W Wielkiej Brytanii pojawił się nowy gatunek węża. Czy powinien tu zostać?

"Rosnące temperatury przesuwają dostępne nisze klimatyczne wielu gatunków w obszary, które wcześniej były zbyt chłodne. Podczas gdy ich zasięgi przesuwają się w kierunku biegunów lub wyżej, ich siedliska w dół zbocza lub bliżej równika kurczą się, ponieważ staje się zbyt gorąco, aby w nich żyć" - zauważa Tom Major, pracownik naukowy ds. herpetologii na Uniwersytecie w Bournemouth.

Brytyjski konserwator przyrody zauważa, że latające i morskie zwierzęta mają stosunkowo dużą swobodę w podążaniu za tymi zmieniającymi się niszami. 

Jednak wiele gatunków uziemionych, w tym gady i ssaki, nie może rozprzestrzenić się przez siedliska rozdzielone drogami i innymi przeszkodami stworzonymi przez człowieka ani przekroczyć naturalnych barier, takich jak kanał La Manche. Ogranicza to ich zdolność do znalezienia odpowiednich warunków i czyni je podatnymi na wyginięcie - wskazuje naukowiec.

"Czy powinniśmy rozważyć celowe przenoszenie gatunków, aby je chronić?" - zastanawia się Tom Major, który opisuje przypadek węża Eskulapa. Wąż ten w nieznany sposób trafił do północnej Walii i w okolice Londynu, choć zazwyczaj spotykany jest tylko na kontynencie - od Hiszpanii poprzez południową Europę do Morza Kaspijskiego. W Polsce występuje w Bieszczadach.

Osiągające do 2 metrów długości węże Eskulapa (Zamenis longissimus) to niejadowite gady, które żywią się głównie gryzoniami. Żyje w lasach liściastych na terenach pagórkowatych wśród skał i na silnie nasłonecznionych stokach, ponieważ jest ciepłolubny.

"Biorąc pod uwagę ich status jako gatunku obcego, chcieliśmy dowiedzieć się, jak węże Eskulapa radzą sobie w chłodnej północnej Walii, dalej na północ niż gdziekolwiek, gdzie obecnie występują naturalnie. Aby to zrobić, wszczepiliśmy 21 wężom nadajniki radiowe i spędziliśmy dwa lata, śledząc je" - zdradza naukowiec.

Wyniki były zaskakujące. Okazało się, że węże często wchodziły do ​​budynków – stosunkowo ciepłych schronień – podczas trawienia pokarmu lub przygotowywania się do zrzucenia skóry. Używały również ogrodowych pojemników na kompost jako schronienia i do inkubacji jaj.

"Co jeszcze bardziej zaskakujące, większość mieszkańców nie przejmowała się wężami. W rzeczywistości wielu nie miało pojęcia, że ​​mają węże za sąsiadów, ponieważ zwierzęta te zazwyczaj chowały się w kątach strychów. Węże wydają się współistnieć z normalną podmiejską przyrodą i nie ma żadnych oznak, że ich obecność wpływa na rodzime gatunki" - stwierdza Tom Major.

Tymczasem węże Eskulapa zostaną rozważone przez rząd pod kątem dodania do listy gatunków obcych wymagających szczególnej uwagi, co stanowiłoby podstawę do ich wytępienia. Naukowcy i herpetolodzy nie zgadzają się z tym podejściem.

"Zamiast tego twierdzimy, że ten nieszkodliwy gatunek powinien być symbolem nowego myślenia, które uwzględnia rzeczywistość zbliżających się dalszych zmian klimatycznych i rezygnuje z wąskich ograniczeń granic państwowych i przestrzegania przedindustrialnego zasięgu" - podsumowuje Major.