Lokata w banku lepsza niż świnka-skarbonka

Bezpośrednio po przyjeździe do Wielkiej Brytanii, Polacy najczęściej zakładają jedynie rachunek bieżący (current account), ale z czasem wykazują zainteresowanie również innymi produktami bankowymi, między innymi lokatami terminowymi.

Lepiej bowiem ulokować pieniądze na rachunku oszczędnościowym lub na lokacie terminowej niż pozostawić pieniądze na zwykłym rachunku bieżącym, którego oprocentowanie może być bliskie zeru i, tak jak ze świnki-skarbonki, nie da się z niego wycisnąć więcej niż się na nim pozostawiło.

Wśród Polaków mieszkających na Wyspach, których według nieoficjalnych raportów jest tutaj około miliona, są tacy, którzy decydują się na lokowanie pieniędzy w Polsce. Przesyłane przez nich pieniądze, jak podają statystyki, mogą opiewać nawet na kwotę 4 mld euro rocznie i mają służyć między innymi ich rodzinom, które pozostały w kraju.

Inną grupę stanowią osoby, które znają tajniki inwestowania w bardziej zaawansowane instrumenty finansowe i nie boją się ryzyka lub po prostu mogą sobie na nie pozwolić. Te osoby wybierają inwestowanie na rynku kapitałowym. Popularne wśród Polaków jest też inwestowanie w nieruchomości w kraju i coraz częściej także w Wielkiej Brytanii. Z palety ofert można również wybrać fundusze inwestycyjne zrównoważone, bezpieczne lub o większym stopniu ryzyka.

Osoby, które nie chcą podejmować ryzyka utraty odsetek i/lub części zdeponowanego kapitału, oraz te, które wiążą plany z nieco dłuższym lub stałym pobytem w Wielkiej Brytanii, wybierają oferty tutejszych banków lub tzw. building societies. W podjęciu decyzji co do formy oszczędzania lub inwestowania mogą pomóc firmy doradztwa finansowego; także bezpośrednio w banku możemy uzyskać poradę lub też przeprowadzić osobiście analizę na podstawie informacji publikowanych w prasie lub w internecie.

Podstawowe formy lokowania pieniędzy w bankach i building societies w Wielkiej Brytanii - instant access accounts - to stały dostęp do ulokowanych pieniędzy

Rachunki oszczędnościowe z bieżącym dostępem do ulokowanych pieniędzy są rozwiązaniem w sytuacji, gdy nie wiemy, kiedy nam one będą potrzebne. Taka potrzeba może powstać, gdy nagle stracimy pracę, zachorujemy lub chociażby będziemy chcieli wspomóc finansowo kogoś bliskiego. Rachunek typu instant access można otworzyć wpłacając minimum £1. Banki zapewniają bieżący dostęp do zdeponowanych środków oraz do informacji o rachunku poprzez placówki, internet lub telefon.

Niektóre banki oferują dostęp do środków poprzez bankomaty, jednak w takim przypadku może zostać ustalony limit kwoty, którą można podjąć w nagłej potrzebie. Z kolei w przypadku niektórych banków oferujących obsługę tego typu rachunków przez telefon lub internet, powinniśmy liczyć się z tym, że gdy zadeklarujemy wypłatę środków, trzeba będzie poczekać nawet kilka dni na przelanie pieniędzy z rachunku typu instant na nasz rachunek bieżący lub na przesłanie do nas czeku wystawionego na określoną kwotę do wypłaty.

Oprocentowanie w stosunku rocznym jest zależne od zdeponowanej kwoty, im jest wyższa, tym szybciej nasze pieniądze będą przyrastać. Przykładowo w NatWest dla najniższego przedziału kwotowego od £1 do £9,999 otrzymamy 2,20% (AER - Annual Equivalent Rate - oprocentowanie w stosunku rocznym). W HSBC będzie to do kwoty £10,000 -1,95%(AER).

Od kwoty £1 można również założyć rachunek typu ,,instant`` z myślą o przyszłości swoich dzieci. Taki rachunek proponuje na przykład Barclays.

Lokowanie na dłuższy okres

Regular savings accounts - to opcja regularnego oszczędzania

Oszczędzanie na tego rodzaju rachunku jest odpowiednie dla tych z nas, którzy chcą się zdyscyplinować i przykładowo raz w miesiącu przekazywać na taki rachunek określoną kwotę pieniędzy. Takie regularne przekazywanie środków odbywa się poprzez ustalenie polecenia zapłaty (direct debit) dla banku, do pobierania z naszego rachunku bieżącego określonej kwoty i przekazywania jej na rachunek regularnego oszczędzania lub stałego zlecenia. Przykładowo HSBC zachęca do oszczędzania i regularnego przekazywania na rachunek kwoty w wysokości od £25 do £250 raz w miesiącu na rachunek typu regular saver.

Polacy korzystający z rachunku osobistego - passport - mogą liczyć na preferencyjne oprocentowanie na rachunku regular saver. Warto pamiętać, że do założenia rachunku osobistego passport, HSBC zachęca Polaków zamierzających wyjechać do Wielkiej Brytanii jeszcze przed wyjazdem z kraju.

Notice accounts - rachunki z okresem wypowiedzenia

Specyfika tego rodzaju formy lokowania pieniędzy jest taka, że musimy z góry określić czas, po upływie którego będziemy mogli podjąć pieniądze. Może to być na przykład okres wypowiedzenia 30-, 60-, 75- lub 90-dniowy. Istnieje zazwyczaj możliwość wypłaty pieniędzy wcześniej bez zachowania określonego okresu wypowiedzenia. Jednak w sytuacji wypłaty pieniędzy bez zachowania okresu wypowiedzenia banki pobierają opłatę lub pozbawiają odsetek. Można również otworzyć tego rodzaju rachunek z krótszym okresem wypowiedzenia. Przykładowo Anglo Irish Bank oferuje 7 day notice account, który można założyć przez telefon lub internet. W przypadku tego rachunku, jak wskazuje jego nazwa, należy na 7 dni wcześniej uprzedzić bank o zamiarze wypłaty środków. Odsetki są doliczane do rachunku co roku, do 31 marca, a oprocentowanie (AER) wynosi 5,9%.

Bonds and Term Accounts - pieniądze zamrożone na dłużej

Bony i Rachunki Terminowe są wyżej oprocentowane niż inne, bardziej elastyczne formy lokowania pieniędzy w bankach. Ulokowanie pieniędzy w takiej formie wiąże się z zamrożeniem ich na dłuższy czas - od 1 do 5 lat. W większości banków wcześniejsze zerwanie takiej lokaty wiąże się z utratą odsetek lub opłatą za wcześniejsze zerwanie umowy. Proponowane oprocentowanie na takich rachunkach jest zazwyczaj stałe.

Przykładowo w NatWest możemy skorzystać z oferty 2 year fixed rate bonds - dwurocznych bonów o stałym oprocentowaniu - minimalna wpłata wynosi £5,000 i jest deponowana na okres dwóch lat. Oprocentowanie jest stałe. Można zdecydować, czy odsetki chcemy otrzymywać miesięcznie, rocznie, czy też na koniec okresu, po upływie dwóch lat. Zakup tych bonów jest możliwy pod warunkiem, że posiadamy rachunek oszczędnościowy typu instant account lub rachunek lokat terminowych, jednak nie we wszystkich bankach musi być stawiany taki wymóg.

ISAs - oszczędzanie bez płacenia podatku

Individual savings accounts są rachunkami, od których nie zapłacimy podatku od zysku z lokaty. W przypadku pozostałych typów lokat banki odprowadzają podatek od zysków z lokaty. Na lokacie MiniISA można ulokować maksymalnie £3,000. Przykładowo na rachunek oszczędnościowy Cash Mini ISA w HSBC możemy regularnie przelewać minimum £10 miesięcznie poprzez ustalenie zlecenia stałego i wypłacać część uzbieranych pieniędzy.

Maksymalna kwota, jaką można zainwestować w zależności od rodzaju ISA:

Maxi ISA

Akcje i udziały - do £7,000

Gotówka - do £3,000

Mini ISA

Akcje i udziały - do £4,000

Gotówka - do £ 3,000

Porównanie dostępnych lokat

Wygodnym sposobem na ogólne zapoznanie się z ofertami banków jest skorzystanie z analiz porównawczych. Takie analizy można odszukać na stronach internetowych banków, które publikują zestawiania produktów lokacyjnych, które mają w ofercie. Takie zestawienie publikuje na przykład Barclays.

Innym źródłem informacji mogą być zestawienia różnorodnych dostępnych produktów lokacyjnych, publikowane na przykład na takich stronach internetowych jak: www.moneyfacts.co.uk/savings/, www.money.guardian.co.uk/compareandbuy, www.iii.co.uk/savings/, www.moneymarket.com/savings czy www.fool.co.uk.

Wchodząc na jedną z powyższych stron zazwyczaj jedynie po zdefiniowaniu naszych oczekiwań, na przykład co do kwoty lokaty bądź oczekiwanego rodzaju oprocentowania (stałe/zmienne) uzyskamy analizę porównawczą wskazującą na najbardziej atrakcyjne oferty uwzględniające wymagane przez nas kryteria. Za pośrednictwem takich stron można często skorzystać z opcji otwarcia lokaty on-line.

Banki są bądź co bądź instytucjami zarobkowymi i nie należy polegać jedynie na poradach doradców w placówkach bankowych. Może się bowiem zdarzyć, że bank w pierwszej kolejności będzie chciał zaoferować klientowi produkt, z którego to on czerpie najwyższe zyski. Pytając o ofertę powinniśmy skonkretyzować nasze oczekiwania, poprosić o ulotki informacyjne oraz tabele ze stawkami oprocentowania. Kontakt z bankiem i poznanie oferty może być utrudnione, gdy nie znamy wystarczająco języka angielskiego. Optymistyczne wydaje się w takiej sytuacji, że w niektórych placówkach już możemy liczyć na pomoc pracowników - Polaków, zawsze też można poprosić o wsparcie znajomego. Niestety w przypadku lokat terminowych nie ma jeszcze powszechnie dostępnych materiałów w języku polskim.

Warto zauważyć, że niektóre banki premiują wyższym oprocentowaniem wybrane grupy klientów. Tak jest na przykład w przypadku rachunku flexible saver w HSBC, gdzie tzw. plus customers otrzymają preferencyjne oprocentowanie, wyższe od standardowego. Jednak na miano takiego klienta trzeba sobie zasłużyć np. poprzez spełnienie określonych przez poszczególne banki kryteriów dochodowych.

Gdy jesteśmy zupełnie na początku naszej drogi do uzyskania stabilizacji i ,,wolności`` finansowej i póki co nie stać nas na lokowanie pieniędzy, możemy oszczędzać poprzez wybór odpowiadających nam pod względem oferty i ceny usługodawców, takich jak dostawcy elektryczności, gazu, wody czy internetu. Na zestawienia porównawcze w tym zakresie również możemy liczyć. Choć zdarza się, że nie zawsze mamy czas lub ochotę, aby zajmować się porównywaniem czy wyszukiwaniem najkorzystniejszych ofert. W takiej sytuacji być może nie zaoszczędzimy pieniędzy, ale zyskamy czas spędzony z rodziną czy znajomymi. Od każdego z nas zależy, co ma dla niego większą wartość w danej chwili. Pieniądze są w życiu ważne, gdyż posiadając je możemy być odpowiedzialni za samych siebie i za swoje rodziny. Jednak podobno szczęścia nie dają.