Ukazała się książka o historii Polaków we Francji
Autorem pracy jest Yves Frey, badacz od lat zajmujący się dziejami imigrantów, a szczególnie tych przybyłych z Polski między dwoma wojnami światowymi.
Jego nowa książka obejmuje lata 1919-1948, od początku masowej polskiej imigracji, poprzez przemiany, jakie zaszły po II wojnie światowej, po apele władz komunistycznych, wzywających – na ogół mało skutecznie – do powrotu.
Praca Freya zajmuje się wszystkimi aspektami życia Polonii francuskiej, od wyjazdu z ojczyzny, poprzez osiedlanie się w nowym kraju, po ich pracę, praktyki religijne i aktywność kulturalną oraz inne działania mające na celu utrzymanie związków z Polską.
Autor wykorzystał wszelkie dostępne historykom źródła – dokumenty oficjalne, archiwa firm zatrudniających Polaków, a także listy i pamiętniki zarówno polskich, jak i francuskich uczestników tamtych zdarzeń.
W „Histoire...” uwypuklony jest udział Polaków we francuskim Ruchu Oporu przeciw niemieckiej okupacji podczas II wojny światowej.
Polacy walczyli z nazizmem, gdyż dla nich wyzwolenie Francji oznaczało wyzwolenie Polski - podkreśla Frey. Przypomina też mniej znane fakty z dziejów polskich sił zbrojnych we Francji, jak ten, że po klęsce 1940 roku z armii polskiej we Francji do Anglii ewakuowało się około 24 tys. wojskowych. Pozostało ich 15 tysięcy, z których wielu natychmiast przystąpiło do formowania polskiego ruchu oporu.
W latach 30. ubiegłego wieku Polacy stanowili najliczniejszą po Włochach grupę obcokrajowców we Francji. Jak twierdzą badacze, ta obecność nie znajduje należnego odbicia w pracach naukowych ani w literaturze. "Histoire des Polonais en France" Freya przyczynia się do wypełnienia tej luki.
Frey wyjaśnił, że jego zamiarem było "pokazanie historii o ludzkim wymiarze, stworzenie pracy, która może zainteresować szeroką publiczność". W jego ocenie pierwsze spotkania z czytelnikami sugerują, że udało mu się wyjść poza wąski krąg specjalistów.
Pytany o powody zainteresowania się losem polskich imigrantów we Francji, autor odparł, że urodził się i wychował na południu Francji, w Dolinie Rodanu, gdzie wśród kolegów szkolnych miał ludzi różnych narodowości. Po studiach uczył w liceum w alzackim zagłębiu potasowym w okolicach Mulhouse, gdzie jego uczniowie "często mieli nazwiska kończące się na -ski, -ak, -czyk”, a on sam zaprzyjaźnił się z wieloma Polakami.
"Kontakt z profesor Janine Ponty, pionierką studiów nad emigracją, szczególnie zasłużoną w dziedzinie badań nad Polonią francuską, spowodował, że na temat pracy doktorskiej, której była promotorem, wybrałem dzieje polskich górników kopalni potasu. To profesor Ponty rozpoczęła Historię Polaków we Francji, ale pracę przerwała jej śmierć w 2017 roku. W sposób niejako naturalny przejąłem wtedy pałeczkę" - wyjaśnił Frey.
Na uwagę, że w swojej książce pokazuje, że droga Polaków do integracji we Francji, była o wiele bardziej wyboista niż dzisiejsze o niej wyobrażenia, Frey odparł: "Pokazała to już wiele lat temu prof. Ponty, analizując przedwojenną prasę francuską – Polacy oskarżani byli o powodowanie wzrostu przestępczości i przedstawiani byli jako bandyci i mordercy".
"Taki obraz bardzo jest nieprawdziwy. Nie ulega jednak wątpliwości, że Polacy, wbrew mitom, niechętnie i bardzo powoli stawali się Francuzami. Wraz z pracownikami przybywali do Francji polscy księża i nauczyciele. Od kongregacji, poprzez stowarzyszenia kulturalne, po kluby sportowe Polacy żyli między sobą. Przez dziesiątki lat małżeństwa polsko-francuskie były wyjątkami, dzieci i wnuki imigrantów do lat 60 ub. w. pobierały się niemal wyłącznie między sobą" - dodał.
Porównując sytuację dzisiejszych imigrantów z krajów spoza Europy z przybywającymi niegdyś do Francji Polakami, Frey powiedział, że "polscy imigranci pracowali bardzo ciężko, czasem w niemal niewolniczych warunkach, przyjeżdżali jednak z umową o pracę i zakwaterowywani byli przez pracodawców, ich pobyt był legalny". "Obecni imigranci przyjeżdżają bez umowy i bez papierów, czyli bez zezwolenia na pobyt. I to jest różnica zasadnicza" - podkreślił.
