Czy wyjazd za granicę pozbawi nas zasiłków?

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wstrzymał kobiecie wypłatę renty socjalnej, wskazując na art. 2 pkt 1 ustawy z 2003 r. Przepis ten przyznaje prawo do świadczeń tylko osobom, które zamieszkują i przebywają na terytorium Polski.

Kobieta odwołała się do sądu okręgowego, ale ten oddalił jej wniosek. Inaczej orzekł sąd apelacyjny - zmienił wyrok sądu okręgowego oraz decyzję ZUS i wznowił prawo do wypłaty renty socjalnej. Sąd uznał, że chociaż pobyt kobiety na terenie Polski jest przerywany wyjazdami na studia za granicę, to jednak nadal mieszka ona na terytorium Polski.

Sąd apelacyjny przyjął, że w myśl art. 25 kodeksu cywilnego miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. Wprawdzie - jak zauważył SA
- kobieta przebywa w trakcie studiów na terytorium Wielkiej Brytanii, ale ma wolę powrotu do kraju i z powrotem do Polski wiąże swoją przyszłość, tu spędza święta i wakacje, tu spotyka się z rodziną, tu ma swój majątek i lokuje oszczędności. Sąd uznał, że w tej sytuacji trudno jest przyjąć, iż kobieta mieszka w Wielkiej Brytanii, a nie na terytorium Polski, nawet jeżeli podjęła studia za granicą.

Korzystny dla kobiety wyrok sądu apelacyjnego został następnie uchylony przez Sąd Najwyższy, który miał wątpliwości, czy art. 2 pkt 1 ustawy o rencie socjalnej jest zgodny z konstytucją.

Gdy sprawa ponownie trafiła Sądu Apelacyjnego w Białymstoku, ten zawiesił postępowanie i zwrócił się do TK z pytaniem, czy uzależnienie prawa do renty socjalnej od warunku przebywania na terenie Polski jest zgodne z konstytucyjnymi zasadami równości i sprawiedliwości społecznej.

We wniosku do TK sąd napisał, że jego zdaniem nie ma istotnych podstaw do różnicowania sytuacji prawnej osób studiujących w kraju i osób podejmujących naukę za granicą. Podkreślił, że zasada równości wymaga, aby osoby uprawnione do renty socjalnej były traktowane w taki sam sposób, niezależnie od tego, czy studiują w Polsce czy za granicą. Na tym właśnie polega wolność wyboru miejsca pracy i wolność przemieszczania się.