Trybunał Sprawiedliwości UE: Brexit jest odwracalny

Opinia rzecznika TSUE nie jest wiążąca dla składu orzekającego, ale jest wskazówką, z której sędziowie nierzadko korzystają.

Sprawa to konsekwencja pytania prejudycjalnego szkockiego sądu, do którego zwrócili się proeuropejscy politycy i aktywiści liczący na to, że w razie zorganizowania drugiego referendum w sprawie Brexitu lub upadku rządu premier Theresy May możliwe byłoby jednostronne wycofanie się Wielkiej Brytanii z procesu wyjścia z UE.

Domagają się oni wydania postanowienia określającego "czy, kiedy i w jaki sposób notyfikacja (w sprawie Brexitu) może zostać jednostronnie wycofana". Procedura opisana w Art. 50 Traktatu o Unii Europejskiej głosi, że każde państwo członkowskie może, zgodnie ze swoimi wymogami konstytucyjnymi, podjąć decyzję o wystąpieniu ze Wspólnoty. Przepisy te nie wspominają jednak, co w przypadku zmiany takiej decyzji.

Zdaniem rzecznika generalnego Trybunału, Manuela Camposa Sancheza-Bordony, TSUE powinien stwierdzić, że Art 50. zezwala na jednostronne wycofanie zawiadomienia o zamiarze wyjścia z UE pod warunkiem spełnienia konstytucyjnych wymogów danego państwa członkowskiego - zgody brytyjskiego parlamentu. Zamiar taki musiałby zostać zgłoszony do Rady Europejskiej.

Sanchez-Bordona powołał się w swoim stanowisku na rozstrzygnięcia konwencji wiedeńskiej, która przewiduje, że państwo zawsze może zmienić zdanie co do zamiaru wycofania się z jakiejś organizacji międzynarodowej, dopóki wyjście to się nie dokona.

W ocenie rzecznika do wycofania wniosku w sprawie Brexitu niepotrzebna byłaby jednomyślna zgoda pozostałych 27 państw członkowskich, bo byłby to jednostronny akt brytyjskich władz.

Według stanowiska rządu w Londynie, pytanie skierowane do TSUE jest bezpodstawne, bo ministrowie nie zamierzają zmieniać decyzji o Brexicie.

Art 50. traktatu przewiduje, że państwo, które wystąpiło z UE, może się zwrócić ponownie o przyjęcie do Wspólnoty.

"Nie byłoby logiczne zmuszanie państwa członkowskiego do wyjścia z UE po to, by rozpoczynać z nim później negocjacje akcesyjne" - wskazał rzecznik TSUE. Zastrzegł, że wycofanie notyfikacji o zamiarze wyjścia z UE byłoby możliwe tylko w dwuletnim okresie przewidzianym przez traktaty na negocjacje umowy wyjścia. Oznacza to, że władze brytyjskie miałyby na to czas do 29 marca 2019 roku.