Naukowcy: Stonehenge może być starsze niż dotąd sądzono

Flagstones – kamienna budowla koło Dorchester w angielskim hrabstwie Dorset – jest znana badaczom od końca XIX w. Pierwszy sarsen (sarseny to polodowcowe bloki piaskowca występujące w południowej Anglii, z których w neolicie wznoszono budowle megalityczne) znaleziono tam w 1891 r., a w 1987 r. podczas budowy obwodnicy odkryto cały kamienny krąg.

Fragment zabytku znajduje się pod obwodnicą, część – pod Max Gate, dawnym domem pisarza i poety Thomasa Hardy'ego.

Do tej pory archeolodzy uważali, że Flagstones – kamienne ogrodzenie o średnicy ok. 100 m, wewnątrz którego znaleziono m.in. ślady pochówków – powstało ok. 3000 r. p.n.e. Z najnowszych badań wynika jednak, że ta budowla jest starsza o ok. 200 lat.

Wyniki prac przeprowadzonych przez badaczy z Wydziału Archeologii i Historii University of Exeter i brytyjskiej instytucji rządowej Historic England ukazały się w wydawanym przez wydawanym przez Cambridge University Press czasopiśmie "Antiquity". Badacze współpracowali z laboratoriami Szwajcarskiego Federalnego Instytutu Technologii (ETH) w Zurychu i University of Groningen w Holandii.

Do sprawdzenia wieku Flagstones naukowcy wykorzystali analizę radiowęglową. Za pomocą datowania izotopowego sprawdzono m.in. znalezione wewnątrz kręgu ludzkie szczątki, rogi jelenia szlachetnego i węgiel drzewny.

Na podstawie pomiaru zawartości izotopów węgla ustalono, że aktywność neolityczna na terenie Flagstones rozpoczęła się ok. 3650 r. p.n.e. – kopano tam wtedy nieregularnie umieszczone doły. Później ludzie porzucili to miejsce, by wrócić tam ok. 3200 r. p.n.e. – wówczas zbudowano okrągłe kamienne ogrodzenie, wewnątrz którego odbywały się pochówki.

Zdaniem naukowców oznacza to, że albo Flagstones jest starsze od najsłynniejszej megalitycznej budowli w Anglii – Stonehenge datowanego na lata 2950-1600 p.n.e., albo okres powstania Stonehenge również źle oszacowano.

Według kierującej badaniami archeolożki dr Susan Greaney z University of Exeter, określenie właściwego wieku i chronologii ludzkiej działalności we Flagstones jest konieczne do właściwego zrozumienia historii pomników ceremonialnych i pogrzebowych w Wielkiej Brytanii.

"To odkrycie każe też zastanowić się nad tym, czy obowiązujące dziś datowanie Stonehenge jest prawidłowe i czy nie wymaga weryfikacji. Warto także zbadać, czy Stonehenge nie powstało według wzoru Flagstones, czy nie jest jego kopią" – podkreśliła archeolożka.

Dodała, że tę ostatnią hipotezę mógłby potwierdzać fakt, że Stonehenge jest "siostrzaną" budowlą Flagstones, a fragmenty powstałe w pierwszej fazie jego istnienia są wręcz niemal identyczne z tymi z Dorchester.