Pięć kluczowych tematów w nadchodzących wyborach do Parlamentu Europejskiego

Według najnowszego badania Eurobarometru, zainteresowanie tymi wyborami jest większe niż poprzednimi, a głównym powodem jest sytuacja międzynarodowa. Z badania wynika, że ​​priorytetami dla wyborców są walka z ubóstwem i wykluczeniem społecznym (33%), zdrowie publiczne (32%), gospodarka, obrona i bezpieczeństwo UE (31%) oraz zmiana klimatu (27%).

Jakie będą kluczowe (i najbardziej kontrowersyjne) tematy, którymi zajmie się Parlament Europejski w ciągu najbliższych pięciu lat?

1. Gospodarka. Wstrząśnięta pandemią, kryzysem energetycznym i wojną na sąsiedniej Ukrainie, sytuacja gospodarcza pozostanie jednym z głównych priorytetów UE. Fundusz odbudowy – bezprecedensowy program finansowy o wartości 800 miliardów euro uzgodniony w 2020 r., aby pomóc krajom UE przezwyciężyć szok gospodarczy wynikający z blokad – zakończy się w 2026 r. i nie wiadomo jeszcze, czy powstanie jakakolwiek jego kontynuacja.

Mówi się o nowym planie gospodarczym, opartym na zaktualizowanych zasadach jednolitego rynku. Niedawny raport byłego premiera Włoch Enrico Letty sugeruje większą integrację w sektorach obejmujących telekomunikację, opiekę zdrowotną i transport kolejowy. Proponuje także dodanie badań, edukacji i innowacji wspierających gospodarkę cyfrową do czterech istniejących już swobód UE – swobodnego przepływu osób, towarów, usług i kapitału.

Po wyborach oczekiwany jest kolejny raport na temat reformy jednolitego rynku autorstwa byłego prezesa Europejskiego Banku Centralnego Mario Draghiego.

2. Obrona europejska. Wojna na Ukrainie i zbliżające się listopadowe wybory w USA wywołały dyskusję na temat rozwoju europejskiej polityki obronności i bezpieczeństwa.

Większość manifestów europejskich partii politycznych – grupujących partie krajowe wyznające tę samą ideologię – sugeruje, że UE powinna pobudzić przemysł obronny i zwiększyć współpracę państw członkowskich. Wyjątkiem są partie lewicowe spektrum politycznego.

Kluczowym pytaniem jest, czy kraje UE będą gotowe zaciągnąć wspólny dług w celu wsparcia programu.

3. Kolejne rozszerzenie UE. Obecnie do członkostwa w UE aspiruje dziesięć krajów: sześć z Bałkanów Zachodnich (Albania, Bośnia i Hercegowina, Kosowo, Macedonia Północna, Czarnogóra i Serbia), Turcja (z którą zawieszono rozmowy akcesyjne) oraz ostatnie kraje kandydujące: Ukraina, Mołdawia i Gruzja.

Czarnogóra, Albania i Macedonia Północna są najbliżej akcesji i potencjalnie mogą przystąpić do UE do 2030 r. Rozszerzony blok prawdopodobnie sprawi, że obecna zasada jednomyślności w Radzie UE (która reprezentuje rządy krajowe) stanie się niewykonalna, co wywoła debatę na temat tego, jak podejmować decyzje w przyszłości.

Przyszły prawicowy rząd holenderski jest ostrożny, jeśli chodzi o dalsze rozszerzenie i stwierdził, że może próbować ograniczyć swobodny przepływ osób, jeśli w grę wchodzi większa UE.

4. Zmiany klimatyczne i środowisko. Ta kadencja parlamentarna została zdefiniowana w Europejskim Zielonym Ładzie – pakiecie przepisów mających na celu zazielenianie wszystkich sektorów gospodarki i przeciwdziałanie zmianom klimatycznym.

Polityki te, począwszy od wsparcia dla samochodów elektrycznych po program masowej renowacji budynków, będą teraz musiały być stosowane na poziomie krajowym.

Oczekuje się dalszych polityk w zakresie czystej energii, w tym mających na celu zmniejszenie zależności od importu, jednak zdaniem ekspertów działania na rzecz ochrony środowiska naturalnego mogą zostać spowolnione pod presją rolników.

Według unijnego programu obserwacji Ziemi Copernicus, zmiana klimatu i jej skutki prawdopodobnie pozostaną ważnym tematem w programie UE - między innymi dlatego, że Europa ociepla się szybciej niż inne kontynenty.

5. Imigracja i azyl. Po latach sporów 14 maja 2024 r. Rada UE zakończyła przełomową reformę systemu azylowo-migracyjnego UE.

Nowe środki obejmują szybką procedurę kontroli na zewnętrznych granicach UE w celu oceny ryzyka bezpieczeństwa osób podróżujących nielegalnie, zanim będą mogły wjechać do UE i ubiegać się o azyl.

Reforma wprowadza "mechanizm solidarności" między państwami członkowskimi UE, obejmujący relokacje, wkłady finansowe lub inne wsparcie dla krajów, do których przybywa najwięcej migrantów. Pakiet obejmuje szybsze powroty do krajów pochodzenia osób, które nie kwalifikują się do otrzymania azylu lub nie mogą przebywać na terenie danego kraju.

Organizacje praw człowieka, w tym Międzynarodowy Komitet Ratunkowy, skrytykowały reformę za ryzyko zwiększenia "bezbronności wysiedleńców" i wydłużenia czasu przebywania w ośrodkach detencyjnych.

Państwa członkowskie mają dwa lata na wdrożenie przepisów w praktyce. Jednak premier Donald Tusk zapowiedział już, że Polska się nie zastosuje do ogólnych przepisów, bo przyjęła już uchodźców z Ukrainy. Przeciwko głosowały także Węgry, a przyszły rząd holenderski zamierza z tego zrezygnować. Możliwe jest zatem, że reforma azylowa ponownie się rozpadnie.

This article is published in cooperation with Europe Street News as part of a public information project about the European elections funded by the European Parliament office in London.