Poland questions independence of Irish judiciary

Sprawa dotyczy Artura Celmera, ściganego za udział w zorganizowanej grupie przestępczej. W marcu irlandzki Sąd Krajowy wstrzymał jego ekstradycję, ponieważ ma wątpliwości, czy obecny system sądowniczy w kraju gwarantuje sprawiedliwy proces.

Przed podjęciem decyzji zażądał od Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, aby wydał orzeczenie na temat skutków ostatnich zmian w polskim sądownictwie. W tym celu zadał tzw. pytanie prejudycjalne — instytucję prawa, którą wprowadził traktat o UE.

Europejski Trybunał Sprawiedliwości zadecydował o nadaniu zapytaniu statusu priorytetowego. W rezultacie wyrok w sprawie ma zapaść przed upływem 3 miesięcy. Status priorytetowy oznacza, iż sprawa nie tylko jest rozpatrywana w trybie ekspresowym, ale otwarta dla wszystkich innych krajów i instytucji unijnych.

Sprawa wywołała oburzenie polskiego rządu oraz prawicowych mediów, które zaatakowały irlandzki Sąd Krajowy za wstrzymanie ekstradycji. Dziennikarze wytknęli Aillen Donnelly jej homoseksualizm.

"Irlandzka sędzia-lesbijka wstrzymuje ekstradycję polskiego przestępcy, bo obawia się o praworządność w naszym kraju" - brzmiał tytuł artykułu w „Dzienniku Narodowym”.

W odpowiedzi Stowarzyszenie Sędziów Irlandzkich (AJF) wystosowało oświadczenie potępiające "personalne ataki i inwektywy wobec sędzi Aileen Donnelly". Działacze podkreślili, że odniesienia do prywatnego i osobistego życia są nie do zaakceptowania i stowarzyszenie w całości je potępia.

"Krytyka ta nie wyrażała opinii na temat toczącej się sprawy o ekstradycję czy orzeczenia i dlatego była niewłaściwa” - cytuje oświadczenie telewizja publiczna RTE.

Rozprawa przed 15-osobowym składem Wielkiej Izby TSUE w Luksemburgu odbyła się w piątek, w języku angielskim. 

We wniosku do insytutucji polscy sędziowie wskazali, iż kraj „absolutnie się nie zgadza z podejściem irlandzkiego sądu (…), które zakłada, iż Polska jest państwem bezprawia”.

"Chcę przekonać Trybunał, że sąd irlandzki nie ma prawa oceniać polskiej praworządności. ENA zastąpił w UE ekstradycję i działa sprawnie, bo opiera się na zaufaniu między krajami Unii. Nie będzie już tak dobre, jeśli w jego ramach zaczniemy badać nawzajem swoją praworządność" – wyjaśnił „Rz" wiceminister sprawiedliwości Łukasz Piebiak, który będzie występował przed TSUE.

We wniosku sędziowie zauważyli, że „można przyjąć punkt widzenia, iż sposób wybierania sędziów w Irlandii (przez prezydenta, na podstawie rekomendacji rządu) nie gwarantuje ich niezawisłości i czyni zależnymi od władz”.

Tymczasem w ubiegłym tygodniu irlandzcy sędziowie zapowiedzieli, iż w Luksemburgu przedstawią stanowisko, że w Polsce skazany może liczyć na sprawiedliwy proces.

Artur Celmer jest poszukiwany przez włocławską i bydgoską policję w związku z udziałem w zorganizowanej grupie przestępczej oraz złamaniem ustawy o statystyce publicznej.
Do Irlandii Polak uciekł 10 lat temu, a od roku przebywa w areszcie.