BBC: Tempo wzrostu cen podstawowych produktów żywnościowych w UK wciąż nie hamuje

Podwyżki cen 15 podstawowych artykułów spożywczych w styczniu w sklepach Asda, Tesco, Morrisons i Sainsbury's przeanalizowała firma badawcza Assosia.

Artykuły te to zestaw podstawowych artykułów codziennego użytku - od mrożonych frytek i dżemu truskawkowego po sos do makaronu i ziemniaki. Wybrano je, aby można było porównać najpopularniejsze artykuły z różnych półek cenowych - zarówno tych standardowych, jak i droższych.

Łącznie za koszyk zakupowy zawierający 15 podstawowych artykułów codziennego użytku koszt wzrósł o 5,34 GBP - z 15,79 GBP w 2021 roku do 21,13 GBP w 2023 roku.

Oficjalne dane sugerują, że ogólna inflacja w Wielkiej Brytanii prawdopodobnie osiągnęła szczytowy poziom 11,1% w październiku. Jednak tempo wzrostu cen żywności wciąż utrzymuje się na poziomie 16,7%.

Z analizy wynika, że koszt standardowego koszyka produktów wzrósł o ponad jedną trzecią w ciągu ostatnich dwóch lat. Cena koszyka z produktami z wyższej półki nie wzrosła tak bardzo, ale tempo wzrostu jest znacznie bliższe cenie koszyka standardowego w ciągu ostatniego roku.

Ceny rosły szybko już w styczniu ubiegłego roku, jeszcze przed wojną na Ukrainie, która wówczas wywołała ogromny wzrost cen gazu, jak również zakłóciła dostawy zbóż, olejów roślinnych i nawozów. Od tego momentu ceny żywności zaczęły gwałtownie rosnąć.

Według Jamesa Waltona, głównego ekonomisty IGD, organizacji charytatywnej zajmującej się analizami dla branży spożywczej i dóbr konsumpcyjnych, w pierwszej połowie tego roku mogą one osiągnąć poziom 17-19%, a następnie tempo ich wzrostu zacznie szybko spadać.

Innymi słowy, do końca roku ceny żywności będą nadal rosły, ale wolniej niż dotychczas.

Produkcja żywności pochłania masę energii. Jednak skoro hurtowe ceny gazu gwałtownie spadają przy jednoczesnym spadku cen globalnych towarów spożywczych, takich jak pszenica, dlaczego ceny żywności na półkach supermarketów wciąż rosną? - pyta portal BBC.

Jednym z głównych powodów jest opóźnienie pomiędzy producentami żywności, których dotykają wyższe koszty, a tym, kiedy ich produkty trafiają do sklepów - wyjaśnia James Walton z IGD.

W styczniu zawsze dochodzi do podwyżek cen. Detaliści starają się powstrzymywać od podnoszenia cen produktów aż do okresu po kluczowym dla handlu okresie świątecznym.

Według firmy badawczej Assosia, w nowym roku podrożało około 10 000 produktów - to ponad dwa razy więcej niż w tym samym okresie ubiegłego roku.

Sytuację pogarszają niedobory żywności. Niekorzystna pogoda zakłóciła dostawy świeżych owoców i warzyw, które o tej porze roku sprowadzane są zza oceanu. Brytyjscy rolnicy zmniejszyli ilość upraw, warzyw takich jak pomidory i ogórki, ze względu na olbrzymie koszty ogrzewania szklarni. Zmagają się także ze znalezieniem pracowników sezonowych do ich zbierania.

Brytyjscy producenci podkreślają, że muszą podnosić ceny, aby przetrwać.

Wygląda na to – podkreśla BBC - że wydatki na żywność najprawdopodobniej jeszcze wzrosną, zanim sytuacja ulegnie poprawie.

Jednak zdaniem Jamesa Waltona jest światełko w tunelu. Zakładając, że nie dojdzie do jakichś poważnych wstrząsów, takich jak susza, uważa on, że w pewnym okresie w przyszłości ceny spadną, do czego przyczyni się też niezwykle silna konkurencja w handlu detalicznym na brytyjskim rynku żywności.