Rekiny zyskują, małże tracą. Jak ocieplenie mórz zmienia faunę w brytyskich wodach?

Badacze z Centrum Środowiska, Rybołówstwa i Nauk o Akwakulturze (Centre for Environment, Fisheries and Aquaculture Science, Cefas) po raz pierwszy stworzyli mapę, która pokazuje, jak 19 zagrożonych gatunków morskich zareaguje na zmiany klimatu w wodach wokół Wielkiej Brytanii.

Wiele stworzeń może znaleźć nowe siedliska w rejonach Morza Północnego, które według prognoz mają stać się ostojami  bioróżnorodności w ciągu najbliższych 50 lat. Jednak zmiany klimatyczne mogą również zakłócać równowagę morskich ekosystemów.

W maju intensywna fala upałów podniosła temperaturę wód wokół brytyjskich wód nawet o 4 stopnie powyżej normy.

Analiza ma pomóc rządowi w zaplanowaniu działań, które zapewnią skuteczną ochronę gatunków w tzw. Morskich Obszarach Chronionych (MPAs), nawet gdy te będą zmieniać swoje siedliska.

Oceany na całym świecie się ocieplają, ponieważ pochłaniają nawet 90% dodatkowego ciepła wytwarzanego w wyniku spalania paliw kopalnych, takich jak ropa, węgiel i gaz. Wody wokół Wielkiej Brytanii są szczególnie narażone na skutki zmian klimatu – należą do 20 najszybciej ocieplających się akwenów na świecie w ciągu ostatnich 50 lat.

Społeczności rybackie i amatorzy kąpieli morskich już zauważyli różnice – donoszono o rojach meduz w pobliżu plaż i pojawieniu się ośmiornic śródziemnomorskich wyłowionych w połowach ryb.

W swoim badaniu naukowcy przeanalizowali dwa różne scenariusze dotyczące temperatury wód, zasolenia i poziomu osadów do roku 2060. Porównali te prognozy z preferowanymi siedliskami 19 gatunków zagrożonych obecnie w Wielkiej Brytanii.

Największymi "wygranymi" mogą być rodzime ostrygi, rekiny olbrzymie (basking sharks), koleniowate (spurdog), które mogą osiągać do 1,6 metra długości, oraz raia (thornbacks) – gatunek płaszczki z kolcami.

Ogólnie rzecz biorąc, gatunki bardziej mobilne lepiej poradzą sobie z adaptacją, podczas gdy gatunki osiadłe będą mieć z tym większy problem.

Małe stworzenie zwane piórówką (sea pen), które pomaga w tworzeniu raf, może stracić nawet 40% odpowiedniego siedliska do końca tego stulecia. Natomiast małż oceaniczny (ocean quahog), który może żyć ponad 500 lat i jest najdłużej żyjącym znanym zwierzęciem, według prognoz będzie miał poważne trudności z przetrwaniem.

Spadek liczebności tych gatunków może mieć poważne konsekwencje dla ekosystemów i łańcuchów pokarmowych.

Według dr Bryony Townhill, naukowczyni ds. morskich w Cefasl, przemieszczanie się tych 19 gatunków morskich może mieć wpływ na przybrzeżne ekosystemy Morza Północnego, w tym potencjalnie większe połowy ryb.