Przybywa cudzoziemców w Polsce. Wzrost wydanych zezwoleń jest o 42% większy niż przed pandemią

Zdecydowana większość tych decyzji dotyczyła obywateli Ukrainy. Za nimi w zestawieniu znajdują się Białorusini oraz Gruzini. Najwięcej zezwoleń wydano w woj. mazowieckim, małopolskim i wielkopolskim, a najmniej – w świętokrzyskim.

Według danych UdSC, w ubiegłym roku 198 tys. cudzoziemców otrzymało zezwolenie na pobyt czasowy w Polsce. W 2020 roku grupa ta liczyła 144 tys. osób, a w 2019 roku – 139 tys. Jak zaznacza Janina Owczarek z IOM Polska (Międzynarodowa Organizacja ds. Migracji), o rosnącej liczbie obcokrajowców decyduje między innymi sytuacja na naszym rynku pracy. Gospodarka się rozwija, a pracodawcy mają problemy, żeby wśród Polaków znaleźć pracowników o odpowiednich kwalifikacjach. Coraz częściej są więc zainteresowani zatrudnieniem obywateli innych państw.

"Gdyby nie pandemia, to wzrost liczby wydanych w Polsce zezwoleń na pobyt czasowy byłby jeszcze większy. W 2020 roku mieliśmy do czynienia z istotnym ograniczeniem możliwości wjazdu wielu cudzoziemców. Dlatego gdy pod koniec 2020 roku i w 2021 roku restrykcje były mniejsze, wnioskodawców przybyło. Ponadto Tarcza Antykryzysowa wprowadziła zasadę, że legalność pobytu, która kończyłaby się w czasie epidemii lub zagrożenia epidemicznego, z mocy prawa się wydłuża. I wówczas nie ma konieczności składania wniosku o zezwolenie na pobyt czasowy" – komentuje Michał Wysłocki, ekspert BCC ds. legalizacji pobytu i pracy cudzoziemców w Polsce.

Z kolei dr Agnieszka Bielewska z Uniwersytetu SWPS podkreśla, że migrantom łatwiej jest jechać tam, gdzie już ktoś z ich grona dotarł. Pierwszy członek rodziny lub grupy znajomych sprowadza kolejnych rodaków i dostarcza im informacji. Im więcej obcokrajowców mieszka w Polsce, tym więcej powstaje przeznaczonych dla nich usług, które ułatwiają tym osobom legalizację pobytu, szukanie pracy itp.

"Obywatele państw trzecich mogą przyjechać do nas na podstawie wizy lub ruchu bezwizowego. Jeżeli chcą przedłużyć swój legalny pobyt w Polsce, przed zakończeniem okresu jego ważności muszą złożyć do urzędu wojewódzkiego wniosek o zezwolenie na pobyt czasowy. Zdecydowana większość cudzoziemców przybyła do Polski w celu wykonywania pracy" – tłumaczy Janina Owczarek.

W 2021 roku najwięcej zezwoleń na pobyt czasowy w Polsce uzyskali obywatele Ukrainy – 143,8 tys. (2020 rok – 103,3 tysięcy, 2019 rok – 99,9 tys.). Za nimi w tym zestawieniu znajdują się Białorusini – 9,8 tys. (2020 rok – 4,5 tysięcy, 2019 rok – 4 tys.). Według Michała Wysłockiego, wzrost zainteresowania Białorusinów legalizacją pobytu w Polsce ma związek z trudną sytuacją polityczną w ich ojczyźnie. Kiedyś to samo było przyczynkiem do nagłego wzrostu migrujących do nas Ukraińców, którzy uciekali przed wojną, bezrobociem i złą sytuacją ekonomiczną w kraju.

"Były głosy, że większość Ukraińców zdecyduje się wyjechać z Polski do Niemiec, gdy tam zostanie dla nich otworzony rynek pracy. I rzeczywiście jest to jeden z najważniejszych kierunków wyjazdów dla obywateli Ukrainy, ale wielu zdecydowało się pozostać w naszym kraju. Przemawiała za tym bliskość językowa i znajomość lokalnego rynku. Duża część z nich obecnie inwestuje w zakup mieszkań, co pokazuje, że są skłonni związać się z Polską na dłużej" – podkreśla ekspert z Uniwersytetu SWPS.

Kolejne miejsca w zestawieniu za 2021 rok zajmują obywatele Gruzji – 5,9 tysięcy, Indii – 5,2 tysięcy, Rosji –3,7 tys. oraz Wietnamu – 2,9 tys. Za nimi są przyjezdni mający obywatelstwo Mołdawii – 2,8 tysięcy, Chin – 2 tysięcy, Turcji – 1,8 tys. oraz Korei Południowej – 1,4 tys.

"Trendy dotyczące napływu obywateli poszczególnych państw utrzymują się z roku na rok. Ludzie bardzo często jadą tam, gdzie już są tzw. przetarte ścieżki. Przykładowo, migracja z Wietnamu zaczęła się w latach 70. ubiegłego wieku. Nasze kraje blisko współpracowały i Wietnamczycy przyjeżdżali tu na studia. Ważnym czynnikiem są też uproszczone przepisy dla obywateli Ukrainy, Białorusi, Gruzji, Rosji, Mołdawii i Azerbejdżanu. Polegają one na możliwości złożenia przez pracodawcę oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy i uzyskania na tej podstawie wizy oraz podjęcia zatrudnienia przez cudzoziemca" – podkreśla ekspert z IOM Polska.

W 2021 roku najwięcej zezwoleń na pobyt wydał wojewoda mazowiecki – 43,2 tys. Dalej są jego odpowiednicy z małopolskiego – 25,9 tysięcy, wielkopolskiego – 22,7 tysięcy, dolnośląskiego – 21,9 tys. oraz łódzkiego – 13,8 tys. Na drugim końcu listy znajdują się wojewodowie świętokrzyski – 2,1 tysięcy, podlaski – 3,4 tysięcy, jak również opolski – 3,6 tys.

Dr Bielewska zaznacza, że migranci osiedlają się przede wszystkim w dużych miastach, oczywiście poza osobami, które przybywają do pracy w rolnictwie. Jak podkreśla Janina Owczarek, województwo mazowieckie od dawna przoduje w tej kwestii. Z kolei Kraków jest jednym z większych na świecie centrów outsourcingowych, co przyciąga cudzoziemców do pracy w tym regionie. Ponadto Poznań i Wielkopolska rozwinęły sektor usług biznesowych.

"Sytuacja w 2022 roku może się bardzo istotnie zmienić. 29 stycznia weszła w życie duża nowelizacja przepisów dotyczących legalizacji pobytu i pracy cudzoziemców w Polsce. Zgodnie z nią, cudzoziemiec ubiegający się o zezwolenie na pobyt czasowy i pracę nie musi wykazywać, że posiada zapewnione miejsce zamieszkania, jak to było dotychczas. Wystarczy, że zadeklaruje we wniosku adres zamieszkania w danym województwie, by jego sprawę rozpoznał odpowiedni wojewoda. To jednak rodzi niebezpieczeństwo wskazywania fikcyjnych adresów" – podsumowuje ekspert z BCC ds. legalizacji pobytu i pracy cudzoziemców w Polsce.