Pierwsza pacjentka w UK poddana nowej metodzie leczenia utraty węchu

Jednak dla ofiar anosmii (utraty węchu - przyp. red.) i jej okrutniejszej odmiany, parosmii, w przypadku której zwykłe zapachy zamieniają się w odór rozkładającego się ciała lub ścieków, pojawiła się nowa nadzieja. 

Naukowcy odkryli, że prosta procedura może pomóc ludziom odzyskać zmysł węchu wiele lat po jego utracie w wyniku infekcji wirusowych, takich jak Covid, a nawet dekady później.

W tym miesiącu pierwsza osoba w UK rozpoczęła leczenie, a lekarze mają nadzieję, że proces ten może być łatwo wdrożony w ramach całej sieci NHS.

Pierwsza pacjentka w Wielkiej Brytanii, Chrissi Kelly, została poddana leczeniu, które polega na wstrzykiwaniu osocza bogatopłytkowego (PRP) z jej własnej krwi, przygotowanego za pomocą wirówki w celu oddzielenia płytek krwi od czerwonych i białych krwinek.

Kelly straciła węch po zapaleniu zatok w 2012 roku i opisuje anosmię jako "stan przypominający żałobę". Po trzech miesiącach zaczęła mieć halucynacje zapachowe, stan znany jako fantosmia, a następnie rozwinęła się parosmia.

Jedyną formą pomocy, jaką udało jej się znaleźć, były badania sugerujące, że może trenować swój zmysł węchu poprzez wdychanie znanych zapachów, takich jak kawa i lawenda. Choroba ta była tak mało znana, że Kelly postanowiła założyć organizację charytatywną AbScent, oferującą wsparcie innym cierpiącym i tworzącą inne zestawy do treningu węchu.

Pandemia Covid zmieniła wszystko, a miliony ludzi na całym świecie straciły zmysł węchu, w tym komik Katherine Ryan, która powiedziała, że zaburzenie to sprawiło, że poczuła się "bezradna". 

Organizacja AbScent powiększyła się z 1 500 członków w swojej grupie wsparcia do 95 000 w tym samym czasie, kiedy jej dochody ze sprzedaży zestawów do treningu węchu zmniejszyły się wraz z pojawieniem się tańszych zestawów od konkurencji. W zeszłym roku organizacja charytatywna zakończyła działalność.

Jednocześnie pandemia zapoczątkowała nową falę badań. Prof. Zara Patel, dyrektor endoskopowej chirurgii podstawy czaszki na Uniwersytecie Stanforda, od pewnego czasu badała anosmię i zauważyła artykuł z dziedziny neurologii, który sugerował, że PRP może pomóc w regeneracji nerwów.

Jest to ważne ze względu na przyczynę, dla której Covid wpływa na węch - wirus SARS-CoV-2 wiąże się z komórkami wokół nerwu węchowego w górnej części nosa.

Jeśli więc PRP mogłoby pomóc w regeneracji nerwu węchowego, mogłoby to złagodzić anosmię. Patel przeprowadził serię losowych badań kontrolnych - do których łatwiej było zrekrutować pacjentów po Covid - i odkryła, że PRP działało lepiej niż placebo po trzech miesiącach, a efekt był większy po 12 miesiącach. W jednym przypadku 73-letni mężczyzna odzyskał węch 45 lat po jego utracie.

Praca Patel zrobiła wrażenie na prof. Claire Hopkins, byłej przewodniczącej Brytyjskiego Towarzystwa Rynologicznego i profesorze rynologii w King's College London, która praktykuje w szpitalu Guy's w Londynie. Była jedną z pierwszych osób, które zidentyfikowały związek między Covid a anosmią i badała inne metody leczenia, takie jak stosowanie sterydów.

Ponieważ PRP jest wytwarzane za pomocą wirówek, które są już używane w szpitalach i wykorzystuje własną krew pacjenta, istnieje mniej przeszkód regulacyjnych niż w przypadku innych procedur medycznych. Hopkins i inne zespoły zajmujące się leczeniem uszu, nosa i gardła muszą uzyskać zgodę na zabieg od zarządów swoich szpitali.

Do zakończenia leczenia Kelly potrzebuje jeszcze dwóch zastrzyków PRP w ciągu najbliższych trzech miesięcy.