Ptaki przekazują sobie informacje, że jest mało pożywienia
Jamie Cornelius, ekofizjolożka z Uniwersytetu Stanu Omaha, przygląda się, w jaki sposób dzikie zwierzęta, zwłaszcza ptaki śpiewające, radzą sobie z nieprzewidywalnymi zmianami środowiska, takimi jak np. zmienna dostępności pożywienia. Chcąc lepiej zrozumieć czynniki ograniczające możliwości adaptacyjne zwierząt w trudnych warunkach, badaczka łączy historię naturalną, endokrynologię i biotelemetrię.
Na podstawie eksperymentu z krzyżodzibami świerkowymi Jamie Cornelius doszła do wniosku, że ptaki potrafią wykorzystywać informacje przekazywane przez inne osobniki, aby zawczasu przystosować się do zmian środowiska i zwiększyć swoje szanse na przeżycie. Ta adaptacja dotyczy zarówno zachowania, jak i fizjologii.
"Zwierzęta mają rozmaite strategie radzenia sobie z trudnymi warunkami środowiskowymi" – tłumaczy Jamie Cornelius. "Zmianom zachowania mogą czasem towarzyszyć zmiany fizjologiczne, takie jak zwiększenie tempa metabolizmu, trawienia czy tworzenia rezerw energetycznych. Jednak takie adaptacje wymagają czasu. Dlatego dla wielu zwierząt nieprzewidywalność środowiska to duże wyzwanie" - dodaje badaczka.
W swoich poprzednich badaniach Jamie Cornelius wykazała, że krzyżodziób świerkowy, którego sąsiad ma zmniejszone racje pożywienia, będzie wydzielał więcej niż zwykle hormonu stresu (kortykosteronu), kiedy także jego samego dotknie niedobór pożywienia. Jednocześnie aktywność mózgu ptaka zmieni się w taki sposób, by silniej zareagował na to wyzwanie.
Krzyżodziób świerkowy to ptak wędrowny z tej samej rodziny co zięba. Migruje w poszukiwaniu pożywienia - nasion, które wyłuskuje z szyszek. To, w jaki sposób zareaguje na brak pożywienia zależy w znacznej mierze od wskazówek, jakich dostarczają mu inne osobniki tego gatunku poprzez swoje zachowanie i nawoływania.
"Krzyżodzioby to interesujący gatunek do badań, ponieważ żeby przeżyć, potrzebuje nasion drzew iglastych" – mówi Jamie Cornelius.
Eksperyment przeprowadzono na ptakach w niewoli. Przez trzy dni krzyżodzioby z dwóch grup badawczych słyszały inne ptaki tego samego gatunku, którym ograniczono ilość pokarmu. Pierwszej grupie badawczej ograniczono dostęp do pożywienia po trzech dniach, a drugiej od samego początku eksperymentu.
Ptaki z obu grup, słysząc od swoich pobratymców, że jest coraz mniej jedzenia, zaczynały żerować bardziej intensywnie, zwiększając w ten sposób masę pokarmu w jelitach i wzmacniając mięśnie odpowiedzialne za lot. Jednak te, które wiedziały o problemach z wyprzedzeniem, miały znacznie lepsze efekty.
O tym, że przekazana przez współtowarzyszy informacja wywołuje u krzyżodziobów świerkowych zmiany zarówno na poziomie zachowania, jak i fizjologii, Jamie Cornelius i jej zespół piszą w artykule opublikowanym w "Proceedings of the Royal Society B".