Wielka Brytania podpisała umowę o zwrocie Mauritiusowi archipelagu wysp Czagos

"Chwilę temu podpisałem umowę o zabezpieczeniu wspólnej bazy brytyjsko-amerykańskiej na Diego Garcia. Jest to absolutnie niezbędne dla naszej obrony i wywiadu, a zatem dla bezpieczeństwa narodu brytyjskiego" – oznajmił brytyjski premier Keir Starmer.

Zgodnie z porozumieniem wchodząca w skład archipelagu Czagos wyspa Diego Garcia została zwrócona Mauritiusowi, ale Wielka Brytania wydzierżawiła ten teren na 99 lat z możliwością przedłużenia umowy. Londyn będzie płacił za to 101 milionów funtów rocznie.

Czagos to archipelag ponad 60 małych, ale strategicznie ważnie położonych wysp, które do 1965 roku były administracyjnie powiązane z Mauritiusem. 

W związku z planami przyznania niepodległości Mauritiusowi Wielka Brytania je wydzieliła, tworząc odrębny podmiot o nazwie Brytyjskie Terytorium Oceanu Indyjskiego, a z powodu negocjowanej wówczas umowy ze Stanami Zjednoczonymi o utworzeniu bazy wojskowej na Diego Garcia, jedynej zamieszkanej wyspie archipelagu, wysiedliła z niej całą ludność.

Mauritius od dawna argumentował, że został zmuszony do oddania wysp Czagos w zamian za zgodę Wielkiej Brytanii na swoją niepodległość, ale przez lata nie udawało mu się uzyskać żadnego znaczącego poparcia dla tych roszczeń. 

W ostatnich latach sytuacja zaczęła się zmieniać - Mauritius pozyskał poparcie państw afrykańskich, a także różnych organów ONZ, co skłoniło poprzedni brytyjski rząd do rozpoczęcia negocjacji.

W październiku ub.r. Londyn zgodził się uznać suwerenność Mauritiusu nad Wyspami Czagos pod warunkiem, że Wielka Brytania utrzyma wspólną bazę wojskową ze Stanami Zjednoczonymi na wyspie Diego Garcia.

Podpisanie umowy pierwotnie miało się odbyć w czwartek rano, ale zostało nieco opóźnione z powodu pozwu sądowego wniesionego przez dwie kobiety z Czagos. 

Bernadette Dugasse i Bertrice Pompe oskarżyły brytyjski rząd o podjęcie tej "ważnej decyzji bez konsultacji" i zakwestionowały zdolność władz Mauritiusu do "działania we własnym interesie, biorąc pod uwagę złe traktowanie mieszkańców Czagos".

Pozew został jednak odrzucony przez sąd w Londynie, który stwierdził, że "nie powinno być dalszych tymczasowych środków zaradczych" w związku z umową, gdyż zablokowanie jej mogłoby "szkodzić interesom publicznym i Wielkiej Brytanii".