Opowieści z Canterbury

Dziś trudno nam sobie przedstawić jak wielkie wrażenie musiał robić na umęczonych pielgrzymach ten fantastyczny, olbrzymi budynek. Dla ludzi, którzy przez całe życie widzieli tylko parę skromnych chałup i parafialny kościół musiało to być ogromne przeżycie. Niesamowicie wielkie okna z witrażami, przez które słońce rzucało kolorowe cienie, musiały ich przyprawiać o zawrót głowy. Przepięknie rzeźbione fasady, krużganki i wreszcie trzy monumentalne wieże na pewno sprawiały, że żmudna droga była warta celu. Wzniosłe piękno i splendor wnętrza przenosiły tych ludzi w inny, lepszy świat już za życia.

Dziś, żeby wejść do katedry, trzeba kupić bilety, ale nie wtedy, kiedy idziemy na nabożeństwo. Po zakończeniu możemy sobie spokojnie pozwiedzać. Polecam o godzinie 15.15 wieczorne modlitwy, z chórem i krótkim koncertem organowym na zakończenie. Trwa około 40 min., nie udziela się komunii, tylko śpiewa. Jest bardzo nastrojowe i w przepięknym wnętrzu.

Zwiedzanie można zacząć od największej w Europie krypty z dwiema kaplicami (Our Lady) poświęconymi Maryi oraz kaplicą St. Gabriel, gdzie można obejrzeć bizantyjskie freski i kolumny rzeźbione w figury ludzi i zwierząt z X wieku.

W Trinity Chapel znajdują się fantastyczne grobowce Czarnego Księcia z 1376 roku i przepięknie wyrzeźbione w alabastrze, zwieńczone baldachimami groby Henryka IV i jego królowej, Joan z Nawarry. Cała katedra to jedno olbrzymie dzieło sztuki i nie sposób wymienić wszystkich znajdujących się tam skarbów. Sam spacer we wnętrzu to przeżywanie piękna.

Na zewnątrz warto zobaczyć ocalałe części klasztoru z koronkowym dziedzińcem. Budynki te, jak na owe czasy, miały niezwykle wyrafinowany system kanalizacyjny, z bieżącą wodą pompowaną z zewnątrz do wszystkich głównych pomieszczeń.

Relikwie Thomasa Becketta
Choć katedra powstała już w roku 597, to ośrodkiem kultu stała się dopiero po męczeńskiej śmierci Thomasa Becketta w 1117, który jest uznany za świętego zarówno w katolickim jak i anglikańskim kościele.

Uderzyło mnie niezwykłe podobieństwo jego historii z historią życia i śmierci naszego św. Stanisława biskupa męczennika (zginął w 1079 roku). Obydwaj przeciwstawili się ówczesnej władzy, starającej się o ograniczenie wpływu kościoła. Obydwaj zostali zamordowani we wnętrzu kościoła. Św. Stanisław w Krakowie, Thomas Beckett w Canterbury.

Pośmiertne losy obu świętych potoczyły się jednak zupełnie inaczej. Podczas gdy Stanisław jest patronem Polski i godnie spoczywa w pięknej trumnie-relikwiarzu w katedrze na Wawelu, doczesne szczątki Becketta zostały splądrowane i wyrzucone przez samozwańczego reformatora religii króla Henryka VIII.

Do dziś na chodniku, gdzie niegdyś stały relikwie Becketta pali się świeca. Po tym wydarzeniu, katedra w Canterbury podupadła i straciła na znaczeniu. Zanim jednak to się stało, relikwie Thomasa Becketta, spoczywające za głównym ołtarzem ściągały do miasta tysiące pielgrzymów z całej Europy.

Taką pielgrzymkową grupkę opisał Geoffrey Chaucer w swoich słynnych „Opowieściach kanterberyjskich”. Urodzony w 1340 roku, zajmuje poczytne miejsce w kanonie literatury angielskiej, a jego grobowiec to pierwszy pomnik pisarza w Poet’s Corner w Westminster Abbey.

Chaucer nie miał pochodzenia szlacheckiego, był samoukiem. Wybił się jedynie dzięki ciężkiej pracy, inteligencji i kontaktom, dzięki którym dostał się na służbę na dwór królewski. Król go cenił i wkrótce otrzymał tytuł szlachecki. Niestety książę Gloucester nie polubił ambitnego młodzieńca. Kiedy tylko król wyruszył na długą wyprawę wojenną, Chaucer został odsunięty od wszelkich dworskich funkcji. I bardzo dobrze się stało, bo z nudów zajął się poezją i obdarował świat świadectwem swoich czasów czyli „Opowieściami...”.

Kiedy król wrócił tak mu się ten poemat spodobał, że przydzielił Chaucerowi codziennie dzban wina, co jak wiadomo pomaga w tworzeniu... „Opowieści” są co jakiś czas „tłumaczone” na aktualny angielski i są naprawdę rozrywkowe oraz oczywiście pouczające. Jest to historia kilku pielgrzymów z Southwark, w Londynie, wędrujących do relikwii Thomasa Becketta. W ciągu pięciu dni opowiadają sobie znane historie i wymieniają poglądy na życie...

Poświęcona im jest wystawa, a właściwie wielki pokaz z efektami w „Canterbury Tales” na ulicy St. Margaret, bardzo blisko katedry. Wchodząc tam przenosimy się w średniowieczne Canterbury, łącznie z zapachami... Wędrując po świetnie i zabawnie zrekonstruowanych uliczkach możemy wysłuchać „na żywo” pielgrzymów Chaucera, z ich barwnymi historiami.

Jest opowieść dworska rycerza, jest świntuszenie drobnego urzędnika o pozamałżeńskim romansie, jest i ponura historia upadku trzech chciwców. Moją ulubioną była historia wdowy z Bath, która pochowała czterech mężów i w wieku 40 lat poślubiła 20 lat młodszego absolwenta Cambridge. Nie szczędzi ona pikantnych szczegółów, ale też i wygłasza postępowe, jak na owe czasy poglądy. Wesoła wdowa z Bath odpowiada także na odwieczne męskie pytanie: czego te kobiety tak naprawdę chcą (na pewno nie zgadniecie: niezależności i równości). Wizyta w Canterbury Tales w towarzystwie pielgrzymów wysłała nas prosto w średniowiecze, trwające około godziny...

Starówka
Samo Canterbury było niestety bardzo zniszczone w czasie II wojny światowej, odbudowano jednak sporo starówki. Jest ona niewielka, ale bardzo przyjazna turystom. Mieści się tam sporo pubów, restauracji i kawiarni. Polecam „Ferns”, na piętrze nad informacją turystyczną. Można tam zamówić tradycyjną popołudniową herbatę z ciastkami i kanapkami oraz napatrzeć się przez wielkie okna na skwer przed fantastycznie ozdobionym wejściem na dziedziniec katedry.

Będąc w Canterbury warto też obejść ruiny zamku i zajrzeć do najstarszego, ciągle czynnego kościoła w Anglii, St. Martin’s, który znajduje się poza murami średniowiecznego miasta. Opisywany był jako starożytny zabytek już w VIII wieku!
Główną atrakcją i celem wizyty w tym mieście była, jest i będzie jednak katedra. I dziś robi wrażenie, kiedy nasz świat ściga się we wznoszeniu coraz wyższych, bardziej ekstrawaganckich budowli.

To wrażenie wzrasta, kiedy zastanowimy się nad ograniczoną techniką, skromniejszą wiedzą, krótszym i o wiele trudniejszym życiem średniowiecznych ludzi. W przeciwieństwie do szklanych biurowców, katedra jest otwarta dla wszystkich, a piękno wnętrza sprawia, że oddalamy się do czasów, w których panowały zupełnie inne wartości. Być może to jest ten mały cud, dla którego warto tam pojechać...

Więcej informacji:
Dojazd z Londynu drogą A2, około 2 godzin.
Pociągiem: ze stacji Victoria, podróż trwa dwie godziny, odjazdy do Canterbury co 30 min. Bilet około 20 funtów.
Strona katedry w Canterbury: www.canterbury-cathedral.org