"Wszyscy używają tego słowa, ale nikt go nigdy nie definiuje. W dziwny sposób można to sprowadzić do prostego równania matematycznego. Geniusz oznacza ważność dokonań razy liczba osób, na które ma wpływ, razy czas trwania. Wpływ geniuszy na społeczeństwo jest zazwyczaj bardzo długi. To nie jest celebryta, nie jest to jednorazowy strzał, który utrzymuje się przez bardzo krótki czas. To coś, co wpływa na życie, zmienia życie wielu ludzi przez długi czas" – tłumaczy dr Craig Wright, autor książki "The Hidden Habits of Genius".

Jego zdaniem to nie iloraz inteligencji jest świadectwem wybitnego umysłu. Sam dość krytycznie odnosi się do wagi, jaką przykłada się do IQ i uważa, że nie jest to miara geniuszu.

"IQ jest naprawdę bardzo przereklamowane" - mówi. "Ponieważ jest to standardowy test i jest to tak mała część ludzkiego doświadczenia, że nie jest on szczególnie istotny. Lubię myśleć o tym w kategoriach tego, co amerykański psycholog rozwojowy Howard Gardner nazwał inteligencją wielokrotną. Co to znaczy być mądrym? Na tym świecie jest wiele sprytnych ludzi, ale są też ludzie tacy, jak Martin Luther King czy Gandhi. I nie mam pojęcia, jak by wypadli w teście IQ, ale z pewnością posiadali określone rodzaje umiejętności, których nigdy nie można byłoby zmierzyć na standardowym teście na inteligencję" - podkreśla.

W swojej książce naukowiec odwołuje się do największych umysłów. "Wczesne akademickie osiągnięcia Karola Darwina były tak słabe, że jego ojciec przewidywał, że będzie hańbą dla rodziny. Thomas Edison określił siebie jako osobę, która była nie na czele klasy, ale u stóp. Steve Jobs miał średnią ocen w szkole średniej na poziomie 2, Beethoven miał problem z dodawaniem liczb i nigdy się nie nauczył mnożyć lub dzielić. A Picasso nie pamiętał kolejności liter w alfabecie" – opisuje dr Wright.

W swojej książce naukowiec wyjaśnia, że istnieje wiele cech, które mogą cechować geniusz, ale posiadanie ich nie gwarantuje, że ktoś jest naprawdę geniuszem. "Rzecz w tym, że geniusz to wybuchowe i pozornie przypadkowe zdarzenie wynikające z połączenia wielu osobistych cech - w tym inteligencji, odporności, ciekawości, wizjonerskiego myślenia i czegoś więcej niż tylko szczypty obsesyjnego zachowania" - wyjaśnia. I dodaje, że jedną wspólną cechą wszystkich geniuszy jest przekorne myślenie. "Jeśli jesteś myślicielem przekornym, to jesteś na drodze do geniuszu" – wyjaśnia.

Michael Michalko, jeden z najbardziej cenionych ekspertów od kreatywności, wskazuje, że geniusze patrzą na problemy na wiele różnych sposobów. "Aby twórczo rozwiązać problem, geniusz wykazuje początkowe podejście, które wynika z przeszłych doświadczeń. Dalej nie zgadzając się na jedną perspektywę" – wyjaśnia.

"Kiedy geniusze osiągną pewną minimalną zdolność werbalną, wydają się rozwijać umiejętności wizualne i przestrzenne, które dają im elastyczność w przedstawianiu informacji na różne sposoby. Kiedy Einstein zastanawiał się nad problemem, zawsze uważał, że konieczne jest sformułowanie tematu na jak najwięcej różnych sposobów, w tym w formie diagramu. Miał bardzo wizualny umysł. Myślał raczej w kategoriach wizualnych i przestrzennych form, niż myśląc czysto matematycznymi lub werbalnymi liniami rozumowania. W rzeczywistości uważał, że słowa i liczby, zapisane lub wypowiedziane, nie odgrywają znaczącej roli w jego procesie myślenia" – opisuje ekspert.

Kolejną cechą geniuszy jest ich produktywność. W swoich rozważaniach Michalko odwołuje się do osoby Thomasa Edisona, który posiadał 1 093 patenty, co nadal jest rekordem. "Bach pisał kantatę co tydzień, nawet gdy był chory lub wyczerpany. Mozart wyprodukował ponad sześćset utworów muzycznych. Einstein jest najbardziej znany ze swojej pracy na temat teorii względności, ale opublikował 248 innych artykułów. Z ich ogromnej ilości pracy wyłaniała się jakość. Geniusze tworzą. Kropka. Równocześnie łączą różne elementy w nowatorski sposób. Jeśli jeden szczególny styl myślenia wyróżnia się wśród geniuszy, to jest nim umiejętność zestawiania odmiennych tematów" – podsumował.