New patterns in trade between Ireland, Northern Ireland and Great Britain following Brexit

Jak podało CSO, wartość towarów wyeksportowanych z Irlandii Północnej do Republiki Irlandii wyniosła w 2021 roku prawie 4 mld euro (3,35 mld funtów), co oznacza wzrost o 65 proc. w porównaniu z rokiem 2020. Również irlandzki eksport do Irlandii Północnej wzrósł znacząco - o 54 proc. - i osiągnął wartość 3,7 mld euro (3,1 mld funtów).

Natomiast eksport z Wielkiej Brytanii (Anglii, Szkocji i Walii) do Republiki Irlandii wyniósł 15,4 mld euro (12,9 mld funtów) w 2021 r., co oznacza spadek o 2,4 mld euro (13 proc.) w porównaniu z 2020 rokiem.

Choć nie ma na razie brytyjskich danych na temat handlu między Irlandią Północną a Wielką Brytanią, statystyki CSO wyraźnie wskazują, że odkąd w styczniu 2021 r., po upływie okresu przejściowego po Brexicie, zaczął obowiązywać protokół północnoirlandzki, firmom zarówno z Irlandii Północnej, jak i Republiki Irlandii trudniej jest sprowadzać towary z Wielkiej Brytanii, zatem starają się one zastępować je alternatywnymi towarami z drugiej części wyspy.

Zgodnie z protokołem północnoirlandzkim, który jest częścią umowy między Zjednoczonym Królestwem a Unią Europejską o warunkach Brexitu, Irlandia Północna pozostała w unijnym jednolitym rynku w zakresie obrotu towarami. W efekcie towary sprowadzane do Irlandii Północnej z pozostałej części Zjednoczonego Królestwa podlegają kontrolom granicznym.

To samo dotyczy towarów wysyłanych bezpośrednio z Wielkiej Brytanii (Anglii, Szkocji i Walii) do Republiki Irlandii. Natomiast handel pomiędzy Irlandią Północną a Republiką Irlandii odbywa się na takich samych zasadach jak przed zakończeniem okresu przejściowego, czyli bez kontroli.

Od kilku miesięcy rząd brytyjski i Komisja Europejska prowadzą negocjacje w sprawie zmian w protokole północnoirlandzkim, które uprościłyby jego funkcjonowanie i pozwoliły usunąć zakłócenia w eksporcie towarów z Wielkiej Brytanii do Irlandii Północnej.