82nd anniversary of the outbreak of World War II

Obchody organizowane przez władze Gdańska rozpoczęły się wczoraj wieczorem otwarciem wystawy czasowej poświęconej dowódcy Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte - majorowi Henrykowi Sucharskiemu.

W uroczystościach, które odbędą się dzisiaj wczesnym rankiem na Westerplatte, weźmie udział m.in. premier Mateusz Morawiecki i minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak. Główna część uroczystości państwowych organizowanych przez Wojsko Polskie, rozpoczęła się przed Pomnikiem Obrońców Wybrzeża, tuż przed 4:45. To o tej godzinie 1 września 1939 r. nastąpił niemiecki atak na polską Wojskową Składnicę Tranzytową, ulokowaną na gdańskim półwyspie.

Na godz. 9:00 zaplanowano uroczystości pod tablicą umieszczoną na budynku Dyrekcji Kolei upamiętniającą harcmistrza Jana Ożdżyńskiego. Był on prawdopodobnie pierwszą ofiarą II wojny światowej w stolicy Pomorza. Kolejnym punktem obchodów będzie złożenie wieńców i zapalenie zniczy przy tablicy na budynku Victoriaschule, należącego dziś do Uniwersytetu Gdańskiego. To w Victoriaschule w dniach 1-15 września 1939 r. Niemcy torturowali i zamęczyli członków Polonii gdańskiej. Szacuje się, że liczba aresztantów sięgała nawet 3 tys. osób. Część z nich została później przetransportowana m.in. do obozu koncentracyjnego KL Stutthof.

W południe na placu Obrońców Poczty Polskiej odprawiona zostanie uroczysta msza święta w intencji poległych pocztowców, połączona z modlitwą międzywyznaniową. Weźmie w niej udział m.in. prezydent miasta Aleksandra Dulkiewicz oraz prezes IPN Karol Nawrocki.

O godz. 17:00 na Cmentarzu Ofiar Hitleryzmu na gdańskiej Zaspie zostaną złożone kwiaty; w trakcie uroczystości przewidziano również modlitwę i przemówienia. Na zakończenie Cappella Gedanensis wykona pieśni patriotyczne.

Bogaty program obchodów przygotowało również Muzeum II Wojny Światowej. Rano odbędzie się tam wernisaż wystawy czasowej "Kiedy się wypełniły dni… Pochówki polskich obrońców Westerplatte". Ekspozycja przybliża sylwetki dziewięciu obrońców Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte, poległych w trakcie trwającej pomiędzy 1 a 7 września 1939 roku bitwy. Żołnierze ci zostali odnalezieni w 2019 r. w trakcie badań archeologicznych przeprowadzonych na Westerplatte przez Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.

Rocznicę wybuchu II wojny światowej upamiętni także Europejskim Centrum Solidarności, w którym odbywać się będzie całodniowe Forum Międzynarodowe "Europa z widokiem na przyszłość".

Rocznicowe uroczystości odbędą się również w Wieluniu. Wśród historyków nadal trwa spór, czy Luftwaffe zaatakowała 1 września 1939 r. Wieluń, zanim na Westerplatte rozległy się strzały. Wiele wskazuje na to, że to Wieluń był pierwszy. Naukowcy zgodni są jednak, że napaść z powietrza na bezbronne miasto bez celów strategicznych, to pierwsza zbrodnia II wojny światowej.

82 lata temu, 1 września 1939 r., wybuchła II wojna światowa. Była to największa i najkrwawsza wojna w historii ludzkości, w której Polska poniosła relatywnie największe straty i szkody demograficzne spośród wszystkich państw walczących i okupowanych.