Rząd UK planuje cięcia świadczeń socjalnych na miliardowe kwoty

Propozycje te oznaczają, że znacznie większa grupa osób będzie musiała podjąć pracę, mimo że cierpi z powodu szeregu schorzeń fizycznych i psychicznych. Ministerstwo pracy i emerytur zapowiedziało, że reforma będzie wprowadzana stopniowo.

To następstwo ogłoszonej w marcu zapowiedzi, że rząd chce zrezygnować z kontrowersyjnego systemu oceny zdolności do pracy (Work Capability Assessment), który jest stosowany przy ustalaniu, czy dana osoba może otrzymać dodatkowe świadczenia ze względu na stan zdrowia.

Kwalifikujący się wnioskodawcy otrzymują obecnie 390 GBP miesięcznie oprócz wypłaty zasiłku Universal Credit.

Jeśli projekt wejdzie w życie, osoby, które na przykład doświadczają silnego bólu, oczekując na operację lub cierpią na niektóre schorzenia psychiczne, takie jak depresja i stany lękowe, mogą nie otrzymać dodatkowej płatności, ale będą musiały szukać pracy.

BBC przewiduje, że zmiany początkowo będą dotyczyć nowych wnioskodawców. Obecni świadczeniobiorcy mieliby zostać ostatecznie włączeni do nowego systemu pod koniec dekady, ale zapewniono by im też okres ochronny, jeżeli ich świadczenia miałyby zostać obniżone.

Zarówno minister finansów Jeremy Hunt, jak i sekretarz stanu ds. pracy i emerytur Mel Stride, podkreślali w ostatnich miesiącach, że chcą, by więcej osób przestało pobierać zasiłki i podjęło pracę.

Przemawiając we wrześniu w Izbie Gmin Mel Stride oznajmił, że ponad 2,5 miliona osób pobiera zasiłki i jest nieaktywnych zawodowo z powodu długotrwałej niezdolności do pracy. Według niego odsetek wnioskodawców ocenionych jako niezdolnych do pracy wzrósł z 21% w 2011 roku do 65% w 2022 roku.

Osoby, które obecnie otrzymują te dodatkowe pieniądze, są zaliczane do jednej z dwóch kategorii osób uznawanych za niezdolne do pracy:

• do grupy "o ograniczonej zdolności do aktywności związanej z pracą", jeśli otrzymują Universal Credit,
• do grupy wsparcia, jeśli otrzymują zasiłek z tytułu pozostawania bez pracy (employment and support allowance).

Zgodnie z nowymi propozycjami, te kategorie zostaną zlikwidowane. Wówczas dodatki nie będą wypłacane, a doradcy zawodowi w urzędach pracy będą określać, co dana osoba powinna zrobić, aby znaleźć pracę.

Tym osobom, które nie będą dostatecznie się starać, by znaleźć zatrudnienie, grozić będzie pozbawienie zasiłku. Od tej zasady istniałyby pewne odstępstwa, takie jak np. w przypadku osób przechodzących terapię nowotworową lub cierpiących na nieuleczalną chorobę.

Oczekuje się, że zmiany te pozwolą zaoszczędzić około 4 mld funtów w ciągu czterech lat, ale urzędnicy - z których niektórzy obawiają się, że zmiany wprowadzane są w pośpiechu - naciskają, by część tych oszczędności mogła zostać ponownie zainwestowana.

Domagają się również wprowadzenia pakietu intensywnych form wsparcia dla osób, które będą musiały szukać pracy, ponieważ obawiają się, że wiele z nich po prostu nie będzie w stanie tego zrobić.

Plany przewidują, że część zasiłku Universal Credit dotycząca stanu zdrowia będzie ściślej powiązana z podstawowym zasiłkiem dla osób niepełnosprawnych - Personal Independence Payment (PIP). W przyszłości osoby kwalifikujące się do PIP otrzymają również jego składnik dotyczący kwestii zdrowotnych.

Dane opublikowane przez DWP w lipcu wykazały, że w listopadzie 2022 r. 516 000 osób otrzymujących zasiłek chorobowy nie kwalifikowało się do PIP, co stanowi 29% wszystkich odbiorców.

Organizacje charytatywne apelują do ministrów, aby nie łączyli tych dwóch rodzajów świadczeń, a grupa Z2K nazwała PIP "głęboko wadliwym sposobem oceny".