Rząd zajmuje się programem przygotowań Polski do bezumownego Brexitu

Dyskusja nad projektem uchwały Rady Ministrów dotyczącej zatwierdzenia "Programu przygotowań Rzeczypospolitej Polskiej do wystąpienia Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej bez zawarcia Umowy o wystąpieniu" znalazła się w programie dzisiejszego posiedzenia na wniosek MSZ. Wiceszef MSZ ds. europejskich Konrad Szymański poinformował, że pakiet projektów, które wejdą w skład programu, pozwoli złagodzić najbardziej dotkliwe skutki bezumownego Brexitu.

Jak podkreślił wiceszef resortu ds. europejskich, prace przygotowawcze na wypadek złego scenariusza, czyli upadku porozumienia między UE a Wielką Brytanią ws. Brexitu, prowadzone są przez polski rząd od kwietnia 2018 r. "Składają się na to rozwiązania legislacyjne, organizacyjne i informacyjne" - dodał Szymański. Jak zaznaczył, opracowanie legislacji krajowej "zostało zsynchronizowane z przygotowaniami na poziomie UE", jako że "część rozwiązań krajowych i unijnych się uzupełnia".

Rząd zajmie się też przepisami, które w razie tzw. bezumownego Brexitu ułatwią Brytyjczykom pozostanie w Polsce. W projekcie znalazły się m.in. przepisy dot. zasiłku dla bezrobotnych obywateli Wielkiej Brytanii i Polaków, którzy pracowali na terenie Wielkiej Brytanii. Projekt zakłada m.in. ustanowienie okresu, w jakim pobyt obywateli Wielkiej Brytanii i członków ich rodzin w Polsce bezpośrednio po dacie Brexitu będzie uznawany za legalny. Określa także podstawy prawne dla udzielenia im zezwoleń na pobyt czasowy i stały, uzależniając to od dysponowania 29 marca 2019 r. prawem pobytu lub prawem stałego pobytu.

Projekt przewiduje również domniemanie posiadania jednego z takich praw przez osoby będące właścicielami w dniu 29 marca ważnych dokumentów wydawanych przez polskie organy obywatelom Unii Europejskiej i członkom ich rodzin.

Projekt ustawy - jak wskazano w Ocenie Skutków Regulacji (OSR) do załączonego projektu - ma również na celu uregulowanie zasad dostępu m.in. do rynku pracy, świadczeń z ubezpieczeń społecznych, świadczeń rodzinnych, a także świadczeń z pomocy społecznej i renty socjalnej w okresie bezpośrednio następującym po wystąpieniu Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej.

Znalazły się w nim przepisy regulujące nabywanie statusu bezrobotnego oraz zasiłku dla bezrobotnych na terytorium Polski przez obywateli Zjednoczonego Królestwa i członków ich rodzin oraz obywateli polskich legitymujących się okresem zatrudnienia lub wykonywania innej pracy zarobkowej na terenie Zjednoczonego Królestwa jako byłego kraju członkowskiego UE.

Ministrowie zajmą się też projektem noweli dot. uregulowania niektórych spraw związanych z uznawaniem kwalifikacji zawodowych w przypadku tzw. twardego Brexitu. Kwestie te dotyczą m.in. Polaków, którzy nabyli kwalifikacje zawodowe w Wielkiej Brytanii, a chcą pracować w Polsce. Projekt nowelizacji przygotowało Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW).

Przygotowane przepisy mają uregulować - w przypadku tzw. bezumownego Brexitu - sytuację obywateli RP i obywateli UE, którzy nabyli kwalifikacje zawodowe w Wielkiej Brytanii. "W warunkach coraz wyraźniej rysującej się perspektywy braku porozumienia między Unią Europejską a Zjednoczonym Królestwem po dniu 30 marca 2019 r. państwo to stanie się w relacjach z Unią Europejską państwem trzecim i zostanie wyłączone z unijnego porządku prawnego" - wyjaśniono w uzasadnieniu projektu.

Zgodnie z projektem, zachować mają moc wydane przed 30 marca 2019 r. decyzje o uznaniu w Polsce kwalifikacji zawodowych obywateli Wlk. Brytanii (i członków ich rodzin) nabytych w którymś z krajów unijnych. Rządowy projekt przewiduje też, że decyzje o uznaniu kwalifikacji zawodowych usługodawcy wydane przed 30 marca 2019 r., których stroną jest obywatel Zjednoczonego Królestwa (albo członek jego rodziny), zostaną wygaszone z dniem wejścia w życie ustawy.

Zgodnie z projektem, utracić mają ważność europejskie legitymacje zawodowe wydane obywatelom Zjednoczonego Królestwa oraz członkom ich rodzin.

Projekt zakłada też m.in., że obywatele państw członkowskich, w tym Polacy, będą mogli składać najpóźniej do 31 grudnia 2021 r. wnioski o uznanie kwalifikacji zawodowych nabytych w Zjednoczonym Królestwie. Postępowania te będą prowadzone na zasadach określonych w ustawie o uznawaniu kwalifikacji zawodowych przez okres nie dłuższy niż 42 miesiące od dnia złożenia wniosku. Wyjątkiem od powyższej regulacji będą kwalifikacje do wykonywania tzw. zawodów sektorowych, tj. lekarza, lekarza dentysty, lekarza weterynarii, farmaceuty, pielęgniarki, położnej i architekta.

Ponadto, rząd ma przyjąć "projekt ustawy o zasadach prowadzenia działalności przez niektóre podmioty rynku finansowego ze Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz Gibraltaru w związku z wystąpieniem z Unii Europejskiej". Ministerstwo Finansów zauważa, że w przypadku Brexitu bez umowy oraz braku innego sposobu uregulowania stosunków w zakresie prowadzenia działalności przez instytucje finansowe, podmioty te stracą prawo do wykonywania działalności w Polsce na podstawie jednolitego paszportu europejskiego - zostaną uznane za podmioty z państwa trzeciego.

"Celem propozycji jest zabezpieczenie interesów klientów poprzez zapewnienie odpowiedniego okresu na dostosowanie działalności niektórych podmiotów rynku finansowego do bezumownego opuszczenia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej" - tłumaczy MF.

W połowie marca w Izbie Gmin ponownie odbędą się głosowania nad porozumieniem z UE ws. warunków wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej. Premier Theresa May kategorycznie odrzuca możliwość nowego referendum, jednak w ubiegłym tygodniu zapowiedziała, że w razie porażki jej projektu w zaplanowanym na 13 marca głosowaniu posłowie otrzymają prawo wyboru pomiędzy Brexitem bez umowy lub opóźnieniem opuszczenia Wspólnoty.

Wielka Brytania powinna opuścić Unię Europejską o północy z 29 na 30 marca br.