Cookie Consent by Privacy Policies Generator website
Menu

Jezus, Maria czy Brajan, czyli jak imię wpływa na nasze życie

Jezus, Maria czy Brajan, czyli jak imię wpływa na nasze życie
Choć dawne imiona cieszą się dużą popularnością, wiele osób decyduje się nadać dzieciom te rzadziej spotykane, wręcz unikatowe. (Fot. Getty Images)
Współcześni rodzice przy wyborze imion dla swoich potomków poza tradycją kierują się często modą lub chęcią podkreślenia wyjątkowości dziecka. Wiara w to, że imię nadane nowo narodzonemu człowiekowi wpłynie na jego przyszłość, istniała od wieków i w dużej mierze nie przeminęła. Badania pokazują, że jednak wpływ ten nie zawsze jest taki, jak chcieliby rodzice.
Reklama
Reklama

Imiona są zjawiskiem uniwersalnym, które wytworzyło się we wszystkich kulturach. Często imię jest pierwszą informacją, jaką człowiek ujawnia o sobie w kontaktach społecznych. Podpisanie się imieniem i nazwiskiem nadaje ważność wszelakim dokumentom. Jest ono zatem ważną częścią naszej tożsamości. Choć teoretycznie można je zmienić urzędowo (pod pewnymi warunkami), to w ogromnej większości ludzie w Polsce pozostają przy imieniu nadanym przez rodziców, nawet jeśli mają z nim jakiś problem.

Jakie imię wybrać dla dziecka? - to pytanie, które zadaje sobie większość przyszłych rodziców. Szczęśliwi ci, którzy mają swoje ulubione imiona i wiedzą, jak nazwą dziecko zanim jeszcze zostanie poczęte. Przed resztą stoi trudne i odpowiedzialne zadanie. Musi ładnie brzmieć i pasować do nazwiska. Poza tym trzeba zdecydować, czy ma być modne, tradycyjne, czy popularne. Może jednak postawić na oryginalne? Jak nie przesadzić z wyborem, by w przyszłości nie narazić dziecka na niezadowolenie i kpiny ze strony innych? Okazuje się, że na świecie powstały już firmy, które rozwiązują te problemy.

Firma Future Perfect z Chicago za jedyne 350 dolarów oferuje rozszerzony pakiet konsultacji w sprawie wyboru imienia dla dziecka. Na podstawie telefonicznego wywiadu na temat płci dziecka, pochodzenia czy upodobań rodziców powstaje lista 10 imion proponowanych dla ich potomstwa z uzasadnieniem, dlaczego akurat te są najbardziej adekwatne. W ramach tańszej opcji za 100 dolarów można uzyskać jednorazową konsultację z ekspertem.

Z kolei szwajcarska firma Erfolgswelle, kieruje ofertę do najzamożniejszych i wymagających klientów. Za 35 tys. dol. wymyśli imię unikalne w skali całego świata, które będzie miało pozytywne odniesienie w 12 najpopularniejszych językach i będzie dobrze brzmiało. Do tego – przeszuka archiwa, by upewnić się, że nikt inny wcześniej nie nosił tego imienia. Dla większości ludzi taka usługa jest zapewne absurdalna, ale skoro istnieje, to znak, że są klienci.

Naukowcy dowodzą, że imię może mieć większy wpływ na życie człowieka niż może nam się wydawać. (Fot. Getty Images)

Jak to było kiedyś

Najstarsze słowiańskie imiona miały nie tylko reprezentować osobę, ale pełniły funkcję swoistego zaklęcia, mocą którego miało się spełnić w jej życiu wyrażone w treści imienia życzenie. Na przykład imię Stanisław (złożone z członu Stani-, "stać się", oraz -sław, "sława") miało realizować postulat – "stań się sławnym" , Bogumił – to "miły Bogu", Zbigniew – "ten, który pozbył się gniewu", Radosław – "sławiący radość", Krzesimir – "ten, który przywraca pokój".

W procesie nadawania imion dużą rolę odgrywały wierzenia magiczne. Nazwanie dziecka po bóstwie, zwierzęciu, kwiatku miało sprawić, że będzie posiadało zalety oryginału. Istniały też imiona pełniące funkcję odstraszania złych mocy. Przypuszcza się, że takie imiona jak: Ożar, Żegota, Pożar, odwołujące się do żywiołu ognia, który według wierzeń chronił przed demonami choroby, miały zachować dziecko w zdrowiu.

Trendy w nadawaniu imion zmieniły się wraz z nadejściem chrześcijaństwa. Zaczęły dominować imiona pochodzenia greckiego (Andrzej, Filip, Agnieszka), łacińskiego (Marek, Walenty, Łucja), hebrajskiego (Beniamin, Sara), aramejskiego (Anna, Maria, Józef), czy germańskiego (Robert, Matylda). Jednym ze źródeł inspiracji była Biblia i imiona apostołów oraz ewangelistów (Piotr, Jan, Jakub, Mateusz, Szymon), a także świętych (Dominik, Franciszek, Klara).

Na skutek decyzji soboru trydenckiego w 1563 r., podczas którego biskupi nakazali nadawać dzieciom imiona wyłącznie z kalendarza chrześcijańskiego, tendencja ta utrzymała się przez długie lata. Skrajnym przypadkiem tych ograniczeń może być Dubrownik (Chorwacja) i jego okolice w XVIII w., gdzie 50 proc. ludzi nosiło tylko 5 różnych imion.

Dziwne, ekstrawaganckie, śmieszne

Od tamtych czasów wiele się zmieniło i dzisiaj ludzie mają dużą swobodę w nadawaniu imion. Jednak jak wiadomo kreatywność ludzka nie zna granic, więc wiele krajów (w tym Polska) ogranicza nadawanie imion przepisami prawa. Najbardziej liberalnym krajem w tej kwestii są Stany Zjednoczone.

Amerykańscy rodzice mogą nadać swojemu dziecku dowolne imię. Postrzegają to jako ważny przejaw wolności słowa, zapisanej w Konstytucji USA. Oto kilka dziwnych imion nadanych amerykańskim dzieciom: Jedi, Jazz, Pi, Everest, Alabama, Indigo, Messiah, Burger King. Jakie inspiracje kryją się za nimi, można się tylko domyślać.

Wielka Brytania również liberalnie podchodzi do nadawania imion. Procedura zmiany imienia i nazwiska jest bardzo łatwa. Niektórzy już jako dorośli zmieniają je sobie dla żartu. W 2008 r. pewien brytyjski 19-latek zmienił imię i nazwisko na: Captain Fantastic Faster Than Superman Spiderman Batman Wolverine The Hulk And The Flash Combined (Kapitan Fantastyczny Szybszy Niż Superman Spiderman Batman Wolverine Hulk i Flash Razem Wzięci). Tym samym pobił rekord świata dotyczący długości imienia i nazwiska.

Z oryginalnych imion i nazwisk słynie Kolumbia. Żyją tam takie osobliwości, jak: Jesucristo Hitler Paracelso, Batman Roberto, Frankestein de Jesus czy Walt Disney de Jesus.

W Meksyku pewni rodzice nazwali dziecko Robocop, a w Nowej Zelandii usiłowali nadać dziecku imię 4Real, jednak urząd nie wyraził na to zgody, ponieważ imiona nie mogą zaczynać się od cyfry.

Bardzo ciekawe zwyczaje dotyczące imion mają Chińczycy. W języku chińskim imieniem może być każde słowo (a właściwie – znak graficzny), np. Delikatny Wietrzyk, Sosna, Jasny, Kwitnąca Śliwa. Rodzice często nadają dzieciom imiona, które kojarzą się z siłą, odwagą, urodą, pracowitością.

Pomysłowości nie brakuje także Polakom. W ciągu ostatnich dekad do urzędów stanu cywilnego zgłaszały się osoby próbujące zarejestrować takie imiona jak Unia, Europa, Legia, Belzebub, Kermit, Junior, Hosanna, Tupak, Opieniek, Milka, Joint, Koka, Pipa, Nutella czy Rambo. W latach 80. XX wieku wymyślono imię Solidariusz. Imię uznane było za akt oporu przeciwko władzy PZPR i spowodowało opór urzędników stanu cywilnego. Rodzice się nie poddali i zgłosili sprawę do sądu. Ostatecznie wygrali, ale syn zmienił imię, gdy tylko skończył 18 lat.

Co ciekawe, choć prawo w Polsce nie zabrania nadawania imienia Jezus, nie ma na nie chętnych. Jest zarezerwowane dla Kościoła i nikt nie próbuje przełamać religijnego tabu. O dziwo imię Jesus - dość popularne w krajach z kręgu kulturowego powiązanego z językiem hiszpańskim – jest w Polsce używane. Z urzędowego rejestru danych PESEL wynika, że 115 mężczyzn o tym imieniu żyje w naszym kraju.

Ciekawostką jest fakt, że jeszcze do połowy XIX w. także imię Maria było tabu. Nie nadawało się go przez szacunek dla Matki Boskiej. Uprzedzenie Polaków było tak silne, że przyszła polska królowa i żona Władysława IV Maria Gonzaga de Nevers musiała przyjąć imię Ludwika Maria.

Dlaczego imię ma znaczenie

Naukowcy dowodzą, że imię ma ogromny wpływ na życie. Rodzice wybierający skrajnie oryginalne imię dla potomka, często tłumaczą, że chcą, aby ich dziecko było wyjątkowe. Niestety, nie każdy jest w stanie udźwignąć brzemię tej oryginalności. Jak zauważa psycholog Krystyna Doroszewicz, autorka pracy "Psychologiczne aspekty imion ludzkich", nietypowe imię naraża dziecko na odrzucenie przez rówieśników, a nawet dokuczanie, co jest źródłem negatywnych doświadczeń.

Już w 1948 r. na łamach "The Journal of Social Psychology" profesorowie z Uniwersytetu Harvarda, B.M. Savage i F.L. Wells w swojej pracy dowodzili, że rzadkie imię może mieć negatywny wpływ na jego właściciela. Badania przeprowadzone na grupie ponad 3 tys. studentów potwierdziły, że ci, którzy mieli nietypowe imiona, uzyskiwali gorsze oceny, musieli zaliczać więcej poprawek, a także znacznie częściej porzucali studia. Częściej też popadali w tarapaty, osiągali niższy status społeczny lub mieli problemy osobowościowe, co wynikało z ich poczucia braku akceptacji w okresie dorastania.

Z kolei amerykański psycholog Elliot Aronson opisał swego czasu przypadek dwóch braci. Kiedy w 1958 r. w pewnej afroamerykańskiej rodzinie urodził się chłopiec, ojciec postanowił nazwać go Winner (Zwycięzca). Kilka lat później na świat przyszedł jego brat, który otrzymał imię Loser (Przegrany). Imiona nie wpłynęły na życie chłopców zgodnie z ich znaczeniem. Winner wielokrotnie był notowany przez policję za napady i rozboje, Loser z kolei skończył studia, dostał się do policji i został detektywem w Nowym Jorku.

Zdarza się, że ojcowie, którzy spodziewali się syna, nadają córkom imiona, które mają męskie odpowiedniki i inaczej je wychowują, dając im większe przyzwolenie na zdobywanie różnych doświadczeń. (Fot. Getty Images)

Krystyna Doroszewicz zwraca uwagę w swoich badaniach, że ponad 90 proc. imion nadawanych w Polsce ma swoje stereotypy. Anita, Karina, Zbigniew i Alfons - najsilniej kojarzą się z pobudliwością, z dynamiką – Karolina, Sandra, Karina, Artur i Gerard. Wyjątkowo ugodowi są Bogumił, Benedykt, Mikołaj, Julia, Aniela i Antonina, a sumienni – Klara, Zofia, Bogumił i Franciszek. Stereotypy mogą wpływać na te osoby. Jeśli rodzice i najbliższe otoczenie zaczynają się w stosunku do nich zachowywać tak, jakby posiadały cechy kojarzone z ich imieniem, to może zadziałać jak samospełniająca się przepowiednia. Osoba nieświadomie zaczyna zmieniać się, by dopasować się do imienia.

Okazuje się również, że często ojcowie, którzy spodziewali się syna, nadają córkom imiona wywodzące się od form męskich, jak np. Aleksandra, Stanisława, Karolina. Wychowują je też inaczej, dając im większe przyzwolenie na zdobywanie doświadczeń we wszystkich dziedzinach. A to może zmieniać osobowość. W badaniach kobiety noszące imiona dwupłciowe bardziej otwarcie wyrażały gniew, miały wyższą samoocenę, a w zakresie tożsamości płciowej przypisywały sobie zarówno cechy powszechnie uznawane za typowo kobiece, na przykład wrażliwość, jak i te uznawane za typowo męskie, jak asertywność.

Psycholog Albert Mehrabian przetestował atrakcyjność brzmienia imion. Wyniki jego badań pokazują, że niektóre imiona od razu wywołują skojarzenia z sukcesem, prestiżem, inne z uprzejmością, popularnością, a jeszcze inne budzą negatywne skojarzenia. Lepiej wypadają imiona tradycyjne, a gorzej dziwne i alternatywne. Ludzie noszący imiona uważane za atrakcyjne są traktowani lepiej niż ci, których imiona określa się jako nieładne. Rodzice, którzy wybierają dziwaczne imiona dla swoich dzieci, są albo ignorantami, albo głupcami – ocenia Mehrabian.

W imieniu prawa

Obowiązujące w Polsce prawo chroni dzieci przed nieokiełznaną fantazją rodziców w nadawaniu imion, choć zdarzają się próby forsowania dziwnych pomysłów. Zgodnie z istniejącymi przepisami nie wolno nadać imienia ośmieszającego, nieprzyzwoitego, w formie zdrobniałej i niepozwalającego odróżnić płci. Sytuacje sporne rozstrzyga Rada Języka Polskiego, która zaleca nadawanie imion w formie przyswojonej przez język polski. Czyli np. Katarzyna, a nie Catherine, oraz Piotr, a nie Peter. Jeśli jednak rodzice chcą nadać dziecku obce imię, powinni pozostać przy oryginalnej pisowni, czyli na przykład Dustin i Jessica, a nie Dastin i Dżesika.

Koniec końców i tak ostatecznie w Polsce żyje największa liczba osób o imionach Anna i Jan, co może sugerować, że tradycyjne imiona jeszcze długo nie będą zagrożone wyjściem z użytku.

Źródła:

  • "Talula tańcząca taniec hula czy Robocop. Zobacz, co imię mówi o człowieku" – Kamil Nadolski, onet.pl,
  • "Psychologiczne aspekty imion ludzkich" – Krystyna Doroszewicz,
  • "Nikt nie próbuje być Jezusem" - Aldona Minorczyk-Cichy, polskatimes.pl,
  • "Klątwa Dżastina, czyli magia imion" – Aleksandra Postoła, rp.pl,
  • "Najdziwniejsze imiona dla dzieci! Oryginalne zwyczaje z całego świata" – Joanna Operacz, aleteia.org,
  • "Why Your Name Matters" – Maria Konnikova, newyorker.com,
  • "Who, What, Why: Why do some countries regulate baby names?", bbc.co.uk.

Twoja ocena:

Już zagłosowałeś!

Aktualna ocena: 5.01 / 11

Reklama
Reklama

Waluty


Kurs NBP z dnia 28.03.2024
GBP 5.0474 złEUR 4.3191 złUSD 4.0081 złCHF 4.4228 zł
Reklama

Sport


Reklama
Reklama