Wydatki kontra zyski: Ile naprawdę kosztuje brytyjska rodzina królewska?

Sovereign Grant, czyli dotacja pokrywająca obowiązki rodziny królewskiej, wzrośnie z 86,3 mln funtów w latach 2024–2025 do 132 mln funtów w 2025–2026.

Zgodnie z dorocznymi rachunkami królewskimi, król Karol III i inni członkowie rodziny królewskiej zyskają dwa nowe śmigłowce, gdy ośmiowagonowy pociąg królewski przestanie kursować przed wygaśnięciem umowy serwisowej na początku 2027 roku.

Podczas gdy wielu Brytyjczyków zmaga się z rosnącymi kosztami życia, olbrzymie przychody rodziny królewskiej ponownie zwracają uwagę opinii publicznej na kwestię wydawania pieniędzy podatników.

Wzrost wydatków następuje w czasie kryzysu finansowego w UK, kiedy rząd rozważa cięcia w zasiłkach, które mogą doprowadzić do pogłębienia ubóstwa nawet wśród 150 000 osób.

Ile kosztuje rodzina królewska?

Wydatki rodziny królewskiej śledzi zarządca finansów królewskich, Sir Michael Stevens, odpowiedzialny za sprawy finansowe króla i fundusze publiczne przekazywane Dworu Królewskiemu w ramach Sovereign Grant.

W roku 2024–2025 wartość rocznej dotacji wyniosła 86,3 mln funtów, z czego 41,2 mln przeznaczono na konserwację nieruchomości, a 34 mln na wynagrodzenia i koszty związane z personelem.

Jednak według organizacji Republic, będącej przeciwnikiem monarchii, Sovereign Grant nie uwzględnia takich wydatków jak koszty ochrony, przez co rzeczywisty koszt monarchii dla podatników jest znacznie wyższy – szacowany na 510 milionów funtów rocznie.

Roczny koszt monarchii według Republic:

• Wydatki z Sovereign Grant i nadwyżki: £108,9 mln;
• Utrzymanie państwowych budynków użytkowanych przez rodzinę królewską: £96,3 mln;
• Zyski z Księstwa Kornwalii: £65,3 mln;
• Zyski z Księstwa Lancaster: £33,8 mln;
• Nadwyżka netto z Royal Collection: £11,8 mln;
• Koszty ponoszone przez lokalne samorządy: £31,9 mln;
• Ochrona: £150 mln;
• Koszty pokrywane przez ministerstwa i Crown Estate: £7,5 mln;
• Przychody z tzw. bona vacantia – Księstwo Kornwalii: £0,1 mln;
• Przychody z "bona vacantia" – Księstwo Lancaster: £4,8 mln.

Łączny koszt: £510,4 mln.

Ile rodzina królewska przynosi dochodu?

To, czy - i w jakim stopniu - rodzina królewska przynosi korzyści całej brytyjskiej gospodarce, jest kwestią dyskusyjną.

Według dziennika "The Independent", ród Windsorów generuje setki milionów funtów rocznie dla brytyjskiej gospodarki. Sam zamek Windsor i Frogmore House odnotowały około 426 000 zwiedzających za opłatą między kwietniem 2021 a marcem 2022.

Inne nieruchomości, takie jak pałac Buckingham i Royal Mews, również generują znaczne przychody.

Bilet wstępu dla dorosłych do zamku Windsor lub pałacu Buckingham: £35 (kupiony w dniu zwiedzania). Bilet do Royal Mews wynosi £19.

Dodatkowe dochody przynoszą: sprzedaż pamiątek, wynajem, kolekcje królewskie.

Rodzina królewska uzyskuje też dochody z tytułu praw do kolekcji królewskiej i nieruchomości należących do Korony.

Badanie uniwersytetu Sheffield Hallam oszacowało w 2022 roku wartość kapitałową brytyjskiej monarchii na 67,5 miliarda funtów, przy rocznym wkładzie w gospodarkę w wysokości 1,8 miliarda funtów (w tym efekty pośrednie dla turystyki, handlu, mediów i sztuki).

Rodzina królewska zatrudnia ponad 1 000 osób – od pracowników działu komunikacji po ogrodników pracujących przy posiadłościach.

Istnieją również bardzo nietypowe stanowiska, np. Królewski Astronom (istniejący od 1675 roku) czy operator telefoniczny pałacu Buckingham, odbierający ok. 7 000 połączeń tygodniowo.

Ilu członków rodziny królewskiej aktywnie pracuje?

Obecnie w 2025 r. funkcję "pracujących royalsów" pełni 11 członków rodziny królewskiej:

• król Karol III,
• królowa Kamila,
• William, książę Walii,
• Catherine, księżna Walii,
• Anna, księżniczka królewska,
• Edward, książę Edynburga,
• Sophie, księżna Edynburga,
• Ryszard, książę Gloucester,
• Birgitte, księżna Gloucester,
• Edward, książę Kentu,
• księżniczka Aleksandra.