Over 16,600 people obtained Polish citizenship in 2024

Resort spraw wewnętrznych i administracji pracuje nad zmianami w przepisach o obywatelstwie. Zgodnie z ustawą, obywatelstwo polskie nabywa się z mocy prawa, przez nadanie obywatelstwa polskiego, przez uznanie za obywatela polskiego bądź przez przywrócenie obywatelstwa polskiego.

Według danych MSWiA, w 2024 r. 16 647 osób uzyskało polskie obywatelstwo – w tym zadecydowano o nadaniu 1 514 obywatelstw, uznaniu 14 828 osób za obywateli polskich oraz przywróceniu 305 polskich obywatelstw.

Rok wcześniej – w 2023 r. – całkowita liczba uzyskanych polskich obywatelstw wyniosła 12 166.

Podstawowa różnica między nadaniem obywatelstwa polskiego a uznaniem za obywatela polskiego to warunki, jakie należy spełnić w momencie składania wniosku oraz organ prowadzący postępowanie.

"O obywatelstwo polskie w drodze uznania za obywatela polskiego mogą ubiegać się cudzoziemcy zamieszkujący w Polsce na podstawie określonych zezwoleń, którzy w toku długoletniego, legalnego pobytu w Polsce, mając zezwolenia na pobyt, zintegrowali się ze społeczeństwem polskim. Znają język polski, mają zapewnione mieszkanie i źródła utrzymania, respektują polski porządek prawny oraz nie stanowią zagrożenia dla obronności lub bezpieczeństwa państwa" – wyjaśnił resort spraw wewnętrznych.

Jak dodał, uznanie za obywatela polskiego obejmuje także małoletnie dzieci uznanego, za zgodą drugiego z rodziców, a jeżeli dziecko ukończyło 16 lat, wymagana jest również jego zgoda.

Postępowanie o uznanie za obywatela polskiego prowadzone jest w trybie określonym przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego, a decyzję w sprawie uznania cudzoziemca za obywatela polskiego wydaje wojewoda właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby, której postępowanie dotyczy.

Szczegółowe wymagania są zawarte w ustawie z 2 kwietnia 2009 r. o obywatelstwie polskim. Jednym z kryteriów, które pozwalają ubiegać się o uznanie za obywatela polskiego, jest przebywanie przez cudzoziemca nieprzerwanie na terytorium Polski co najmniej od 3 lat na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej lub prawa stałego pobytu i posiadanie w Polsce stabilnego i regularnego źródła dochodu oraz tytułu prawnego do zajmowania lokalu mieszkalnego.

O uznanie za obywatela może starać się także m.in. cudzoziemiec przebywający nieprzerwanie na terytorium Polski co najmniej od 2 lat na podstawie zezwolenia na pobyt stały, które uzyskał w związku z posiadaniem statusu uchodźcy nadanego w Rzeczypospolitej Polskiej.

Ponadto cudzoziemiec ubiegający się o uznanie za obywatela polskiego musi potwierdzić biegłość w języku polskim co najmniej na poziomie B1.

Kolejna ze ścieżek – nadanie obywatelstwa – jest konstytucyjną prerogatywą prezydenta RP. Prezydent nie jest ograniczony w swoich konstytucyjnych kompetencjach żadnymi warunkami,  w tym terminem rozpatrzenia wniosku, i może nadać obywatelstwo polskie każdemu cudzoziemcowi w każdym czasie, jeżeli uzna to za zasadne.

Przywrócenie obywatelstwa polskiego to natomiast instytucja nabycia obywatelstwa polskiego, która weszła w życie 15 maja 2012 r. Jak przekazało MSWiA, umożliwia ona – po spełnieniu warunków określonych w ustawie – nabycie obywatelstwa polskiego cudzoziemcom, którzy w przeszłości posiadali obywatelstwo polskie i utracili je przed 1 stycznia 1999 r. 

Obywatelstwo polskie jest przywracane na wniosek osoby zainteresowanej, a wniosek składa się do ministra SWiA. Cudzoziemiec zamieszkujący poza terytorium RP składa wniosek za pośrednictwem konsula.

W ostatnim czasie propozycję w kwestii zmian w przepisach o obywatelstwie skierował do Sejmu prezydent Karol Nawrocki. Prezydencki projekt przewiduje wydłużenie z trzech do 10 lat minimalnego okresu nieprzerwanego pobytu w Polsce (na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej lub prawa stałego pobytu) wymaganego do uznania cudzoziemca za obywatela polskiego.

Nad swoimi zmianami pracuje również MSWiA. W pakiecie znajdzie się m.in. minimalna długość pobytu w Polsce, także dla cudzoziemców polskiego pochodzenia; rezydencja podatkowa oraz test na obywatelstwo.