Cała prawda o mandatach

Jedynie 47 proc. ukaranych mandatami decyduje się na dobrowolną ich zapłatę, a 23 proc. należności egzekwują organy egzekucyjne. Pozostałe należności są w wysokim stopniu zagrożone przedawnieniem wykonania kary - wynika z raportu NIK.

Zagrożenie przedawnieniem wykonania kary dotyczy przede wszystkim osób wielokrotnie ukaranych mandatami, które nie ukończyły 35. roku życia (w tym będących na utrzymaniu rodziców), a także osób, które nie posiadały ustalonych źródeł dochodów, a podejmowane w stosunku do nich działania egzekucyjne miały ograniczoną skuteczność. "To utrwala w części społeczeństwa przekonanie o braku nieuchronności ich wykonania" - zauważa Izba.

Zdaniem NIK, pomogłoby wprowadzenie mechanizmów służących zarówno mobilizacji ukaranych grzywną do dobrowolnego dokonywania wpłat, jak też ograniczeniu korzyści z uchylania się od wykonania tych kar.

W ocenie NIK jednym ze sposobów poprawy skuteczności wykonywania kar grzywny byłoby uzależnienie możliwości usunięcia punktów karnych zgromadzonych w centralnej ewidencji kierowców (przed upływem
trzyletniego terminu wykonania kary grzywny), od uprzedniego uiszczenia grzywny nałożonej za naruszenie, za które przyznane zostały te punkty.

"Powyższa zamiana nie wiązałaby się z dodatkową dolegliwością finansową dla ukaranych osób, co miałoby miejsce w przypadku wdrożenia innych rozwiązań systemowych, polegających np. na urealnieniu wysokości kosztów egzekucyjnych" - uważa Izba.

Zdaniem NIK obecne rozwiązania pozwalające na automatyczne usuwanie punktów karnych po upływie roku - które nie jest uzależnione od wykonania kary grzywny - ograniczają dotkliwość nałożonej kary. Tym samym przyczyniają się do zwiększenia liczby spraw wymagających zaangażowania organów państwowych.