Naukowcy z UK: Nowy szczep gronkowca u zwierząt zaczyna zagrażać ludziom

Nowe badanie autorstwa naukowców z University of Cambridge pokazało, że w ciągu minionych 50 lat w hodowlach zwierząt wyewoluował szczególnie niebezpieczny szczep gronkowca złocistego opornego na metycylinę (MRSA).

Bakterie MRSA, które po raz pierwszy wykryto u ludzi w latach 60. XX w., WHO uznaje za jedno z największych zagrożeń dla zdrowia człowieka. Nowy szczep oznaczony jako CC398 stał się dominującym szczepem MRSA w europejskich hodowlach. Można go znaleźć przede wszystkim u świń, ale też u innych zwierząt.

Jednocześnie, coraz częściej staje się przyczyną zakażeń ludzi, także tych, którzy nie mieli bezpośredniego kontaktu z hodowlanymi zwierzętami.

"Historia wskazuje, że to powszechne wykorzystanie antybiotyków mogło doprowadzić do powstania w hodowlach świń tego wysoce opornego szczepu MRSA" - wyjaśnia dr Gemma Murray, główna autorka badania. "Odkryliśmy, że antybiotykooporność tego powiązanego z hodowlami szczepu MRSA jest ekstremalnie stabilna - utrzymuje się od kilku dekad, także po tym, jak bakterie rozprzestrzeniły się na różne gatunki zwierząt" - podkreśla ekspertka.

Użycie antybiotyków w Europie co prawda spadło, ale wprowadzane obecnie ograniczenia prawdopodobnie będą miały niewielki wpływ na obecność opisanego szczepu MRSA. Przyczyną jest wspomniana przez dr Murray trwałość antybiotykooporności.

"Zrozumienie rozwoju i sukcesu CC398 w europejskich hodowlach oraz jego zdolności do zakażania ludzi jest kluczowe dla zarządzania ryzykiem dla zdrowia publicznego" - twierdzi jedna z autorek odkrycia, dr Lucy Weinert.

Wymienione przez badaczkę cechy do zasługa trzech elementów w genomie bakterii, które dają jej oporność na antybiotyki i zdolność unikania układu odpornościowego człowieka. Naukowcy odtworzyli ewolucję tych elementów. Dwa z nich - Tn916 i SCCmec odpowiedzialne za antybiotykooporność utrzymywały się w bakteriach obecnych u świń przez kilka dekad. Nie znikają także, gdy bakteria przeniesie się na człowieka.

Element, który pomaga bakterii bronić się przed układem immunologicznym zachowywał się tymczasem inaczej - wielokrotnie znikał i pojawiał się ponownie zarówno w bakteriach u zwierząt, jak i u ludzi. To wskazuje, że szczep może szybko dostosować się do atakowania człowieka. "Przypadki zakażeń odzwierzęcym MRSA są obecnie rzadkie, ale obserwowany wzrost ich liczby niepokoi" - podsumowuje dr Weinert.