UK: Wrongly convicted postal workers to be cleared by Act of Parliament

"To jedna z największych pomyłek sądowych w historii naszego narodu. Życie oraz reputacja ludzi, którzy ciężko pracowali, aby służyć swoim społecznościom, zostały zniszczone absolutnie nie z ich winy. Ofiary muszą otrzymać sprawiedliwość i odszkodowanie" - oświadczył Sunak w Izbie Gmin.

Jego rzecznik wyjaśnił później, że celem jest złożenie projektu ustawy w ciągu kilku tygodni i wypłata pierwszej transy odszkodowań - po 75 tys. funtów - do końca roku.

Sprawa dotyczy 736 osób, które prowadziły, głównie w ramach franczyzy, placówki pocztowe Post Office. W latach 1999-2015 firma oskarżyła ich o kradzieże pieniędzy i malwersacje finansowe.

Oskarżenia były niesłuszne, bo powodem znikania z kont pieniędzy było wadliwe oprogramowanie księgowe Horizon japońskiej firmy Fujitsu, które w 1999 r. zainstalowano w placówkach Post Office.

Prowadzący te placówki zgłaszali uwagi co do nieprawidłowości w oprogramowaniu, ale były one ignorowane. Ponieważ na mocy umowy o franczyzie ludzie ci byli odpowiedzialni za straty finansowe, część z nich próbowała je pokrywać z własnej kieszeni.

W efekcie oskarżeń wielu ludzi trafiło do więzienia, zbankrutowało, straciło zdrowie, a co najmniej cztery osoby popełniły samobójstwo.

Choć sprawa znana jest od kilku lat, w ostatnich dniach ponownie znalazła się w centrum uwagi po emisji w zeszłym tygodniu w stacji ITV miniserialu "Mr Bates vs the Post Office", który opowiada historię zmagań franczyzobiorców Post Office, w tym tytułowego Alana Batesa, z firmą. To zmobilizowało rząd do podjęcia zdecydowanych działań.

Szczegóły ustawy, która ma oczyszczać z zarzutów niesłusznie skazanych, zostaną ogłoszone w późniejszym terminie, ale jak zwracają uwagę media, stanowiłaby ona precedens prawny, bo oznaczałaby, że parlament unieważni wyroki sądów, co byłoby ingerowaniem w ich niezależność.

Niemniej jednak w całym kraju jest powszechna zgoda co do tego, że ofiary skandalu muszą zostać oczyszczone jak najszybciej i lider opozycji Keir Starmer zasugerował, że poprze taką ustawę.

Część polityków oraz opinii publicznej domaga się także, aby firma Fujitsu została zmuszona do wypłaty odszkodowań - zwłaszcza, że już nawet gdy było wiadomo o wadliwości programu Horizon, otrzymywała ona kolejne wielomiliardowe kontrakty publiczne.

Firma analityczna Tussell podała wczoraj, że od 2012 r. Fujitsu otrzymało kontrakty na zapewnianie usług komputerowych w ministerstwach i różnych instytucjach publicznych, w tym w Post Office, na łączną kwotę 6,8 mld funtów.

To pośrednio obciąża premiera Sunaka, bo jak zwrócił uwagę wczoraj "Financial Times", kontrakty o wartości 3,6 mld funtów zostały zawarte z Fujitsu już w czasie, gdy był on ministrem finansów lub premierem.