Polka ze zdjęcia sprzed ponad 70 lat zostanie pochowana w Londynie

To otwiera możliwość szybszej renowacji zaniedbanego grobowca rodziców Marii Barr, którą po jego odnalezieniu obiecał prezes Instytutu Pamięci Narodowej Jarosław Szarek.

Maria Barr zmarła w 2018 r. w Chichester w południowej Anglii, a rok później zmarł tam jej syn z drugiego małżeństwa, Marek Grabowski. Urny z ich prochami nie zostały jeszcze złożone w grobie. Stanie się tak, gdy umożliwi to sytuacja epidemiczna.

"Prochy zostaną złożone w grobie Stanisława Grabowskiego, drugiego męża Barr, na londyńskim cmentarzu Gunnersbury, a nie na katolickim cmentarzu św. Marii na Kensal Green w grobowcu jej rodziców" - poinformował Tomasz Muskus, polonijny badacz historii, który odnalazł ten drugi grób.

Grobowiec rodziców Barr jest bardzo zaniedbany, a prezes IPN obiecał jego renowację. Ponieważ jednak to nie tam będą złożone urny, będzie można przystąpić do prac szybciej, gdy tylko zostanie to uzgodnione z żyjącymi członkami rodziny.

Ojciec Marii Barr Benedykt Chłusewicz był pułkownikiem wojska II Rzeczypospolitej, jednym z dowódców w bitwie o Narwik w 1940 r., a potem znaczącą postacią polskiej emigracji w Londynie. Zmarł w Londynie w 1951 r. W tym samym grobie pochowane są także jego żona Zofia, która zmarła w 1979 r., oraz jego teściowa Maria Izycka-Herman.

W niedzielę, 14 marca, IPN zamieścił w mediach społecznościowych wykonane w Wielkiej Brytanii w czasie II wojny światowej zdjęcie przedstawiające młodą kobietę w polskim mundurze z prośbą o pomoc w jej zidentyfikowaniu.

Dzięki zaangażowaniu badaczy i pasjonatów historii - zarówno z Polski, jak i z Wielkiej Brytanii - już następnego dnia udało się ustalić, że zdjęcie przedstawia 20-letnią wówczas Marię Barr, a wykonane zostało w Londynie w czerwcu 1943 r., gdy odbierała z rąk króla Jerzego VI odznaczenie przyznane jej mężowi, wówczas jeszcze uznawanemu za zaginionego. Philip Rex Barr, który miał polskie korzenie, był pilotem, dowódcą jednostki w 107. Dywizjonie RAF i zginął w listopadzie 1942 r. nad Belgią, gdzie jest pochowany.

Zdołano także odtworzyć przedwojenne i wojenne losy Barr oraz części jej najbliższej rodziny. Urodziła się w 1923 r. w Grodnie, do szkoły chodziła w Wilnie, a męża poznała w 1940 r. na polskim statku, którym był on ewakuowany po upadku Francji. W grudniu 1941 r. pobrali się w katolickim kościele w Glasgow.

W czasie, gdy wykonane zostało zdjęcie Maria Barr pracowała w placówce Polskiego Czerwonego Krzyża w Edynburgu. Śmierć Barra oficjalnie stwierdzono w 1946 r. W kwietniu 1947 r. w Londynie Maria wyszła po raz drugi za mąż, za uczestnika wojny obronnej w 1939 r. i cenionego później w Wielkiej Brytanii architekta Stanisława Grabowskiego. W następnym roku urodził się ich syn Marek. O ile sporo wiadomo o działalności zawodowej męża Marii oraz jej syna, który był nauczycielem, to nie udało się na razie wyjaśnić, czym się zajmowała Maria.

Maria Barr-Grabowska zmarła w 2018 r. - w wieku 95 lat - 14 lat po swoim mężu. W Chichester nadal mieszka jej synowa, która jest z pochodzenia Włoszką. Maria Barr-Grabowska miała trójkę wnuków i piątkę prawnuków.