Czechy przestały być bogatsze od Słowacji

Przed podziałem Czechosłowacji wszyscy czescy ekonomiści zgadzali się, że Słowacja pozostanie biedniejsza od Czech; w 1993 roku ceny na Słowacji były w porównaniu z Czechami znacznie wyższe, zarobki dużo niższe, a PKB mniejszy o jedną trzecią - przypomina "Respekt".

Tygodnik zestawia ówczesną sytuację polityczną obu krajów. Po "aksamitnym rozwodzie" w Bratysławie rządzili populistyczno-lewicowi nacjonaliści, podczas gdy rząd w Pradze - jak to wówczas postrzegano - tworzyli zorientowani na Zachód i nastawieni na reformy pragmatycy.

Jednak okazało się, że to Słowacja cieszyła się większą stabilnością polityczną od Czech: Słowacy od 1998 roku mieli tylko trzech premierów, Czesi - dziewięciu. Przyjęcie euro w 2009 roku ściślej związało Słowację ze strukturami Unii Europejskiej.

Według "Respektu", największe zmiany dokonały się w ciągu ostatnich 10 lat, a standard życia w obu krajach zbliżył się do siebie. Do 2005 roku wzrost gospodarczy był porównywalny, później jednak w Czechach nastała recesja, Słowacja nadal się rozwijała.

Bratysława także skuteczniej potrafiła przyciągać inwestorów z zagranicy, a gdy za sterami władzy znów zasiedli socjaliści - w przeciwieństwie do Pragi - nie zrezygnowali z reform poprzedników - napisał "Respekt".

PKB Słowacji wynosi obecnie 95 proc. PKB Czech, lecz wkrótce go dogoni; słowacki Produkt Narodowy Brutto (PNB) już jest wyższy od czeskiego.

Czasopismo zauważa też, że zrównała się wysokość czeskich i słowackich emerytur, a wydatki konsumpcyjne gospodarstw domowych na Słowacji są wyższe niż w Czechach. Co prawda - zauważa tygodnik - pensje na Słowacji wciąż należą do najniższych w UE, ale według statystyk są tylko o 10 proc. niższe niż w Czechach.

"Respekt" zastanawia się też, dlaczego czeskie reformy i modernizacja zawiodły. Jego zdaniem, reforma sytemu emerytalnego w Czechach nie udała się z powodu niechęci lewicy i braku odwagi prawicy, reformie służby zdrowia sprzeciwiło się lobby medyczne, reform systemu szkolnictwa i pracy w ogóle nie przygotowano, natomiast służby cywilnej nie powołano z powodu obaw o utratę wpływów w instytucjach państwowych. Inne problemy trapiące czeską gospodarkę, to skomplikowane zasady biznesowe, powszechna korupcja, powolna i przepłacona budowa autostrad.

"Słowacy okazali się bardziej konsekwentni w określaniu priorytetów. Łatwiej dochodzili do porozumienia, co było istotne dla ich gospodarki i państwa" - tłumaczy cytowany przez tygodnik czeski ekonomista Petr Zahradnik.