Jedyna taka królowa: 70-lecie panowania Elżbiety II
Przypadającą w niedzielę 6 lutego 70. rocznicę objęcia tronu brytyjska królowa Elżbieta II spędziła bez wielkich fanfar w swojej posiadłości w Sandringham we wschodniej Anglii. Główne obchody Platynowego Jubileuszu zaplanowane są na czerwiec.
W sobotę wieczorem, w przeddzień rocznicy, królowa opublikowała oświadczenie, w którym powtórzyła swoją obietnicę z 1947 roku, iż całe swoje życie poświęci służbie krajowi, podziękowała za wsparcie, które otrzymuje oraz - co spotkało się ze szczególnie dużym oddźwiękiem - wyraziła życzenie, by księżna Camilla, żona następcy tronu księcia Karola, gdy ten kiedyś przejmie panowanie, miała tytuł "królowej małżonki", a nie jak do tej pory sugerowano, "księżnej małżonki".
Książę Karol nawiązał do tego w przesłanych życzeniach. "Poświęcenie królowej dla dobra wszystkich ludzi budzi z każdym rokiem coraz większy podziw. Jesteśmy głęboko świadomi zaszczytu, jaki stanowi życzenie mojej matki. Gdy wspólnie staraliśmy się służyć i wspierać Jej Królewską Mość oraz ludzi z naszych społeczności, moja kochana żona była dla mnie przez cały czas niezłomnym wsparciem" - napisał.
Wyrazy uznania dla królowej przesłali m.in. premier Boris Johnson, jego poprzednicy, lider opozycji i prezydent Stanów Zjednoczonych Joe Biden.
"Składam hołd jej wieloletniej służbie i z niecierpliwością czekam, aż zbierzemy się razem jako kraj, aby latem uczcić jej historyczne panowanie" - napisał na Twitterze Johnson. Jego bezpośrednia poprzedniczka Theresa May określiła Elżbietę II jako "niezwykłą kobietę, która poświęciła swoje życie służbie dla swojego ludu i naszej rodziny narodów". "Nie może być lepszego przykładu godnego wykonywania obowiązków i służby publicznej" - stwierdził z kolei David Cameron.
Lider opozycji Keir Starmer oświadczył, że chciałby wyrazić "najgłębsze podziękowania" za 70 lat "niezrównanej służby publicznej". "Jej Królewska Mość jest jedną z najważniejszych i najbardziej stałych w ciągle zmieniającym się świecie, reprezentując bezpieczeństwo i stabilność naszego kraju, podczas wzlotów i upadków w ciągu ostatnich siedmiu dekad" - dodał.
Z kolei w przesłanej z Białego Domu depeszy napisano, że królowa w ciągu swojego 70-letniego panowania "wzmocniła więzy przyjaźni, wspólne ideały i wiarę w demokrację, które na zawsze łączą nasze kraje".
Główne obchody Platynowego Jubileuszu zaplanowane są na przedłużony pierwszy weekend czerwca. Podobnie miało miejsce w przypadku wszystkich wcześniejszych okrągłych jubileuszy, co po części wynika z faktu, że jest wówczas większa szansa na ładną pogodę, a po części z tego, iż data objęcia tronu - 6 lutego - jest jednocześnie rocznicą śmierci jej ojca, więc królowa zwykle spędza ten dzień prywatnie.
Królowa-opoka
Przez ponad 90 lat Elżbieta II przeciwstawiła się dworowi tylko raz: w sprawie wyboru swojego męża. Resztę życia Elżbieta Aleksandra Maria Windsor oddała koronie.
Elżbieta II wstąpiła na tron 6 lutego 1952 roku po śmierci swojego ojca Jerzego VI. Miała wówczas dwójkę dzieci - Karola i Annę. Po koronacji jej mąż Filip Mountbatten otrzymał tytuł księcia Edynburga. Już będąc królową Elżbieta urodziła jeszcze dwóch synów: Andrzeja i Edwarda.
Tworzy coś w rodzaju cementu w niespokojnych czasach, gwarantuje brytyjskiemu społeczeństwu poczucie stabilizacji. W Wielkiej Brytanii żyje kilka pokoleń, których Elżbieta II jest królową. Monarchini jest żoną, matką, babcią i prababcią.
Współpracowała z 14 premierami Wielkiej Brytanii. Pierwszym był Winston Churchill, ostatnim - Boris Johnson.
Pełen tytuł królowej Elżbiety II brzmi: "Z Bożej łaski Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz innych Jej Królestw i Terytoriów królowa, Głowa Wspólnoty Narodów, Obrończyni Wiary”.
Oprócz godności królowej Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej jest również głową 15 innych państw. W 2007 roku stała się najstarszym brytyjskim monarchą.
A co oznacza, że jest formalną głową państwa?
Król lub królowa w monarchii parlamentarnej stoi na czele władzy wykonawczej i jest jednym z trzech, obok Izby Lordów i Izby Gmin ogniw legislatywy. Współcześnie zgodnie z zasadą "Król nie może działać sam" wszystkie sprawy państwowe są wykonbywane bezpośrednio przez ministrów - bądź w imieniu monarchy, bądź przez monarchę, ale "za radą i zgodą ministrów". Politycznie monarcha jest instytucją integrującą państwo brytyjskie.
Jaka jest naprawdę?
"Elżbieta II, jedna z najdłużej panujących monarchów angielskich jest zagadką. Publicznie ogranicza się do optymistycznej nieszczerości i pełnych rezerwy uśmiechów, prywatnie – wesoła, zabawna, ale też złośliwa, doskonała parodystka" - tak czołowy brytyjski dziennikarz Andrew Marr opisywał królową w swojej książce "Prawdziwa królowa. Elżbieta II, jakiej nie znamy”.
"Wstąpiła na tron mając zaledwie dwadzieścia pięć lat i przez sześćdziesiąt lat stoi na czele brytyjskiego państwa. Zna wielu światowych przywódców, wie więcej niż ktokolwiek inny o konfliktach i przyjaźniach największych mocarstw. Widziała, jak jej syn i następca, książę Karol, prowadzi cudzołożny romans, przeżyła śmierć księżnej Diany, niechęć obywateli i rodziny, bunt wnuków. Lecz nawet po wyjawieniu licznych rodzinnych sekretów, pomimo plotek, domniemywań i wielu załamań nigdy nie zaniedbała swoich obowiązków i nie powiedziała słowa o kłopotach, jakie przeżyła. Cena, jaką musiała zapłacić za ten pozorny spokój była ogromna” - czy Andrew Marr ma rację? Czy taka właśnie jest Elżbieta II?
Dostojna, elegancka i życzliwa dla ludzi – większość Brytyjczyków tak określa teraz królową Elżbietę II. Powszechna sympatia do niej nie zmienia jednak faktu, że poddani nie mogli długo wybaczyć Elżbiecie II chłodnej reakcji na śmierć księżnej Diany w 1997 roku. W tym czasie popularność królowej była najniższa na przestrzeni jej kilkudziesięcioletnich rządów.
Swoim oddaniem dla spraw Wielkiej Brytanii przez lata zatarła złe wrażenie. Królowa zwłaszcza w ostatnich latach jest bardzo popularna wśród swoich poddanych, nieustannie cieszy się poparciem ponad 80 proc. Brytyjczyków i pozostaje symbolem moralności i obyczajów.
Królowa stanowi swego rodzaju markę. Programy o niej lub z jej udziałem mają większą oglądalność niż seriale. Konta w mediach społecznościowych obserwują miliony na całym świecie. Sami Brytyjczycy uznali Elżbietę II za instytucję samą w sobie, ostoję tradycji i jedności kraju.
Kojarzona z imperium i tradycją, Elżbieta II jest równocześnie postrzegana jako osoba otwarta. To ona pierwsza wpuściła ekipy telewizyjne do swojego domu i pokazała pałacowe życie.
W 2012 roku wystąpiła w wideoklipie na otwarcie igrzysk olimpijskich w Londynie, w towarzystwie Jamesa Bonda, granego przez Daniela Craiga.
Osoby z otoczenia brytyjskiej monarchini podkreślają, że jest osobą pragmatyczną i oszczędną. Kiedy w 1977 roku ministrowie zapytali, co chciałaby dostać na ćwierćwiecze panowania, królowa miała odpowiedzieć: ekspres do kawy. W kuchni na zamku w Windsorze używało się garnków do gotowania, które pamiętają jeszcze czasy królowej Wiktorii.
Brytyjczycy oszczędność Elżbiety II przypisują temu, że była córką Szkotki. Brytyjskie media z lubością przytaczały historię, według której książę Karol został wysłany przez matkę do ogrodu w poszukiwaniu zgubionej przez niego smyczy dla psa.
Brytyjska królowa ma słabość do czekolady, jest wielbicielką kryminałów Agathy Christie i Dicka Francisa. Regularnie rozwiązuje też słynną krzyżówkę w "The Times”. Otacza się ulubionymi psami, prawdziwą miłością darzy konie. Znmarły w ubiegłym roku małżonek Elżbiety II – książę Filip zwykł żartować, że królowa nie przywiązuje zbytniej wagi do stworzeń, które nie mają czterech nóg i nie są trawożerne.
Królowa i Polacy
Elżbieta II w 1996 roku gościła w Polsce. Poparła wówczas starania Polski o wejście do Unii Europejskiej. Na przyjęciu na cześć królowej, wydanym w Pałacu Prezydenckim przez Aleksandra Kwaśniewskiego, monarchini wzniosła toast za pomyślność integracji Polski ze Wspólnotą.
Wcześniej gościem brytyjskiej królowej był też Lech Wałęsa. Były prezydent Polski złożył wizytę w Wielkiej Brytanii w 1991 roku.
Elżbieta II to pierwszy brytyjski monarcha od czasów reformacji, który gościł u siebie zwierzchnika Kościoła katolickiego. Elżbieta II rozmawiała z polskim papieżem Janem Pawłem II podczas jego pielgrzymki do Wielkiej Brytanii w 1982 roku.
