500 plus after Brexit: Will Poles in the UK receive benefits?

Zgodnie z zapisami umowy o wystąpieniu Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii, prawo UE, w tym przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, znajdzie zastosowanie do obywateli UE, obywateli Wielkiej Brytanii i innych osób, które z końcem okresu przejściowego nieprzerwanie będą znajdować się w sytuacji dotyczącej jednocześnie państwa członkowskiego i Wielkiej Brytanii.

W praktyce oznacza to, że jeżeli członek rodziny rozpoczął przebywanie na terytorium Wielkiej Brytanii przed zakończeniem okresu przejściowego, który nastąpił 31 grudnia 2020 r. i przebywa tam nadal, a pozostali członkowie rodziny zamieszkują na terytorium Polski, w sprawie świadczeń rodzinnych oraz świadczenia wychowawczego "500 plus" nieprzerwanie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

MRiPS zaznacza, że wnioskodawca jest zobowiązany do poinformowania organu prowadzącego postępowanie o zmianach mogących mieć wpływ na prawo do tych świadczeń - również w przypadku, kiedy postępowanie zostało już zakończone i świadczenia są wypłacane. Taką istotną zmianą jest np. powrót do kraju po zakończeniu zatrudnienia w Wielkiej Brytanii.

Ministerstwo wyjaśnia te przepisy na konkretnych przykładach. Pierwszy dotyczy sytuacji, gdy w lutym br. wniosek o 500 plus składa żona obywatela polskiego, który mieszkał i pracował w Wielkiej Brytanii w dniu zakończeniu okresu przejściowego (31 grudnia 2020 r.) i pozostaje w niezmienionej sytuacji. Resort wyjaśnia, że w takim przypadku zastosowane będą przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, zatem rozstrzygnięcie w sprawie zostanie wydane przez wojewodę na podstawie regulacji unijnych.

Inny przytoczony przez MRiPS przykład dotyczy sytuacji, gdy w styczniu 2021 r. wnioskodawczyni pobierająca "500 plus", której mąż pracował w Wielkiej Brytanii, składa oświadczenie, że od 10 stycznia 2021 r. mąż powrócił do Polski i nie pobiera brytyjskiego zasiłku dla bezrobotnych. Składając nowy wniosek o "500 plus" w marcu 2021 r., wnioskodawczyni oświadcza, iż od 27 lutego 2021 r. mąż znowu podjął zatrudnienie na terytorium Wielkiej Brytanii.

Ministerstwo wskazuje, że w tym przypadku w sprawie nowego wniosku nie będą miały zastosowania przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, gdyż nastąpiło przerwanie okresu, o którym mowa w umowie wyjścia, a zatem właściwym do rozpatrzenia sprawy będzie urząd gminy, w którym złożono wniosek, wyłącznie na podstawie regulacji krajowych.