Naukowcy: W upalnej Europie rośnie zanieczyszczenie ozonem

Naukowcy z Copernicus Atmosphere Monitoring Service (CAMS) ostrzegają przed bardzo wysokim poziomem zanieczyszczenia ozonem. "W ciągu najbliższych kilku dni zanieczyszczenie, spowodowane falą upałów w południowej Europie, może także dotknąć regiony północno-zachodnie" - przekazano we wczorajszej informacji prasowej.

CAMS, wdrażany przez Europejskie Centrum Prognoz Średnioterminowych na zlecenie Komisji Europejskiej przy wsparciu finansowym UE, monitoruje stężenie ozonu na powierzchni ziemi. Wzrost poziomu spowodowany jest falą upałów i niszczycielskimi pożarami.

Eksperci tego programu podkreślają, że w Europie Zachodniej i Południowej już wystąpiło ekstremalnie wysokie zanieczyszczenie powierzchniowe ozonem. Dotyczy to zwłaszcza półwyspu Iberyjskiego i części północnych Włoch.

Ozon na powierzchni ziemi jest głównym zanieczyszczeniem powietrza, które może wpływać na zdrowie, rolnictwo i całe ekosystemy. Ozon (O3) jest gazem reaktywnym w dwóch warstwach atmosfery, stratosferze (na wysokości od około 15 do 50 km) i troposferze (na wysokości około 15 km). Dobrze znana warstwa ozonowa w stratosferze chroni życie na Ziemi przed promieniowaniem ultrafioletowym Słońca. Na niższych wysokościach pełni jednak inne role.

Jest głównym gazem cieplarnianym, regulującym skład atmosfery oraz składnikiem zanieczyszczenia powietrza (ozon jest jednym z głównych elementów smogu miejskiego). Eksperci podkreślają, że ograniczenie emisji ozonu ma kluczowe znaczenie. Jest to gaz wtórny, powstały w wyniku interakcji światła słonecznego z lotnymi związkami organicznymi i tlenkami azotu emitowanymi przez paliwa kopalne i inne źródła wytworzone przez człowieka.

"Potencjalny wpływ bardzo wysokiego zanieczyszczenia ozonem na zdrowie ludzi może być znaczny zarówno w przypadku chorób układu oddechowego, jak i sercowo-naczyniowego. Wyższe wartości mogą prowadzić do objawów takich jak ból gardła, kaszel, ból głowy i zwiększone ryzyko ataków astmy. Organizacja Clean Air Alliance szacuje, że zanieczyszczenie ozonem powoduje około miliona dodatkowych zgonów rocznie. Dlatego tak ważne jest, abyśmy monitorowali poziom ozonu na powierzchni ziemi" - komentuje Mark Parrington z CAMS.

Eksperci reprezentujący program Copernicus zwracają też uwagę na pożary, które rozprzestrzeniają się w Europie południowo-zachodniej. "Europejska fala upałów zwiększa również skalę i intensywność pożarów szalejących obecnie w całej Europie południowej, zwłaszcza w południowo-zachodniej Francji, Hiszpanii i Portugalii. Najbardziej dotknięte zostały regiony Gironde na południe od Bordeaux, Estremadura i Galicja w Hiszpanii oraz część Portugalii" - podkreślają.

Przestrzegają też, że susza i ekstremalne upały zwiększają ryzyko dalszych pożarów: "Prognozy zagrożenia pożarowego ECMWF, dostępne za pośrednictwem CEMS, ostrzegają, że duża część Europy Zachodniej znajduje się w skrajnym niebezpieczeństwie pożarowym. Niektóre obszary znajdują się w ekstremalnym zagrożeniu pożarowym".

Program obserwacji Ziemi Copernicus jest zarządzany przez KE i realizowany m.in. we współpracy z Europejską Agencją Kosmiczną, Europejską Organizacją Eksploatacji Satelitów Meteorologicznych (EUMETSAT), Europejskim Centrum Prognoz Pogodowych Średniego Zasięgu (ECMWF), Agencje UE i Mercator Océan.