Eksperci: Wyjście USA z WHO może zaszkodzić globalnej odpowiedzi na następną pandemię

"Światowa Organizacja Zdrowia z nas zdziera" - oznajmił w poniedziałek Trump, uzasadniając podpisane rozporządzenie dotyczące wyjścia USA z WHO. Choć prezydent przyznał, że docenia wagę współpracy międzynarodowej, by zapobiegać pandemiom, to argumenty finansowe przeważyły.

Według danych WHO, Stany Zjednoczone są największym sponsorem organizacji i w latach 2022-2023 wpłaciły do jej budżetu ponad 1,2 mld dolarów. Drugie w tym ujęciu są Niemcy z 856 mln USD, zaś druga największa gospodarka świata, Chiny, są w rankingu daleko, dołożywszy zaledwie nieco ponad 156 mln.

Choć decyzja Trumpa nie jest zaskoczeniem, bo podobną decyzję ogłosił już pod koniec swej pierwszej kadencji (prezydent Joe Biden unieważnił ją w pierwszych dniach prezydentury) i obiecywał to podczas ostatniej kampanii wyborczej, może to wywołać poważne konsekwencje dla zdrowia publicznego w USA i innych krajach.

Tak twierdzi m.in. prof. Ostergard, politolog i specjalista w zakresie zdrowia publicznego z Uniwersytetu Nevady w Reno. Jak zaznacza, choć prawdą jest, że Stany Zjednoczone wpłacają więcej, niż inne kraje, inwestycja ta ma sens.

"Tak, Stany Zjednoczone płacą więcej, ale to dlatego, że inne biedniejsze kraje nie mogą zapłacić tyle samo. Najważniejsze jednak jest to, że utrzymanie członkostwa w WHO jest ważne, szczególnie dla krajów rozwijających się, ponieważ wiele światowych kryzysów zdrowotnych będzie pochodzić z tych krajów, co potwierdziły Ebola, COVID czy ptasia grypa" - stwierdził ekspert.

Jak dodał, na tym korzystają też kraje rozwinięte, zwłaszcza z możliwości wzmocnienia nadzoru nad tymi kryzysami za pośrednictwem struktur WHO. Zdaniem Ostergarda, jest to tym ważniejsze w obecnej chwili, gdy USA starają się monitorować własną epidemię ptasiej grypy i możliwej adaptacji wirusa do organizmu człowieka.

W grudniu w Luizjanie zmarł pierwszy w USA pacjent zarażony ptasią grypą, który choroby nabawił się podczas pracy na farmie drobiu.

Jak stwierdził prof. Ostergard, choć decyzja Trumpa prawdopodobnie nie będzie miała natychmiastowych skutków, ale poważnie osłabia możliwości świata co do odpowiedzi na epidemie, potencjalnie opóźniając reakcję rządów.

"Nie jest to kwestia tego, czy to się wydarzy; jest to kwestia tego, kiedy to się wydarzy. Biorąc pod uwagę potencjał globalnej epidemii ptasiej grypy na horyzoncie, luka czasowa między teraz a następną pandemią może szybko się kurczyć" - dodał.

Podobnie uważa Kavelle Christie, ekspertka ds. polityki zdrowotnej, która zwraca uwagę na ogromną liczbę krążących nieznanych wirusów, które mogą wywołać następny kryzys zdrowotny.

"Stany Zjednoczone ryzykują izolacją przy niezbędnej globalnej współpracy w zakresie dystrybucji szczepionek, wczesnego wykrywania chorób i kompleksowego planowania zdrowia publicznego, odchodząc od naszego partnerstwa z WHO. Ten regres jest jeszcze bardziej alarmujący, biorąc pod uwagę szacunki naukowców, że ponad 1,7 miliona nieznanych wirusów krąży w dzikiej przyrodzie, z których każdy może wywołać kolejną pandemię" - powiedziała Christie. "Ostatecznie zdrowie publiczne wykracza poza granice. Pandemia Covid-19 nas tego boleśnie nauczyła" - dodała.

Jej zdaniem konsekwencje zerwania z WHO mogą być szersze. Ekspertka wymienia w tym kontekście współpracę w sprawie eliminacji AIDS, a także rozwoju szczepionek i leków.

"Przepisy dotyczące produktów farmaceutycznych i wyrobów medycznych często opierają się na wymianie danych i globalnych najlepszych praktykach, które komitety WHO pomagają koordynować. Bez tych partnerstw narażamy się na ryzyko wolniejszej innowacji, zmniejszonych protokołów bezpieczeństwa i utraty zaufania do amerykańskiej wiedzy fachowej" - ocenia Christie.

Stany Zjednoczone są członkiem założycielem WHO, która powstała w 1948 roku. Obecnie do organizacji należą 194 państwa.