Conflict offenses in Northern Ireland will be statute-barred

Oznacza to, że zarówno byli brytyjscy żołnierze i członkowie oddziałów paramilitarnych po obu stronach konfliktu zostaną objęci faktyczną amnestią.

"Wiemy, że perspektywa zakończenia ścigania przestępstw będzie dla niektórych trudna do zaakceptowania i nie jest to stanowisko, które przyjmujemy łatwo. Doszliśmy jednak do przekonania, że jest to najlepszy i jedyny sposób na ułatwienie skutecznego procesu wyszukiwania i dostarczania informacji oraz najlepszy sposób, aby pomóc Irlandii Północnej w dalszym postępie na drodze do pojednania" - oświadczył w Izbie Gmin brytyjski minister ds. Irlandii Północnej Brandon Lewis.

"Faktycznie jest to bolesne uznanie rzeczywistości - tego, gdzie się znajdujemy" - dodał, przyznając, iż jest "jasne, że obecny system radzenia sobie ze spuścizną po konflikcie nie działa". Wyjaśnił, że wraz upływem czasu coraz trudniej jest o to, by sprawy karne zakończyły się wyrokami. W ostatnich miesiącach doszło do kilku przypadków, gdy w trwających procesach sąd uznał, że przedstawione dowody nie mogą zostać wzięte pod uwagę i sprawy zakończyły się uniewinnieniem.

Lewis zapowiedział, że rząd powoła nowy niezależny organ, który skupi się na docieraniu do prawdy i dostarczaniu informacji na temat zgonów i obrażeń odniesionych w czasie konfliktu w Irlandii Północnej. "Organ ten będzie skupiał się na pomocy rodzinom w poznaniu prawdy o tym, co stało się z ich bliskimi. Te rodziny, które nie chcą, aby przeszłość była ponownie poruszana, będą mogły to wyraźnie zaznaczyć. W przypadku tych rodzin, które chcą uzyskać odpowiedzi, organ będzie miał pełne uprawnienia do poszukiwania dostępu do informacji i dowiadywania się, co się stało" - wyjaśnił.

Jak się uważa, głównym powodem wprowadzenia przez rząd przedawnienia, jest zobowiązanie, które złożył, że nie pozwoli na ściganie przed sądami byłych brytyjskich żołnierzy służących w przeszłości w Irlandii Północnej. Po części przyznał to premier Boris Johnson. "Smutnym faktem jest to, że jest wielu członków służb zbrojnych mających dziś po 70-80 lat, którzy nadal stoją w obliczu groźby dolegliwych oskarżeń. W końcu przedstawiamy rozwiązanie tego problemu, aby umożliwić mieszkańcom Irlandii Północnej zakończenie konfliktu i umożliwić im pójście naprzód" - oznajmił w Izbie Gmin.

Decyzji o przedawnieniu sprzeciwia się jednak wszystkie pięć partii politycznych, które są reprezentowane w Zgromadzeniu Irlandii Północnej - zarówno unionistycznych, jak i republikańskich, a także rząd Irlandii. Lider Demokratycznej Partii Unionistycznej Jeffrey Donaldson przekazał, że decyzja o przedawnieniu będzie "odrzucona przez każdego w Irlandii Północnej, kto stoi za sprawiedliwością i rządami prawa". Szefowa partii Sinn Féin Mary-Lou McDonald oświadczyła z kolei, że "wprowadzenie amnestii dla brytyjskich żołnierzy, którzy wyszli na ulice i zastrzelili niewinnych cywilów w Derry, Ballymurphy i innych miejscach jest zniewagą dla ofiar i ich rodzin". Również wielu krewnych ofiar - zarówno zabitych przez paramilitarne bojówki, jak i brytyjskich żołnierzy, jest temu przeciwnych.

W czasie trwającego od końca lat 60. XX wieku konfliktu w Irlandii Północnej zginęły 3532 osoby, z czego nieco ponad połowa to cywile. Prawie dwie trzecie ofiar innych niż cywilnych stanowili członkowie brytyjskich sił zbrojnych bądź policji.