Napoje energetyczne mogą sprzyjać udarom

Napoje energetyczne zawierają ponad 150 mg kofeiny na litr i zazwyczaj charakteryzują się bardzo wysoką zawartością cukru oraz zróżnicowaną zawartością innych substancji chemicznych. Deklarowana ilość kofeiny to "czysta kofeina", ale zdarza się także "ukryta kofeina" – na przykład guarana zawiera kofeinę w stężeniu dwukrotnie wyższym niż ziarno kawy.

Badacze - Martha Coyle i Sunil Munshi z brytyjskiego Nottingham University - opisują ze swojej praktyki przypadek sprawnego i zdrowego mężczyzny po 50. roku życia, który wypijał 8 puszek napojów energetycznych dziennie. Rozwinęło się u niego skrajnie wysokie ciśnienie krwi.

Mężczyzna, o którym mowa, doznał udaru we wzgórzu – części mózgu odpowiedzialnej za odbieranie, przetwarzanie i interpretację bodźców odbieranych przez zmysły oraz za ruch. Objawy udaru obejmowały osłabienie lewej półkuli mózgu, drętwienie, a także trudności z równowagą, chodzeniem, połykaniem i mówieniem – zbiorczo określane jako ataksja.

W chwili przyjęcia do szpitala ciśnienie tętnicze krwi wynosiło 254/150 mm Hg, co uważa się za skrajnie wysokie. Po podaniu leków obniżających ciśnienie, ciśnienie skurczowe spadło z 254 do 170 mm Hg.

Niestety, po powrocie pacjenta do domu ciśnienie krwi ponownie wzrosło i utrzymywało się na wysokim poziomie pomimo leczenia farmakologicznego. Jak udało się wyjaśnić podczas dalszych rozmów, pacjent wypijał codziennie średnio 8 napojów energetycznych, z których każdy zawierał 160 mg kofeiny, co łącznie dawało dzienne spożycie 1200-1300 mg kofeiny (maksymalne zalecane dzienne spożycie to 400 mg).

Mężczyzna został poproszony o zaprzestanie tego codziennego nawyku, po czym ciśnienie krwi wróciło do normy i leki obniżające ciśnienie krwi nie były już potrzebne. Pomimo poprawy pacjent nie odzyskał pełnego czucia po lewej stronie ciała.

Komentując to doświadczenie pacjent powiedział: "Oczywiście nie zdawałem sobie sprawy z zagrożeń, jakie niesie ze sobą picie napojów energetycznych. Odczuwam drętwienie lewej ręki, palców, stopy i palców u rąk i nóg, nawet po 8 latach (od udaru)".

Jak podkreślają cytowani w materiałach prasowych autorzy raportu, zgłaszany przez mężczyznę brak świadomości na temat potencjalnych zagrożeń sercowo-naczyniowych związanych z nadmiernym spożyciem napojów energetycznych raczej nie jest zaskakujący.

"W 2018 roku duże brytyjskie supermarkety wprowadziły dobrowolny zakaz sprzedaży (tych napojów) osobom poniżej 16. roku życia, aby walczyć z otyłością, cukrzycą i próchnicą zębów. Mniej zbadano jednak potencjalne zwiększone ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, w tym udarów niedokrwiennych (ograniczenia przepływu krwi lub zakrzepów krwi) i krwotocznych (wylewów krwi do mózgu), szczególnie u młodszych grup demograficznych, u których w przeciwnym razie ryzyko udaru jest niższe" – podkreślają.

"Hipoteza jest taka, że interakcja innych (niż kofeina) składników, w tym tauryny, guarany, żeń-szenia i glukuronolaktonu, potęguje działanie kofeiny, zwiększając ryzyko udaru poprzez liczne mechanizmy" – podsumowują.