Wyzwania dla nowego papieża: Problemy finansowe, rola kobiet, skandal nadużyć

Odbywające się w Watykanie za zamkniętymi drzwiami kongregacje, czyli spotkania kardynałów, służą wymianie poglądów na temat sytuacji w Kościele i na świecie. To tzw. prekonklawe, czyli przygotowanie do wyboru papieża. Konklawe rozpocznie się 7 maja.

W tych dniach kardynałowie z całego świata w swoich wystąpieniach prezentują postulaty, opisują trudności w swoich krajach i wskazują priorytety dla Kościoła powszechnego.

Oczekiwania wobec nowego zwierzchnika Kościoła katolickiego, liczącego ok. 1,4 mld wiernych, dotyczą jednak również tego, co dzieje się w Watykanie, a przede wszystkim jego sytuacji finansowej.

W zeszłym roku Watykan poinformował o deficycie w wysokości ponad 80 mln euro. Dodatkowym problemem jest sprawa rosnących wydatków na wypłaty emerytur.

Watykaniści odnotowują, że świadomi coraz większych trudności finansowych są kardynałowie z Kurii Rzymskiej. Siłą rzeczy zazwyczaj nie wiedzą o nich purpuraci z odległych zakątków świata.

Papież Franciszek radykalnie zmienił skład Kolegium Kardynalskiego, powołując do tego grona wielu duchownych z krajów, także tych daleko od Europy, które nigdy wcześniej nie miały swojego kardynała.

Franciszek przeprowadził gruntowną reformę watykańskich finansów, zredukował wydatki dzięki reformie Kurii Rzymskiej i połączeniu wielu urzędów, ale ogólna sytuacja ekonomiczna nie uległa poprawie.

Doszły do tego fatalne dla budżetu skutki skandalu finansowego z 2014 roku, a więc z początku pontyfikatu Franciszka, gdy ze środków Sekretariatu Stanu kupiono luksusową nieruchomość w Londynie. Na jej późniejszej sprzedaży, gdy aferę ujawniono, Watykan stracił około 140 mln euro.

Sprawa ta zakończyła się przed Trybunałem w Watykanie, który skazał ówczesnego zastępcę sekretarza stanu kardynała Angelo Becciu na pięć i pół roku więzienia.

Włoski kardynał, który twierdzi, że jest niewinny, złożył apelację, a obecnie domaga się prawa do udziału w konklawe po tym, gdy w 2020 roku Franciszek pozbawił go przywilejów wynikających z godności kardynalskiej. Takiej próby sił przed konklawe jeszcze nie było.

Doprowadzenie do wyjścia z obecnego kryzysu finansowego będzie jednym z ważniejszych zadań następcy zmarłego papieża. To oznacza, że oczekiwania znacznie wykraczają poza duchowe przywództwo i charyzmę.

Ważne są również kwestie doktrynalne, zwłaszcza w kontekście zmian wprowadzonych lub zapowiedzianych przez papieża Franciszka, który chciał, by Kościół był dla wszystkich, i realizował linię jego otwarcia: wobec osób rozwiedzionych będących w nowych związkach, środowisk LGBT, w tym par osób tej samej płci.

To wywoływało kontrowersje i protesty konserwatywnej frakcji w Kościele. Można zatem przypuszczać, że w dyskusjach przed konklawe stosunek do tych zagadnień może być jednym z kryteriów poszukiwania kandydatów.

Wśród nierozwiązanych spraw jest diakonat kobiet, czyli posługa i pełnienie przez nie różnych funkcji z wyjątkiem tych zarezerwowanych dla mężczyzn. Kilka lat temu Franciszek powołał komisję, która miała przeanalizować tę sprawę, ale nie przedstawiła ona wyników swojej pracy. Nie rozstrzygnięto tego także na synodzie na temat synodalności w Kościele.

Papież Bergoglio od początku swego pontyfikatu z ogromną determinacją walczył z plagą nadużyć seksualnych, także wobec nieletnich, ujawnionych w Kościele w wielu krajach.

Wielokrotnie Franciszek przepraszał za te czyny, zwłaszcza podczas zagranicznych podróży. Wyciągał też konsekwencje wobec biskupów, którzy tuszowali te przestępstwa, oraz zorganizował pierwszy w historii Kościoła szczyt w sprawie walki z pedofilią. Kontynuacja tej stanowczej linii to jedno z najpoważniejszych wyzwań dla nowego papieża.