Spadek w Polsce a mieszkanie w Anglii

Zasady dziedziczenia w Polsce a w Wielkiej Brytanii

Ktoś, kto od lat mieszka w Anglii, a otrzymał spadek w Polsce, powinien zapoznać się z zasadami dziedziczenia i opodatkowania, które dotyczą osób mieszkających za granicą. W wyniku Brexitu od 2021 roku osoby, które mają brytyjskie obywatelstwo i nie mieszkają na stałe w Polsce, nie mogą już skorzystać ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn, które dotyczy osób z tzw. zerowej grupy podatkowej.

Zgodnie z polskimi przepisami, podatek od spadków i darowizn obowiązuje w przypadku nabycia własności rzeczy znajdujących się na terytorium Polski niezależnie od tego, gdzie przebywa spadkobierca. Jeśli chodzi o nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą, podlega ono podatkowi od spadków i darowizn, jeśli w chwili otwarcia spadku, spadkobierca ma polskie obywatelstwo lub ma miejsce stałego pobytu na terytorium Polski.

Wysokość podatku zależy od wartości spadku, a oblicza się ją od wartości nabytego majątku ponad kwotę wolną od podatku. Kwota wolna z kolei zależy od tego, w której grupie podatkowej znajduje się nabywca. Do I grupy podatkowej zaliczany jest małżonek, wstępni (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie), zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki), pasierb, ojczym, macocha, rodzeństwo, teściowie, zięć, synowa. II grupa podatkowa to zstępni rodzeństwa (np. dzieci siostry, wnuki brata), rodzeństwo rodziców (np. ciotki, wujowie), zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych (np. mąż wnuczki). Natomiast III grupa podatkowa to pozostali nabywcy.

Czy trzeba płacić podatek spadkowy zarówno w Polsce, jak i w UK?

Nie. O ile osoba, która zmarła nie mieszkała w UK przez 15 z ostatnich 20 lat, to podatek spadkowy rozlicza się tylko w kraju spadkodawcy, czyli w tym przypadku w Polsce. Przepisy z Wielkiej Brytanii nie będą miały wtedy zastosowania.

Rezydencja podatkowa

Rezydencja podatkowa zależy od miejsca zamieszkania. Zgodnie z ustawą o PIT, za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która posiada na terytorium Polski centrum interesów osobistych lub gospodarczych, lub przebywa na terytorium Polski dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. Osoba, która nie spełnia wskazanych wyżej kryteriów, traktowana jest jako polski nierezydent podatkowy.

Należy jednak wiedzieć, że żadne regulacje ustawy o PIT, również te dotyczące opodatkowania rezydentów lub nierezydentów, nie mają zastosowania w przypadku dziedziczenia, ponieważ nabycie spadku opodatkowane jest podatkiem od spadków i darowizn. Nie ma w tym przypadku również zastosowania żadna umowa w sprawie unikania podwójnego opodatkowania. Tego typu umowy międzynarodowe stosowane są jedynie do podatku dochodowego PIT i CIT.

Kiedy powstaje obowiązek podatkowy?

W przypadku mieszkania w Anglii i nabycia spadku w Polsce sytuacja podatkowa różni się w zależności od tego, czy w spadku odziedziczone zostały rzeczy ruchome, czy nieruchomości położone w Polsce. Jeśli w spadku otrzymujemy nieruchomość, istotne znaczenie ma fakt, czy spadkodawca lub spadkobierca byli obywatelami Polski lub mieli miejsce stałego pobytu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Jeśli warunek ten spełniony jest w stosunku do jednej z osób, powstaje obowiązek podatkowy, który spoczywa na spadkobiercy.

Obowiązek podatkowy powstaje z dniem uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego nabycie spadku lub wraz z dniem zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia. Ustawa SD przewiduje zwolnienia z podatku dla osób z najbliższej rodziny. Zgodnie z artykułem 4a ustawy mogą one być całkowicie zwolnione z obowiązku płacenia podatku, jednak pod warunkiem, że w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, złożą do właściwego naczelnika urzędu skarbowego zgłoszenie na druku SD-Z2.

Co ważne - zwolnienie to przysługuje jedynie, jeżeli spadkobierca w chwili nabycia spadku, posiadał polskie obywatelstwo lub miał miejsce zamieszkania na terytorium RP, lub posiadał obywatelstwo (bądź miejsce zamieszkania) jednego z państw należących do Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA).

Co jeżeli zwolnienie podatkowe od spadku mi nie przysługuje?

Osoby, które mieszkają za granicą i nie mogą skorzystać ze zwolnienia od podatku, powinny złożyć deklarację SD-3 w terminie jednego miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego. Na podstawie tej deklaracji naczelnik Urzędu Skarbowego wyda decyzję ustalającą wysokość podatku od nabycia spadku. Podatek należy zapłacić w terminie 14 dnia i od dnia odebrania decyzji. Spadkobierca, który musi złożyć stosowną deklarację, może zadawać sobie pytanie, w jaki sposób ustalić właściwego naczelnika Urzędu Skarbowego, czyli gdzie złożyć wypełnioną deklarację.

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 22 sierpnia 2005 r. w sprawie właściwości organów podatkowych, właściwość miejscową organów podatkowych w sprawach podatku od spadków i darowizn w sprawach dziedziczenia nieruchomości ustala się na podstawie miejsca położenia danej nieruchomości. Jeśli spadek składa się z nieruchomości i innych praw majątkowych lub rzeczy ruchomych, również decyduje położenie nieruchomości, a w innych przypadkach, właściwy urząd skarbowy to ten według ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, a jeśli nie ma takiego miejsca, to według ostatniego miejsca jego pobytu.

Podsumowując, osoby mieszkające na stałe za granicą i mające zagraniczną rezydencję podatkową wciąż podlegają obowiązkom podatkowych w zakresie dziedziczenia, jeśli nabywają spadek w Polsce. Otrzymanie spadku nie podlega opodatkowaniu podatkiem PIT, ale niesie ze sobą konsekwencje określone w ustawie o podatku od spadków i darowizn.

Artykuł powstał przy współpracy z Nieruchomosci-online.pl