ministrów rolnictwa w Brukseli siedem krajów UE wyraziło się wobec niego krytycznie. Sprzeciw został wniesiony przez Włochy i Czechy, także w imieniu Węgier, Rumunii, Łotwy, Grecji oraz Cypru. Kraje te obawiają się, że pojawi się próba wprowadzenia go w całej Unii.

Siedem krajów, które wyraziło sprzeciw, przedstawiło wspólne, alternatywne stanowisko dla Nutri-Score, w którym zawarło zestaw założeń, na których powinien opierać się unijny system oznaczania wartości odżywczych na opakowaniach.

Przeciwnicy francuskich rozwiązań przekonują, że są one jest zbyt uproszczone, bo m.in. oceniają żywność jako "dobrą" lub "złą" bez uwzględnienia diety osoby, wielkości spożytej porcji lub częstotliwości spożycia. Wskazują też, że system oceniania żywności zgodnie z algorytmem matematycznym jest korzystny dla producentów żywności przetworzonej, którzy mogą modyfikować substancje wykorzystywane w produktach tak, aby było oceniane jako "zdrowe".

Przeciwnicy francuskiego systemu są zdania, że promuje on niesprawiedliwą przewagę wysoko przetworzonej żywności nad naturalną nieprzetworzoną. Ich zdaniem, system może też negatywnie oceniać część produktów chronionych przez tzw. europejskie oznaczenia geograficzne. Chodzi o produkty lokalne.

Siedem krajów wskazuje, że wspólny unijny system nie powinien dostarczać ogólnej oceny żywności, ale informacje na temat poszczególnych składników odżywczych zawartych w produkcie. Podkreślają również, że powinien uwzględniać specyfikę kultury żywieniowej każdego państwa członkowskiego i krajowe wytyczne żywieniowe.

Włoski rząd zaproponował w efekcie alternatywny model o nazwie Nutrinform Battery, który - jak przekonuje - ma zapewnić unijnym konsumentom neutralne informacje dotyczące produktu i umożliwić im swobodę wyboru żywności. Jego autorzy wskazują, że system ma informować konsumentów, że nie ma dobrych lub złych pokarmów, są tylko zdrowe lub niezdrowe diety.

Nie wszystkie unijne kraje przedstawiły stanowisko ws. unijnego systemu etykietowania żywności. Z informacji przekazanych przez polskich dyplomatów wynika, że Polska pracuje nad takim stanowiskiem i uważa, że żaden system oznaczania żywność nie zastąpi odpowiedniej edukacji społeczeństwa na temat tego, co należy jeść, a czego nie.