Podwyżka cen energii w UK: Co robić, gdy nie jest się w stanie płacić rachunków?

Na czym polega akcja grupy "Don't Pay"?

Grupa o nazwie "Don't Pay", która domaga się obniżenia rachunków do - jak to określa, "przystępnego poziomu" - twierdzi, że już ponad 100 000 osób zadeklarowało chęć zaprzestania płacenia rachunków za pośrednictwem polecenia zapłaty od 1 października.

To właśnie od tego dnia wzrasta limit cen energii - czyli maksymalna kwota, jaką dostawcy mogą pobierać od klientów w Anglii, Szkocji i Walii za każdą jednostkę zużytej energii.

Regulator energii Ofgem ogłosił, że przeciętny klient będzie płacił 3 549 funtów rocznie od października, ale analitycy przewidują, że kwota ta wzrośnie do 5 386 funtów rocznie od stycznia 2023 roku, kiedy nastąpi kolejna aktualizacja limitu.

Październikowa podwyżka oznacza wzrost rachunków o 80% z kwoty 1 971 funtów, przypadających obecnie na typowe gospodarstwo domowe.

"Don't Pay" uważa, że miliony ludzi nie będą w stanie zapłacić swoich rachunków za energię tej zimy - i że akcja ta jest jedynym sposobem na zmuszenie rządu i firm energetycznych do podjęcia interwencji. Grupa ta twierdzi, że nie rozpocznie żadnych działań, jeśli do akcji nie zgłosi się milion osób, a także że "prowadzi intensywne konsultacje" z ekspertami od prawa i indywidualnych zadłużeń.

Co się stanie, jeśli przestanie się płacić rachunki za energię?

Jeśli użytkownik nie uzgodni planu płatności ze swoim dostawcą, może on wówczas podjąć próbę zmuszenia użytkownika do zainstalowania licznika na kartę.

W bardzo rzadkich przypadkach, jeśli użytkownik nie zapłaci rachunku po 28 dniach, może mu grozić odłączenie zasilania, ale zwykle zostanie mu zaproponowany montaż licznika typu pre-paid. Dostawca musi najpierw dać użytkownikowi szansę na spłatę zadłużenia poprzez opracowanie planu spłaty.

Jeśli użytkownik osiągnął wiek emerytalny, dostawca nie może odłączyć mu energii w okresie od 1 października do 31 marca, jeśli mieszka on sam, lub mieszka tylko z innymi osobami, które osiągnęły wiek emerytalny, lub dziećmi poniżej 18. roku życia.

Według organizacji charytatywnej StepChange, dostawca może również przekazać dane użytkownika firmie windykacyjnej - przy czym może zostać naliczona wyższa opłata na pokrycie kosztów tej operacji. Wielu dostawców nalicza również dodatkowe opłaty za opóźnienia płatności, więc może to być kolejny dodatkowy koszt.

Płacenie za pośrednictwem polecenia zapłaty jest zazwyczaj najtańszym sposobem opłacania energii elektrycznej i gazu, więc jeśli użytkownik zrezygnuje z polecenia zapłaty, jego przyszłe rachunki będą prawdopodobnie wyższe.

Wreszcie, niepłacenie rachunków może zaszkodzić ocenie zdolności kredytowej (tzw. credit score) i w przyszłości utrudnić np. zdobycie kredytu.

Co należy zrobić, jeśli nie ma się środków na opłacenie rachunków?

Najlepiej upewnić się, że rachunek jest prawidłowo naliczony. W tym celu należy dokonać odczytu z liczników gazu i energii elektrycznej i wysłać go do dostawcy. Polecenia zapłaty są zwykle oparte na szacunkowym zużyciu energii w danym roku i dostawca może obniżyć wysokość opłat, jeśli szacunki są wyższe niż faktyczne zużycie.

Citizens Advice zaleca, aby w przypadku trudności z opłaceniem rachunków za gaz i prąd, skontaktować się bezpośrednio z dostawcą i spróbować dojść do porozumienia w sprawie ustalenia planu płatności.

Osoby posiadające licznik na kartę, które nie mają pieniędzy na jego doładowanie, mogą otrzymać od swojego dostawcy tymczasowy kredyt, ale będą musiały go spłacić.

Istnieje również możliwość spłaty zadłużenia bezpośrednio z zasiłków w ramach programu Fuel Direct.

Z jakich form pomocy można jeszcze skorzystać?

Wielu dostawców i organizacji charytatywnych oferuje dotacje i programy pomagające w spłacie długów za energię.

Rząd ogłosił również szereg form wsparcia, aby pomóc ludziom w płaceniu rachunków za energię, w tym dodatek w wysokości 400 funtów dla wszystkich brytyjskich gospodarstw domowych od października.

Zniżka ta będzie udzielana automatycznie przez dostawców energii w Anglii, Szkocji i Walii poprzez serię miesięcznych obniżek: 66 funtów w październiku i listopadzie oraz 67 funtów od grudnia do marca 2023 roku.

Dla gospodarstw domowych w Irlandii Północnej, która prowadzi odrębny rynek energetyczny, przygotowywane są również inne ustalenia, ale ich szczegóły nie zostały jeszcze oficjalnie potwierdzone.