Richer families in England ‘more likely to benefit from childcare expansion’

Eksperci alarmują, że dzieciom z uboższych rodzin "odmawia się dostępu" do wczesnej edukacji, ponieważ ich rodzice nie spełniają rządowych kryteriów kwalifikacyjnych, zgodnie z którymi oboje muszą pracować co najmniej 16 godzin tygodniowo.

W najnowszym raporcie argumentuje się, że dzieci z gospodarstw domowych o niskich dochodach, w których jedno lub oboje rodziców nie pracuje z powodu złego stanu zdrowia, opieki nad innymi członkami rodziny lub braku możliwości zatrudnienia lub bezpieczeństwa, mogłyby uzyskać największe korzyści z takiej formy pomocy, ale są z niej wykluczone, co pogłębia istniejące nierówności.

Badacze szacują, że aż milion dzieci może zostać pozbawionych tej możliwości ze względu na sytuację zawodową ich rodziców.

Z badań przeprowadzonych przez New Economics Foundation wynika, że tylko 12% najuboższych rodzin będzie mogło skorzystać z pełnego 30-godzinnego programu bezpłatnej opieki nad dziećmi od września 2025 r. - w porównaniu do 68% rodzin z grupy 30% najzamożniejszych w Anglii.

Niektóre rodziny osiągające niskie dochody i otrzymujące zasiłki mogą obecnie liczyć na wsparcie w postaci 15 godzin tygodniowo opieki nad dzieckiem w czasie semestru, do ukończenia przez dziecko dwóch lat, a wszystkim trzy- i czterolatkom przysługuje 15 godzin opieki bez względu na dochód lub status zawodowy ich rodzica lub opiekuna oraz 30 godzin, jeśli rodzice lub opiekunowie spełniają kryteria związane z zatrudnieniem.

Rząd planuje rozszerzyć 30-godzinny program "bezpłatnej opieki nad dziećmi" na wszystkie dzieci kwalifikujących się do niego pracujących rodziców w wieku od dziewięciu miesięcy do dwóch lat od września 2025 roku.

Dyrektor ds. polityki społecznej w New Economics Foundation i główny autor badania, Tom Pollard, podkreślił, że rząd "przedkłada status zawodowy rodziców nad potrzeby dzieci", w wyniku czego "dzieciom z gospodarstw domowych o niskich dochodach odmawia się dostępu do niezbędnej wczesnej edukacji".

Jego zdaniem, zapewnienie opieki nad dziećmi dostępnej dla wszystkich "poprawiłoby szanse życiowe dzieci z rodzin o niskich dochodach, a tym samym przyniosłoby szerokie korzyści ekonomiczne" - w tym wzrost liczby miejsc pracy w biedniejszych regionach kraju.

Badanie zatytułowane: "Uczciwy start dla wszystkich: Powszechne podstawowe zasady dostępu do wczesnej edukacji i opieki" (A Fair Start for All: A Universal Basic Services Approach to Early Education and Care), wykazało również, że rodziny o niskich dochodach miałyby trudności ze znalezieniem miejsca w przedszkolu, nawet jeśli otrzymałyby pełną pulę 30 bezpłatnych godzin, ze względu na gorszą dostępność takich miejsc w uboższych rejonach Anglii.

Według autorów analizy, zwiększenie dostępności miejsc w przedszkolach w całym kraju, tak by ich poziom pokrywał zapotrzebowanie w najlepiej rozwiniętych gminach, przyczyniłoby się do stworzenia nawet 120 000 miejsc pracy.

Dzieci z rodzin o niskich dochodach "odnoszą największe korzyści z wczesnej edukacji, ale nie mają do niej równego dostępu, a edukacja, którą otrzymują, jest prawdopodobnie niższej jakości" - zauważył Sir Peter Lampl, założyciel Sutton Trust i Education Endowment Foundation.

Badanie przeprowadzone przez organizację New Economics Foundation wykazało również, że inwestycja w opiekę nad dziećmi z uboższych rodzin może przynieść korzyści ekonomiczne dla budżetu państwa.

Naukowcy szacują, że za każdego funta, który zostałby pożyczony przez rząd i zainwestowany we wczesną edukację dla uboższych dzieci, skarb państwa uzyskałby 2,07 GBP z powrotem w postaci wpływów podatkowych w ciągu ich życia, w przeciwieństwie do 1,19 GBP z inwestycji w rodziny o średnich dochodach i straty 33 pensów w przypadku inwestowania w gospodarstwa domowe o wysokich dochodach.

Eksperci ostrzegają, że planowane przez rząd rozszerzenie opieki nad dziećmi jest niemożliwe do zrealizowania, a zaniepokojeni dyrektorzy żłobków twierdzą, że mogą zaoferować jedynie ograniczoną liczbę dofinansowywanych miejsc, a masowy odpływ opiekunów dziecięcych i personelu żłobków może utrudnić realizację tego planu.

W raporcie opublikowanym niedawno przez organizację Early Education and Childcare Coalition obliczono, że sektor może potrzebować nawet 100 000 nowych pracowników, jeśli osoby zamierzające odejść z zawodu w ciągu jednego roku zrealizowałyby swój plan.