Rishi Sunak zaprzecza, by w czasie pandemii przedkładał gospodarkę nad zdrowie ludzi

Rishi Sunak składał wczoraj zeznania w ramach trwającego w Wielkiej Brytanii publicznego dochodzenia w sprawie reakcji władz na pandemię. Podobnie jak ówczesny premier Boris Johnson, który był przepytywany w zeszłym tygodniu, Sunak zaczął od przeproszenia za popełnione błędy.

"Chciałem zacząć od powiedzenia, jak głęboko współczuję wszystkim tym, którzy stracili bliskich, członków rodziny w wyniku pandemii. A także wszystkim tym, którzy cierpieli na różne sposoby podczas pandemii i w wyniku podjętych działań" - oświadczył.

Bronił jednak swojego flagowego programu "Eat Out to Help Out" z sierpnia 2020 r. - czyli subsydiowanych przez rząd posiłków w restauracjach, aby wesprzeć sektor gastronomiczny. Według niektórych ekspertów, program ten przyczynił się do rozwoju drugiej fali pandemii.

Zeznający podczas poprzednich dni dochodzenia ówczesny minister zdrowia Matt Hancock, ówczesny główny doradca naukowy rządu Patrick Vallance i naczelny lekarz Anglii Chris Whitty mówili, że nie konsultowano w nimi uruchomienia programu. Zeznający wcześniej świadkowie ujawnili też, że ze względu na przedkładanie stanu gospodarki nad ochronę zdrowia ludzi Sunak określany był jako "Doktor Śmierć".

Sunak wyjaśniał, że program "Eat Out to Help Out" był "mikro-polityką", która nie wymagała dodatkowego modelowania, a doradcy medyczni czy naukowi nie zgłaszali obiekcji co do programu, gdy został ogłoszony.

"To była bardzo racjonalna, rozsądna interwencja polityczna, która pomogła uratować te miejsca pracy po bezpiecznym ponownym otwarciu. Nie uważałem, że było to ryzykowne. Uważam, że było to słuszne posunięcie. Ale jeśli inni sugerują, że tak nie było, to mieli wiele okazji, aby zgłosić te obawy na forach, na których byłem lub na których był premier lub inni, a tego nie zrobili" - przekazał obecny premier.

Dodał, że wszystkie dane i wszystkie dowody sugerowały, że gdyby rząd czegoś nie zrobił, wiele z miejsc pracy w sektorze gastronomicznym byłoby zagrożonych, co miałoby katastrofalne konsekwencje dla pracujących w nim osób ludzi i ich rodzin. Przekonywał też, że dowody "niezbicie dowodzą, że w żaden sposób nie było to odpowiedzialne za drugą falę".

Sunak był też pytany o sposób podejmowania decyzji w czasie pandemii, zwłaszcza w kontekście zeznań poprzednich świadków, którzy mówili o dysfunkcyjności rządu i małej decyzyjności ówczesnego premiera Borisa Johnsona.

Podkreślił, że to Johnson jako premier był ostatecznie odpowiedzialny za podejmowanie decyzji dotyczących pandemii, a on jako minister finansów wskazywał na konsekwencje tych decyzji dla gospodarki.

Generalnie Sunak bronił jednak swojego byłego szefa, wskazując, że jego interakcje z nim "były w porządku", a Johnson miał rację, "kwestionując argumenty". Dodał, że nie wiedział o skargach ze strony doradców na podejście Johnsona.

Celem publicznego dochodzenia nie jest uznanie kogoś za winnego lub niewinnego, lecz zbadanie okoliczności i wyciągnięcie wniosków na przyszłość.

Dochodzenie w sprawie Covid-19 jest podzielone na kilka części. Zarówno Johnson, jak i Sunak zeznawali w części dotyczącej procesu decyzyjnego i zarządzania politycznego, w czasie której badane są decyzje podejmowane przez rząd w okresie od początku stycznia 2020 r., gdy koronawirus zaczął się wydostawać z Chin, do lutego 2022 r., gdy w Anglii zostały zniesione ostatnie wprowadzone z tego powodu restrykcje.