Rishi Sunak broni zmian w polityce ekologicznej. Czy mówi jednak prawdę?

Tak zwany fact-checking to proces weryfikacji argumentów pod kątem tego, czy odwołują się do prawdziwych danych i mają pokrycie w rzeczywistości. Dziennikarze BBC przeanalizowali ostatnie wypowiedzi Rishiego Sunaka, aby sprawdzić, czy jego argumentacja za złagodzeniem walki ze zmianami klimatu może być traktowana poważnie.

Oto niektóre z wypowiedzi, które "pod lupę" wzięło BBC.

Czy faktycznie każdy z nas miał posiadać 7 pojemników na śmieci przed domem? 

Rishi Sunak zasugerował w Izbie Gmin, iż wykluczył plany wymogu posiadania siedmiu oddzielnych pojemników na śmieci.

BBC zwraca uwagę, że rząd mówił już wcześniej, iż chce ujednolicić zbiórkę odpadów w całej Anglii, co oznaczałoby konieczność segregowania surowców wtórnych i śmieci (potencjalnie do różnych pojemników). Ostatecznie jednak plany te odłożono na nieokreślony czas.

Teoretycznie - gdyby powyższe weszło w życie - śmieci byłyby wrzucane do pojemników na szkło, papier i tekturę, metal, plastik, odpady ogrodowe, spożywcze i ogólne.

Ministerstwo środowiska nigdy jednak nie mówiło nic o siedmiu pojemnikach. Informowano jedynie, że recykling ma być "bardziej spójny i łatwiejszy". Były minister środowiska George Eustice - zapytany o to przez Channel 4 - także zapewnił, że "rząd nigdy czegoś podobnego nie planował". Przyznał jednak, że był wielokrotnie atakowany ze strony osób, które były przekonane o takich planach.

Czy Wielka Brytania rzeczywiście najszybciej ogranicza emisję dwutlenku węgla w grupie G7?

"Dekarbonizacji dokonaliśmy szybciej niż jakakolwiek inna gospodarka w grupie G7" - przekazał Rishi Sunak.

BBC przyznaje rację Sunakowi, jeśli weźmie się pod uwagę miernik powszechnie stosowany do mierzenia dekarbonizacji. Emisje CO2 w Wielkiej Brytanii spadły pomiędzy 1990 a 2022 r. prawie o połowę, czyli znacznie więcej, niż w jakimkolwiek innym bogatym kraju.

Jednak liczba ta obejmuje jedynie tak zwane emisje terytorialne, więc nie obejmuje np. szkód powstających podczas wytwarzania produktów importowanych przez Wielką Brytanię.

Zmniejszenie emisji CO2 w Wielkiej Brytanii wynikało często z zamykania niektórych zakładów przemysłu ciężkiego i konsekwentnego odchodzenia od węgla. Od momentu podpisania międzynarodowego porozumienia klimatycznego w Paryżu - pod koniec 2015 roku - to Niemcy redukują swoje emisje szybciej niż Wielka Brytania.

Czy niektóre domy na Wyspach nie nadają się do montażu w nich pomp cieplnych?

Premier Rishi Sunak zapowiedział kontynuację polityki zakładającej stopniowe wycofywanie kotłów gazowych na rzecz pomp cieplnych - choć wydłużył cały proces w czasie o 10 lat. Wskazał jednak, że na Wyspach ok. 20 proc. domów nie spełnia warunków do przejścia na rozwiązania grzewcze o niższej emisji.

"Wiele z tych domów nie nadaje się do montażu pomp cieplnych" - brzmi oficjalny komunikat na stronie GOV.UK.

Portal BBC zwraca uwagę, że powyższe stoi w sprzeczności z finansowanym przez rząd projektem Electrification of Heat. Na oficjalnej stronie tej inicjatywy znajduje się informacja: "Nie ma żadnej nieruchomości ani rodzaju zabudowy, które wykluczałyby przejście na pompy cieplne".

Czy Wielka Brytania nadal może osiągnąć cele związane z zerową emisją?

Rishi Sunak przekazał na antenie BBC Radio 4, że rząd "całkowicie wierzy, iż nadal osiągnie swoje prawnie wiążące cele w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych".

BBC przekazuje jednak, że wątpliwość w osiągnięcie tych celów zgłaszano jeszcze przed zmianami ogłoszonymi przez Sunaka.

W czerwcu niezależny Komitet ds. Zmian Klimatu (Climate Change Committee), powołany przez rząd w celu monitorowania postępów w kierunku zerowej emisji netto, określił postęp jako "niepokojąco powolny" i wezwał do pilniejszych działań.

Eksperci oceniają, że kilka środków ogłoszonych przez Sunaka - na przykład zwiększenie dotacji na wymianę kotła na pompę cieplną - z 5 000 do 7 500 funtów - może być pomocnych. "Zdecydowana większość z nich w rzeczywistości zakłada jednak wycofanie się z ekopolityki" - wskazują.

"Premier doświadcza myślenia życzeniowego, jeśli sądzi, że złagodzenie ekopolityki pozwoli mu osiągnąć cele zerowej emisji" - oświadczył komitet CCC.